Các trường hợp ngân hàng được phong toả tài khoản của khách hàng

Chào Luật sư, hiện tại tôi đang nghỉ hưu nên muốn lập một tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, hàng xóm có góp ý là tôi không nên mở tài khoản vì tài khoản của mình vẫn có thể bị ngân hàng phong toả. Vậy, Luật sư cho tôi hỏi Phong toả tài khoản ngân hàng là gì và Các trường hợp ngân hàng được phong toả tài khoản của khách hàng của khách hàng. Xin Luật sư giải đáp giúp tôi. Xin cảm ơn!

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến chúng tôi. Luật sư 247 xin phép giải đáp thắc mắc của bạn như sau:

Căn cứ pháp lý

Bộ luật tố tụng hình sự 2015

Bộ luật tố tụng dân sự 2015

Luật Quản lý thuế 2019

Luật thi hành án dân sự sửa đổi 2014

Thông tư 23/2014/TT-NHNN

Thông tư 02/2019/TT-NHNN

Phong toả tài khoản là gì?

Theo quy định của pháp luật, phong tỏa tài khoản cũng là một trong các biện pháp cưỡng chế trong cả tố tụng dân sự và tố tụng hình sự sẽ được áp dụng đối với những người bị xử phạt tiền; bị tịch thu tài sản hoặc để đảm bảo bồi thường thiệt hại khi có căn cứ để xác định người đó có tài khoản tại các tố tụng tín dụng.

Khi phong tỏa tài khoản cũng sẽ được áp dụng đối với các tài khoản của cả những người khác nếu có căn cứ rằng trong tài khoản của những người này có số tiền liên quan đến những hành vi vi phạm; phạm tội của người bị buộc tội hoặc có căn cứ cho rằng chủ tài khoản tẩu tán tài sản để nhằm mục đích ngăn chặn việc tẩu tán tài sản trong quá trình điều tra; xét xử; giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật.

Các trường hợp ngân hàng được phong toả tài khoản của khách hàng

Căn cứ quy định tại Điều 17 Thông tư 23/2014/TT-NHNN; và Thông tư 02/2019/TT-NHNN thì các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán (trong đó bao gồm ngân hàng; một số tổ chức tín dụng phi ngân hàng; tổ chức tài chính vi mô,…) thực hiện phong tỏa một phần hoặc toàn bộ số tiền trên tài khoản thanh toán của khách hàng trong các trường hợp sau:

• Có yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật;
• Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phát hiện thấy có nhầm lẫn khi ghi vào tài khoản thanh toán của khách hàng hoặc theo yêu cầu hoàn trả lại tiền của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chuyển tiền do có nhầm lẫn; sai sót so với lệnh thanh toán của người chuyển tiền;
• Số tiền bị phong tỏa trên tài khoản thanh toán không vượt quá số tiền bị nhầm lẫn; sai sót;
• Có thông báo bằng văn bản của một trong các chủ tài khoản về việc phát sinh tranh chấp về tài khoản thanh toán chung giữa các chủ tài khoản thanh toán chung.

Thông thường thì khi bị phong tỏa tài khoản thì rơi vào các đối tượng thanh tra có dấu hiệu tẩu tán tài sản khi có dấu hiệu sẽ thực hiện; chuẩn bị thực hiện các giao dịch chuyển tiền qua tài khoản khác với thông tin không rõ ràng về mục đích; nội dung; người nhận.

Trình tự, thủ tục yêu cầu phong tỏa tài khoản

Trong hoạt động tố tụng hình sự

Để bảo đảm hoạt động khởi tố; điều tra; truy tố; xét xử; thi hành án; trong phạm vi thẩm quyền của mình, cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có thể áp dụng biện pháp yêu cầu phong tỏa tài khoản.

Trình tự, thủ tục yêu cầu phong tỏa tài khoản thực hiện theo quy định tại Điều 129 BLTTHS 2015. Theo đó, phong tỏa tài khoản chỉ áp dụng đối với người bị buộc tội về tội mà BLHS quy định hình phạt tiền; bị tịch thu tài sản hoặc để bảo đảm bồi thường thiệt hại khi có căn cứ xác định người đó có tài khoản tại ngân hàng hoặc Kho bạc Nhà nước.

Phong tỏa tài khoản cũng được áp dụng đối với tài khoản của người khác nếu có căn cứ cho rằng số tiền trong tài khoản đó liên quan đến hành vi phạm tội của người bị buộc tội.

Trong hoạt động tố tụng dân sự

Việc yêu cầu phong tỏa tài khoản tại ngân hàng theo yêu cầu bằng văn bản của tòa án có thẩm quyền trong quá trình giải quyết vụ án có liên quan. Việc áp dụng biện pháp này là cần thiết để bảo đảm cho việc giải quyết vụ án hoặc việc thi hành án.

