Xin chào mọi người và Luật Sư. Tôi có một số thắc mắc mong muốn được giải đáp như sau. Trường hợp nào thì được xét xử kín? Đương sự có quyền được yêu cầu tòa xét xử kín hay không? Rất mong nhận được sự giúp đỡ từ mọi người và Luật Sư. Xin chân thành cảm ơn. Xin chào bạn! Để giải đáp những thắc mắc trên mời quý bạn đọc cùng Luật Sư X tìm hiểu vấn đề trên qua bài viết ” Đương sự có quyền yêu cầu tòa án xét xử kín không? ” sau đây.
Căn cứ pháp lý
Trường hợp nào thì Tòa án xét xử kín?
Theo Điều 103 Hiến pháp 2013 quy định:
“Tòa án nhân dân xét xử công khai. Trong trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong, mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người chưa thành niên hoặc giữ bí mật đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự, Tòa án nhân dân có thể xét xử kín”.
Theo đó tòa án sẽ xét xử kín trong các trường hợp sau:
Vụ án hình sự
Cụ thể hóa quy định của Hiến pháp. Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 đã quy định về vấn đề này như sau:
“Tòa án xét xử công khai, mọi người đều có quyền tham dự phiên tòa. Trừ trường hợp do Bộ luật này quy định. Trong trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người dưới 18 tuổi hoặc để giữ bí mật đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự thì Tòa án có thể xét xử kín nhưng phải tuyên án công khai”.
Theo quy định này, có 3 trường hợp Tòa sẽ xét xử kín:
Cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong mỹ tục của dân tộc
Nếu đối với vụ án; Tòa xét thấy cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong mỹ tục; nếu xét xử công khai thì có thể làm lộ bí mật nhà nước; ảnh hưởng xấu đến thuần phong mỹ tục dân tộc. Các vụ án điển hình cho trường hợp xét xử kín này xuất phát từ các vụ án liên quan đến Làm sai quy định nhà nước gây thất thoát ngân sách, tham nhũng, hoặc các tội như gián điệp, phản bội tổ quốc,…..
Việc xét xử công khai sẽ vô tình làm lộ các bí mật nhà nước ra ngoài trong khi đó nó cần được bảo vệ; đặc biệt khỏi các đối tượng cơ hội; chống phá nhà nước; chính quyền nhân dân.
Còn với thuần phong mỹ tục; thì khi xét xử công khai có khả năng sẽ gây ảnh hưởng xấu tới các chủ thể tham gia phiên tòa; để lại ấn tượng không tốt về thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Bảo vệ lợi ích của người dưới 18 tuổi
Khi Tòa án xét thấy cần phải bảo vệ lợi ích của người dưới 18 tuổi. Tòa cũng có thể ta quyết định xét xử kín. Người dưới 18 tuổi là bị cáo hoặc là nạn nhân đều có nguy cơ bị ảnh hưởng về lợi ích. Do mức độ nhận thức và phát triển về tinh thần chưa được đầy đủ như người trưởng thành nên việc phạm sai lầm dễ làm ảnh hưởng tới tương lai của các em. Do đó để tránh những tác động xấu tiêu cực đến những đối tượng này; việc xét xử kín sẽ phần nào bảo vệ các em khỏi dư luận cũng như những người xung quanh.
Các vụ án điển hình thường là các vụ án về hiếp dâm trẻ em, cưỡng dâm, dâm ô,…. Những vụ án này thường ảnh hưởng đến tâm lý của nạn nhân trong giai đoạn chưa phát triển về tinh thần; hoặc khiến bị cáo sẽ khó khăn hơn sau khi cải tạo trở về với xã hội.
Giữ bí mật đời tư theo yêu cầu chính đáng của đương sự
Trong một số trường hợp. Yêu cầu được xét xử kín của đương sự cũng là căn cứ để Tòa xét xử kín vụ án.
Nếu vụ án thuộc trường hợp được xét xử kín như nêu trên. Đương sự có quyền gửi đơn đến tòa án xét xử vụ án đó để yêu cầu xử kín. Trên cơ sở yêu cầu của đương sự; Tòa án sẽ xem xét, quyết định và khi đưa vụ án ra xét xử; Tòa sẽ ghi rõ hình thức xét xử là công khai hoặc xử kín.
Trường hợp này thường thấy đối với những vụ án liên quan đến pháp nhân muốn bảo vệ bí mật kinh doanh; hay những vụ án để được giải quyết đòi hỏi phải công khai những thông tin về bí mật đời tư của cá nhân. Do đó để đảm bảo quyền lợi chính đáng của đương sự. Tòa án sẽ xem xét yêu cầu của họ để mơi phiên tòa xử kín.
