Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng bị xử lý như thế nào?

Cấp dưỡng là nghĩa vụ của bậc làm cha làm mẹ trong việc nuôi dưỡng con cái trong trường hợp cha, mẹ không trực tiếp chăm sóc con. Việc từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng bị xử lý như thế nào, để giải đáp vướng mắc cho bạn về vấn đề này Luật sư X mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây

Căn cứ pháp lý

Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017

Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014

Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng được hiểu như thế nào?

Nghĩa vụ cấp dưỡng là nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không chung sống với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó chưa thành niên hoặc đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình, là người gặp khó khăn, túng thiếu.

Nghĩa vụ cấp dưỡng phải tuân theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình hoặc theo bản án hoặc quyết định của Toà án đã có hiệu lực pháp luật.

Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng là người có nghĩa vụ cấp dưỡng có khả năng thực hiện nhưng từ chối hoặc cố tình không thực hiện nghĩa vụ.

Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng bị xử lý như thế nào?

Đối với tội phạm này, người phạm tội có thể phải chịu hình phạt là bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Hình phạt áp dụng cho người có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi trên mà còn vi phạm, nếu không cấu thành phạm tội không chấp hành án.

Có thể thấy, hình phạt áp dụng cho tội danh này rất rộng.

Việc quyết định hình phạt, Tòa án sẽ căn cứ vào quy định nêu trên, cân nhắc về hậu quả của người được cấp dưỡng, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Cấu thành tội phạm tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng

Mặt khách quan của tội phạm

Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi sung năm 2017 quy định 02 hành vi như sau:

Hành vi từ chối nghĩa vụ cấp dưỡng: Việc từ chối nghĩa vụ cấp dưỡng được thể hiện qua việc người có nghĩa vụ cấp dưỡng đã được người được cấp dưỡng hoặc người có trách nhiệm khác như cha, mẹ hoặc người giám hộ của người được cấp dưỡng yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nhưng họ (người phạm tội) không chấp nhận thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng của mình.

Hành vi trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng: Việc được thể hiện qua hành vi lẩn tránh để không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng mặc dù họ đã chấp nhận (không từ chối) thực hiện nghĩa vụ đó.

Hậu quả

Khiến cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe.

Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội đã thực hiện tội phạm với lỗi cố ý. Biết rõ mình là người phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nhưng lại cố tình từ chối hoặc có hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng.

Mục đích

Mục đích không phải yếu tố bắt buộc để cấu thành tội phạm này.

Khách thể của tội phạm

Hành vi phạm tội đã xâm phạm đến quan hệ về nghĩa vụ cấp dưỡng do Luật Hôn nhân và gia đình quy định. Xâm phạm đến quan hệ về nghĩa vụ cấp dưỡng theo quyết định có hiệu lực của tòa án.

Chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội này là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự nhưng phải là người có nghĩa vụ cấp dưỡng cho người được cấp dưỡng theo quy định của pháp luật.

Cấp dưỡng là gì?

Khái niệm cấp dưỡng được quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình như sau:

Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này.

Đối chiếu quy định pháp luật hiện hành, cấp dưỡng được hiểu là việc chu cấp tiền bạc hoặc tài sản khác giữa người có nghĩa vụ cấp dưỡng với người được cấp dưỡng trên cơ sở giữa họ có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng.

Đối tượng được cấp dưỡng theo quy định pháp luật là người không trực tiếp chung sống với người có nghĩa vụ cấp dưỡng, bao gồm:

• Người chưa thành niên;
• Người đã thành niên mà không có khả năng lao động;
• Người đã thành niên mà không có tài sản để tự nuôi sống bản thân;
• Người gặp khó khăn hoặc túng thiếu;

Tại sao phải quy định nghĩa vụ cấp dưỡng?

Tại khoản 1 Điều 107 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 nghĩa vụ cấp dưỡng quy định như sau:

1. Nghĩa vụ được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng.

Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.

Có thể thấy, chăm sóc, nuôi dưỡng lẫn nhau không chỉ là quyền mà còn là trách nhiệm của các thành viên trong gia đình với nhau.

Việc quy định nghĩa vụ cấp dưỡng nhằm đảm bảo cuộc sống ổn định của con chưa thành niên hoặc con đã thành niên hay các thành viên khác trong gia đình nhưng không có khả năng lao động hoặc không có tài sản nuôi dưỡng mình thì vấn đề cấp dưỡng được đặt ra là hoàn toàn hợp lý.

Đồng thời, đặt ra vấn đề cấp dưỡng giữa các thành viên trong gia đình sẽ luôn có sự gắn bó chặt chẽ, sâu sắc về tình cảm và trách nhiệm đối với nhau, từ đó kết nối các thành viên sát gần nhau hơn.

Để đảm bảo cho tình cảm gia đình tồn tại và phát triển tích cực thì các thành viên trong gia đình có trách nhiệm quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau.

Mời bạn xem thêm bài viết

• Không cấp dưỡng cho con thì bị xử lý như thế nào?
• Từ chối cấp dưỡng đối với con nuôi sau ly hôn được không?
• Cấp dưỡng cho con ngoài giá thú có bắt buộc phải thực hiện không?

Trên đây là tư vấn của Luật sư X về vấn đề “Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng bị xử lý như thế nào?”. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc giải đáp những vấn đề pháp lý khó khăn; vui lòng sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật hoặc liên hệ hotline: 0833.102.102.

Câu hỏi thường gặp