Ly hôn là điều mà mỗi chúng ta không ai mong muốn; nhưng khi mục đích của hôn nhân không đạt được thì ly hôn có thể là việc làm tốt nhất cho cả hai và các con. Ly hôn không đồng nghĩa với việc mọi quan hệ được chấm dứt; bởi khi đó còn các nghĩa vụ kèm theo cụ thể là nghĩa vụ cấp dưỡng giữa các thành viên với nhau cụ thể có thể là giữa vợ và chồng; giữa người không trực tiếp nuôi con với chính các con chưa thành niên; hoặc chưa có khả năng tự bản thân. Vậy cụ thể trong trường hợp nào thì phát sinh cấp dưỡng? Hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây:
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Cấp dưỡng là gì?
Theo khoản 24 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014; định nghĩa như sau:
“Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này“.
Như vậy; cấp dưỡng sẽ được thực hiện bằng tài sản vật chất như tiền để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không chung sống với mình dựa trên quan hệ huyết thống.
Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh chị em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, bác, cậu ruột và cháu; giữa vợ và chồng.
Trường hợp nào phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng?
Cấp dưỡng được xem là cơ sở để gắn kết các thành viên trong gia đình; cũng là sự thể hiện trách nhiệm giữa các thành viên với nhau.
Cấp dưỡng chỉ phát sinh giữa các chủ thể trên cơ sở quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng. Cấp dưỡng được thực hiện giữa các chủ thể theo khoản 1 Điều 107 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014. Theo đó; các chủ thể này chu cấp một số tiền; hoặc tài sản nhất định nhằm đáp ứng những nhu cầu thiết yếu cho người được cấp dưỡng.
Người được cấp dưỡng và người có thực hiện cấp dưỡng không cùng sống chung với nhau hoặc người có nghĩa vụ nuôi dưỡng trốn tránh thực hiện nghĩa vụ thì buộc phải thực hiện cấp dưỡng. Điều này sẽ xảy ra khi hai vợ chồng ly hôn và phải thực hiện cấp dưỡng đối với con cái. Khi đó; người không trực tiếp nuôi con sẽ thực hiện cấp dưỡng theo thỏa thuận hoặc Tòa án đã quy định.
Người được cấp dưỡng là người chưa thành niên hoặc là người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình, là người gặp khó khăn, túng thiếu. Bất kỳ thành viên nào trong gia đình cũng có thể rơi vào hoàn cảnh không đầy đủ; song chỉ khi người đó có sự thiếu hụt về vật chất; làm ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của họ thì nghĩa vụ cấp dưỡng mới đặt ra.
Người có nghĩa vụ cấp dưỡng là người đã thành niên, có tài sản để thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng. Trong quan hệ cấp dưỡng này; chủ thể không chỉ là thành viên gia đình trong mối quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng mà còn phải thoả mãn những điều kiện nhất định về độ tuổi; tình trạng nhân thân, tài sản…
Các trường hợp chấm dứt cấp dưỡng
Việc cấp dưỡng được thực hiện khi có điều kiện và căn cứ phải thực hiện. Do đó; khi những điều kiện này đã được đảm bảo thì nghĩa vụ cấp dưỡng có thể được chấm dứt theo đúng quy định tại Điều 118 Luật hôn nhân và gia đình, cụ thể như sau:
Người được cấp dưỡng đã thành niên và có khả năng lao động; có tài sản để tự nuôi mình
Việc cấp dưỡng được thực hiện khi người được cấp dưỡng chưa thành niên; chưa có khả năng lao động và tài sản để tự nuôi bản thân. Tuy nhiên; khi đã thành niên thì họ mặc nhiên trở thành người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự; có khả năng lao động để tự tạo ra tài sản nuôi bản thân.
Trong trường hợp người được cấp dưỡng là do người này không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình thì khi một trong hai điều kiện này không còn được đáp ứng việc cấp dưỡng cũng có cơ sở để chấm dứt.
Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi
Cấp dưỡng là để đảm bao cho người được cấp dưỡng có đủ những điều kiện để đảm bảo được cuộc sống. Do đó; khi một người đã được nhận làm con nuôi thì cha nuôi, mẹ nuôi sẽ là người trực tiếp nuôi dưỡng; bời vậy mà việc cấp dưỡng cũng sẽ được chấm dứt.
Người có nghĩa vụ cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng
Trong một trường hợp khác; khi người có nghĩa vụ thực hiện cấp dưỡng trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng thì quan hệ cấp dưỡng giữa họ cũng chấm dứt. Chấm dứt cấp dưỡng không có nghĩa là người được cấp dưỡng không tiếp tục được “cung cấp” tiền, tài sản bởi người có nghĩa vụ mà trường hợp này; do người có nghĩa vụ thực hiện cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng; trực tiếp sử dụng tài sản của mình để cung cấp; chi tiêu cho người được cấp dưỡng nên điều kiện cấp dưỡng không đạt được.
Người có nghĩa vụ cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết
Cấp dưỡng được thực hiện giữa người thực hiện cấp dưỡng và người được cấp dưỡng. Do đó; khi một trong hai người này chết thì mặc nhiên nghĩa vụ này sẽ chấm dứt. Bởi khi người thực hiện cấp dưỡng phải đảm bảo về điều kiện tài sản nhất định mới thực hiện được việc cấp dưỡng; do đó mà khi người này chết thì việc cấp dưỡng sẽ còn được đảm bảo nữa. Và người lại khi người được cấp dưỡng chết thì mặc định việc cấp dưỡng chấm dứt.
Các trường hợp khác mà pháp luật quy định làm chấm dứt nghĩa vụ cấp dưỡng
Trong một số trường hợp khác; như khi cha, mẹ ly hôn và có thỏa thuận về việc nuôi dưỡng đứa trẻ; trong thỏa thuận không yêu cầu bên không trực tiếp nuôi dưỡng đứa trẻ phải thực hiện nghĩa vụ phải cấp dưỡng; hay khi bên có nghĩa vụ chứng minh được rằng mình không có khả năng nuôi dưỡng; cũng như cấp dưỡng người có quyền được cấp dưỡng;… thì người thực hiện cấp dưỡng cũng không phải tiếp tục thực hiện việc cấp dưỡng.
Mời bạn đọc xem thêm
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn của Luật sư 247 về nội dung vấn đề ”Trường hợp nào phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng?” Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc; cuộc sống. Nếu có thắc mắc và cần nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ hãy liên hệ 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Pháp luật hôn nhân và gia đình đã quy định người có nghĩa vụ thực hiện cấp dưỡng sẽ không thể chuyển giao cho người khác. Do đây là nghĩa vụ mà pháp luật quy định cho các chủ thể khi họ rơi vào những trường hợp nhất định; nên khi các điều kiện làm phát sinh nghĩa vụ phải cấp dưỡng của họ xảy ra; họ buộc phải thực hiện. Nếu không thực hiện một cách tự nguyện nghĩa vụ này; thì Tòa án có thẩm quyền sẽ buộc người đó phải thực hiện trên cơ sở yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Cấp dưỡng được thực hiện giữa hai bên; một bên thực hiện cấp dưỡng và bên còn lại là được cấp dưỡng. Do đó; chấm dứt việc cấp dưỡng có thể được hiểu là việc người có nghĩa vụ thực hiện cấp dưỡng kết thúc; hay ngừng thực hiện việc cung cấp tài sản để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng.
Theo luật hôn nhân và gia đình; thì chồng có thể thực hiện cấp dưỡng cho vợ khi ở trong một trong các trường hợp sau:
– Người vợ sau khi ly hôn lâm vào tình trạng khó khăn; túng thiếu và có lý do chính đáng như không còn nhà ở, không có thu nhập; ốm đau, bệnh tật.
– Người vợ phải có thể yêu cầu.