Vụ việc dân sự
Ngoài việc xét xử kín trong vụ án dân sự; thì vụ việc dân sự cũng được xét xử kín. Theo Khoản 2 Điều 15 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 quy định:
” Tòa án xét xử công khai. Trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật nhà nước, giữ gìn thuần phong mỹ tục của dân tộc, bảo vệ người chưa thành niên hoặc giữ bí mật nghề nghiệp, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình của đương sự theo yêu cầu chính đáng của họ thì Tòa án có thể xét xử kín.”
Có thể thấy tương tự với vụ án hình sự thì vụ án dân sự cũng được xét xử kín với những trường hợp tương ứng. Tuy nhiên về phần bí mật của các đương sự thì lại bao hàm rộng hơn so với vụ án hình sự. Bởi đương sự trong vụ án hình sự có các chủ thể hẹp hơn; loại bí mật trong dân sự cũng nhiều hơn so với hình sự.
Đương sự có quyền yêu cầu tòa án xét xử kín không?
Điều 25 BLTTHS năm 2015 quy định có 3 trường hợp Tòa sẽ xét xử kín:
Thứ nhất, nếu Tòa xét thấy cần giữ bí mật nhà nước, thuần phong mỹ tục. Các vụ án điển hình cho trường hợp xét xử kín này xuất phát từ các vụ án liên quan đến Làm sai quy định nhà nước gây thất thoát ngân sách, tham nhũng,…..Vì nó liên quan đến việc giữ bí mật nhà nước.
Thứ hai, xét thấy phải bảo vệ lợi ích của người dưới 18 tuổi. Các vụ án điển hình thường là các vụ án về hiếp dâm trẻ em, cưỡng dâm, dâm ô,…. Vì những vụ án này thường ảnh hưởng đến tâm lý của nạn nhân trong giai đoạn chưa phát triển về tinh thần.
Thứ ba, xuất phát từ quyền giữ kín bí mật đời tư của chính đương sự. Trong một số trường hợp, yêu cầu được xét xử kín cũng là căn cứ để Tòa xét xử kín vụ án.
Như vậy, nếu vụ án thuộc trường hợp được xét xử kín nêu trên. Đương sự có quyền gửi đơn đến tòa án xét xử vụ án đó để yêu cầu xử kín. Trên cơ sở yêu cầu của đương sự. Tòa án sẽ xem xét, quyết định và khi đưa vụ án ra xét xử, Tòa sẽ ghi rõ hình thức xét xử là công khai hoặc xử kín.
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn của Luật Sư X về vấn đề. “Đương sự có quyền yêu cầu tòa án xét xử kín không? “. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên. Nhằm để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn; giúp đỡ khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến thành lập công ty; tạm dừng công ty, mẫu đơn xin giải thể công ty; giấy phép bay flycam, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất, lập hóa đơn điện tử…. của luật sư X. Hãy liên hệ: 0833 102 102.
Hoặc qua các kênh sau:
- FB: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Có thể bạn quan tâm:
- Hợp đồng lao động có bắt buộc thông tin nơi ở hiện tại không?
- NLĐ nước ngoài có phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp không ?
- Công chức tư pháp hộ tịch cấp xã có cần bằng Luật không?
- Đăng ký kết hôn không bắt buộc phải có chữ ký của hai người?
Câu hỏi thường gặp
Dù là vụ án hình sự hay vụ án dân sự được xét xử kín thì khi tuyên án đều phải công khai.
Việc tuyên án công khai này nhằm đảm bảo phán quyết của Tòa án phải được công khai để từ đó giúp nhân dân giám sát và kiểm tra tính khách quan, minh bạch của phán quyết; đảm bảo quyền lợi của các chủ thể có liên quan.
Khoản 2 Điều 31 Hiến pháp 2013
Khoản 3 Điều 103 Hiến pháp 2013
Điều 25 Bộ luật tố tụng hình sự 2015
Như vậy có thể thấy được rằng xét xử kín được quy định ở cả Hiến pháp và Bộ luật tố tụng hình sự.
Xét xử vụ án có người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc về Tòa gia đình và người chưa thành niên. Yêu cầu đối với phiên tòa xét xử người dưới 18 tuổi phạm tội gồm:
– Phòng xử án phải được bố trí thân thiện, bảo đảm lợi ích tốt nhất cho người dưới 18 tuổi theo đúng quy định
– Thẩm phán mặc trang phục làm việc hành chính của TAND, không mặc áo choàng
– Không xét xử lưu động đối với vụ án hình sự có người tham gia tố tụng là người dưới 18 tuổi
– Nếu có yêu cầu của người dưới 18 tuổi, người đại diện của họ hoặc để giữ bí mật đời tư, bảo vệ người dưới 18 tuổi thì Tòa án cũng có thể xét xử kín nhưng phải đọc phần quyết định trong bản án.
