Thuế là một khoản tiền hoặc mức phí mà người dân và doanh nghiệp phải trả cho các cơ quan chính phủ để hỗ trợ việc thực hiện các dịch vụ công cộng và chi tiêu của nhà nước. Thuế được sử dụng để tài trợ cho các lĩnh vực khác nhau, bao gồm giáo dục, chăm sóc y tế, quốc phòng, cơ sở hạ tầng và các dịch vụ công cộng khác. Mỗi loại thuế sẽ có ưu, nhược điểm khác nhau. Vậy ưu nhược điểm của thuế trực thu và gián thu là gì? Hãy tham khảo bài viết dưới đây của Luật sư 247 để biết thêm thông tin chi tiết về vấn đề này nhé!
Khái niệm về thuế trực thu và thuế gián thu
Hiện nay, theo quy định pháp luật hiện hành, có hai loại thuế chính đó là thuế trực thu và thuế gián thu. Thông qua tên gọi, chúng ta cũng có thể biết cơ bản khái niệm của hai loại thuế này. Mỗi loại thuế sẽ được chia thành nhiều loại thuế khác nhau. Do vậy để hiểu rõ về những loại thuế này, chúng ta trước tiên phải biết khái niệm của từng loại.
Thuế trực thu là loại thuế đánh vào thu nhập và lợi nhuận của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân trong xã hội và người nộp thuế chính là người chịu thuế. Thuế trực thu là khấu trừ trực tiếp vào nguồn thu nhập của đối tượng chịu thuế; thuế trực thu nộp trực tiếp vào Ngân sách Nhà nước và không chuyển nhượng cho bất kỳ ai khác.
Các loại thuế trực thu hiện nay như: Thuế thu nhập doanh nghiệp, Thuế thu nhập cá nhân, Thuế bảo vệ môi trường…
Thuế gián thu là thuế đánh vào hàng hóa dịch vụ. Thuế gián thu nhằm điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ cung cấp, người nộp thuế không phải là người chịu thuế như đối với thuế trực thu.
Các loại thuế gián thu hiện nay như: Thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu…
Ưu nhược điểm của thuế trực thu và gián thu là gì?
Thuế trực thu và thuế gián thu được pháp luật quy định bao gồm những yếu tố như đối tượng chịu thuế, mức độ tác động của thuế, mức độ tác động, phương thức đánh thuế,… Do đó để biết được ưu nhược điểm của thuế trực thu và gián thu thì chúng ta phải so sánh những yếu tố trên. Dưới đây là sự so sánh và rút ra được ưu nhược điểm của từng loại.
Đối tượng chịu thuế
Đối với thuế trực thu thì người nộp thuế chính là người chịu thuế; còn với thuế gián thu thì hai đối tượng này khác nhau.
Ví dụ: Người nộp thuế thu nhập cá nhân và người chịu thuế là một; còn với thuế giá trị gia tăng người nộp thuế là doanh nghiệp (người bán hàng nộp thay), người chịu thuế là người tiêu dùng cuối cùng (người mua hàng).
Mức độ tác động của thuế
Thuế trực thu ít tác động vào giá cả thị trường bởi vì loại thuế này đánh vào kết quả làm việc của cá nhân, kinh doanh của tổ chức. Thuế gián thu ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường bởi vì thuế gián thu được cộng vào giá bán của hàng hóa, dịch vụ.
Mức độ quản lý
Thuế trực thu là loại thuế khó thu hơn do phải dựa vào kết quả làm việc, kinh doanh. Việc này, Cơ quan quản lý Nhà nước không quản lý, kiểm soát được 100%; thực tế nhiều cá nhân, tổ chức trốn thuế, đóng thiếu thuế…Thuế gián thu dễ thu hơn vì được cấu thành trong giá bán của hàng hóa, dịch vụ; do đó, nhiều người không cảm nhận được việc mình đang đóng thuế gián thu.
Thực tế, ở những nước phát triển thì nguồn thu chính cho Ngân sách Nhà nước đến từ thuế trực thu; những nước đang phát triển thì nguồn thu chính cho Ngân sách Nhà nước đến từ thuế gián thu.
Phương thức điều tiết
Thuế trực thu điều tiết trực tiếp vào thu nhập của các đối tượng chịu thuế; đối với thuế gián thu thì điều tiết gián tiếp thông qua giá bán của hàng hóa, dịch vụ.
Ưu điểm
Thuế trực thu kiềm chế lạm phát, góp phần rút ngắn khoảng cách “giàu – nghèo”, cá nhân và tổ chức có thu nhập cao thì phải đóng thuế nhiều, không có thu nhập hoặc thu nhập thấp thì không phải đóng thuế hoặc đóng ít. Thuế gián thu sẽ dễ dàng hơn cho Cơ quan thuế trong việc thu thuế.
Nhược điểm
Thuế trực thu là loại thuế rất khó thu hơn thuế gián thu. Mặc dù Nhà nước đã thực hiện nhiều biện pháp ngăn chặn các việc trốn thuế, nhưng thực tế vẫn có nhiều hành vi gian lận mà qua đó cá nhân và doanh nghiệp có thể trốn thuế hoặc nộp thuế ít hơn mức mà họ phải đóng. Thuế gián thu khó đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế vì mọi người dù có thu nhập thấp hay thu nhập cao đều phải nộp thuế gián thu với tỷ lệ như nhau.
Ý nghĩa của việc phân loại thuế gián thu và thuế trực thu
Việc phân loại thuế gián thu và thuế gián thu mang nhiều ý nghĩa quan trọng. Việc phân loại như vậy thuận tiện trong việc quản lý nộp thuế và khai thuế của mỗi cá nhân, tổ chức, kiểm soát được các hành vi trốn thuế, gian lận thuế,… Dưới đây là các ý nghĩa cụ thể về việc phân loại hai loại thuế này.