Thủ tục yêu cầu ngân hàng phong tỏa tài khoản cần phải thực hiện theo quy định của BLTTDS 2015 về việc áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Trong hoạt động thi hành án dân sự

Yêu cầu phong tỏa tài khoản là một trong những biện pháp bảo đảm thi hành án. Theo Điều 67 Luật Thi hành án dân sự sửa đổi 2014 thì việc phong tỏa tài khoản được thực hiện trong trường hợp người phải thi hành án có tài khoản tại ngân hàng.

Quyết định phong tỏa tài khoản phải xác định rõ số tiền; tài sản bị phong tỏa. Chấp hành viên phải giao quyết định phong tỏa cho ngân hàng đang quản lý tài khoản của người phải thi hành án.

Trường hợp cần phong tỏa ngay tài khoản của người phải thi hành án ở nơi gửi giữ mà chưa ban hành quyết định phong tỏa thì chấp hành viên lập biên bản yêu cầu ngân hàng đang quản lý tài khoản của người phải thi hành án phong tỏa tài khoản.

Trong thời hạn 24 giờ kể từ khi lập biên bản, chấp hành viên phải ra quyết định phong tỏa tài khoản. Tổ chức tín dụng đang quản lý tài khoản phải thực hiện ngay yêu cầu của chấp hành viên về phong tỏa tài khoản.

Trong hoạt động quản lý thuế

Yêu cầu phong tỏa tài khoản là một trong những biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế. Trình tự, thủ tục được thực hiện theo quy định của Luật Quản lý thuế 2019.

Trách nhiệm của ngân hàng khi phong toả tài khoản

Ngay sau khi phong tỏa tài khoản thanh toán, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phải thông báo (bằng văn bản hoặc theo hình thức thông báo đã thỏa thuận tại hợp đồng mở; sử dụng tài khoản thanh toán giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và khách hàng mở tài khoản thanh toán) cho chủ tài khoản hoặc người giám hộ hoặc người đại diện theo pháp luật của chủ tài khoản biết về lý do và phạm vi phong tỏa tài khoản thanh toán

Số tiền bị phong tỏa trên tài khoản thanh toán phải được bảo toàn; kiểm soát chặt chẽ theo nội dung phong tỏa. Trường hợp tài khoản bị phong tỏa một phần thì phần không bị phong tỏa vẫn được sử dụng bình thường.

Điều kiện chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán

Phong tỏa tài khoản sẽ được chấm dứt sẽ kết thúc thời hạn phong tỏa theo quy định của pháp luật.

Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán khi có một trong các điều kiện sau:

• Kết thúc thời hạn phong tỏa;
• Có văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền về việc chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán;
• Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đã xử lý xong sai sót; nhầm lẫn về chuyển tiền;
• Có thông báo bằng văn bản của tất cả các chủ tài khoản thanh toán chung về việc tranh chấp về tài khoản thanh toán chung giữa các chủ tài khoản thanh toán chung đã được giải quyết.

Như vậy, việc chấm dứt phong tỏa tài khoản cần có văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền về việc chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán hoặc sau khi cơ quan điều tra xác minh tài khoản thanh toán không có gian lận hoặc vi phạm phạm pháp luật.

Làm thế nào để không bị phong toả tài khoản?

• Tránh cho người khác mượn tài khoản cá nhân.
• Tránh sử dụng chung tài khoản cá nhân với nhiều người khác.
• Không tham gia vào các hoạt động vi phạm pháp luật: đánh bạc; lừa đảo; mua bán bất hợp pháp…

Kết luận

Như vậy, không phải ngân hàng có thể tuỳ ý phong toả tài khoản. Việc phong toả tài khoản hoàn toàn dựa trên các quy định của pháp luật. Vì vậy, khách hàng chỉ cần lưu ý một số vấn đề thì việc sử dụng tài khoản ngân hàng mang lại rất nhiều tiện ích.

Hôm nay đọc gì?

• Có thể uỷ quyền sao kê tài khoản ngân hàng không?
• Hacker lừa tiền bằng tài khoản ngân hàng trùng tên bị xử lý như thế nào?
• Tại sao ngân hàng được bảo lãnh một phần cho hối phiếu?

Trên đây là tư vấn của Luật sư 247 về vấn đề Các trường hợp ngân hàng được phong toả tài khoản của khách hàng. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong cuộc sống. Nếu có thắc mắc và cần nhận thêm sự tư vấn; giúp đỡ của luật sư, hãy liên hệ 0833102102.

Câu hỏi thường gặp