Việc phân loại thuế gián thu và thuế trực thu có ý nghĩa:
- Trong hoạt động lập pháp:
Giúp các nhà lập pháp tìm ra được những phương thức điều tiết riêng từ đó xây dựng được các sắc thuế phù hợp với mục đích điều tiết, phản ánh được phạm vi tác động của sắc thuế đó. Để đảm bảo tính công bằng điều tiết thu nhập thì cần gia tăng các loại thuế trực thu nhưng để đảm bảo nguồn thu ổn định cho nhà nước thì lại cần gia tăng các loại thuế gián thu. Vấn đề là làm sao để cân bằng được lợi ích của Nhà nước và người nộp thuế. Ví dụ thuế trực thu có hạn chế lớn là dễ gây phản ứng từ phía người nộp thuế hoặc dễ xảy ra tình trạng trốn, lậu thuế nếu quy định mức thuế suất cao, nếu vậy cần thiết phải điều chỉnh mức thuế suất cao cho đảm bảo được mục đích điều tiết của loại thuế này.
- Trong công tác tổ chức hành thu
Việc phân loại thuế có ý nghĩa trong việc tổ chức thu thuế. Với mỗi loại thuế sẽ xác định được phạm vi người nộp thuế, nguyên tắc đánh thuế, đối tượng tính thuế, căn cứ tính thuế, cách thức tính thuế, … từ đó có biện pháp thu thuế phù hợp. thông qua đó phân định thẩm quyền của các cơ quan hành thu thuế từ đó có biện pháp quản lý thuế hiệu quả. Cụ thể như đối với thuế trực thu, việc theo dõi, tính toán và thu thuế phức tạp, đăc biệt là thuế thu nhập cá nhân với diện thu thuế rộng và phân tán. Chính vì thế nếu không có biện pháp quản lý thu thuế hiệu quả thì dễ dẫn đến hạn chế tác dụng của loại thuế này trong việc tập trung số thu đầy đủ, kịp thời về ngân sách nhà nước.
- Trong nhận thức của đối tượng nộp thuế và người chịu thuế: trốn thuế
Đối với loại thuế trực thu sẽ dễ gây phản ứng từ phía người nộp thuế hoặc dễ xảy ra tình trạng trốn, lậu thuế, còn đối với loại thuế gián thu thì người nộp thuế không có gánh nặng về thuế, việc nộp thuế sẽ như một phần tất yếu khi sử dụng, tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ.
Khuyến nghị
Với đội ngũ nhân viên là các luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý của Luật sư 247, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện về vấn đề luật dân sự đảm bảo chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Ngoài tư vấn online 24/7, chúng tôi có tư vấn trực tiếp tại các trụ sở Hà Nội, Hồ Chí Minh, Bắc Giang.
Thông tin liên hệ
Trên đây là nội dung bài viết liên quan đến vấn đề Ưu nhược điểm của thuế trực thu và gián thu là gì? Hy vọng bài viết có ích cho độc giả, Luật sư 247 với đội ngũ luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ cung cấp dịch vụ soạn thảo văn bản thừa kế đất đai. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe mọi thắc mắc của quý khách hàng. Thông tin chi tiết quý khách hàng vui lòng liên hệ qua số hotline: 0833102102.
Mời bạn xem thêm
- Đóng bảo hiểm khi đi làm để làm gì?
- Thủ tục đóng thuế đất hàng năm năm 2023 như thế nào?
- Hoàn trả tiền bảo hiểm y tế tự nguyện như thế nào?
Câu hỏi thường gặp
Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng thuế chỉ mang ý nghĩa duy nhất là giúp nguồn thu ngân sách nhà nước tăng. Ngoài ra, thuế trực thu còn ý nghĩa khác là điều tiết thu nhập của xã hội.
Hiểu một cách dễ hơn là người càng kiếm được nhiều tiền sẽ phải nộp thuế càng nhiều. Việc này ảnh hưởng rất lớn trong việc làm giảm khoảng cách giàu nghèo của xã hội. Đặc thù là ở các nước đang phát triển, sự tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ như ở Việt Nam.
– Thuế thu nhập cá nhân;
– Thuế lợi tức;
– Thuế thu nhập công ty;
– Thuế thu nhập đối với người có thu nhập cao;
– Thuế tài sản;
– Thuế thừa kế.
Nguồn thu thuế tập trung vào ngân sách nhà nước sẽ trở thành nguồn thu nhà nước được hình thành trong quá trình nhà nước tham gia phân phối của cải xã hội dưới dạng giá trị.
Thuế là điều kiện cần thiết để duy trì quyền lực chính trị và thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Do quyền lực của nhà nước, việc nộp thuế là nghĩa vụ bắt buộc đối với các thể nhân và pháp nhân chịu thuế.
Thuế được đánh giá dựa trên hiện trạng của nền kinh tế như: chỉ số giá tiêu dùng, chỉ số giá sản xuất, thu nhập, lãi suất,…
Một đặc điểm cực kỳ quan trọng nữa là: Thuế được xây dựng theo nguyên tắc hoàn trả không trực tiếp, tức là khi các cá nhân, pháp nhân chịu thuế hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế thì Nhà nước không có nghĩa vụ hoàn trả một khoản trợ cấp tương ứng với số tiền nộp thuế. thuế phải nộp. bởi cấp dưới.
Thuế được quy định cụ thể trong các văn bản pháp luật nên có tính pháp lý rất cao.
