Pháp luật quy định cấp dưỡng là một trong những nghĩa vụ quan trọng của cha, mẹ đối với con cái. Do đó, việc trốn nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn của cha, mẹ có thể dẫn đến các hình thức xử phạt khác nhau. Không cấp dưỡng cho con thì bị xử lý như thế nào? Để giải đáp thắc mắc trên cho bạn đọc, Luật sư 247 mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây
Căn cứ pháp lý
Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014
Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017
Nghị định 110/2013/NĐ-CP
Quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con sau khi ly hôn
Theo quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có quy định:
Cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của Luật này.
Điều 107 Luật Hôn nhân và gia đình quy định về nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:
1. Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này.
Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.
2. Trong trường hợp người có nghĩa vụ nuôi dưỡng trốn tránh nghĩa vụ thì theo yêu cầu của cá nhân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 119 của Luật này, Tòa án buộc người đó phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của Luật này.
Đối chiếu quy định trên thì nghĩa vụ cấp dưỡng là nghĩa vụ bắt buộc của người không trực tiếp nuôi con đối với con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động và không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác cũng như không thể chuyển giao cho người khác. Theo đó, mức cấp dưỡng và phương thức cấp dưỡng sẽ do người cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người được cấp dưỡng thỏa thuận. Mức cấp dưỡng được xác định dựa trên thu nhập cũng như nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng, có thể cấp dưỡng theo hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm hoặc một lần.
Nghĩa vụ cấp dưỡng chấm dứt khi nào?
- Người được cấp dưỡng đã thành niên và có khả năng lao động và có tài sản để tự nuôi mình;
- Người được cấp dưỡng được nhận làm con nuôi;
- Người cấp dưỡng đã trực tiếp nuôi dưỡng người được cấp dưỡng;
- Người cấp dưỡng hoặc người được cấp dưỡng chết;
- Bên được cấp dưỡng sau khi ly hôn đã kết hôn
Không cấp dưỡng cho con thì bị xử lý như thế nào?
Xử phạt hành chính
Căn cứ khoản 3 Điều 52 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã:
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Không thực hiện công việc phải làm, không chấm dứt thực hiện công việc không được làm theo bản án, quyết định;
b) Trì hoãn thực hiện nghĩa vụ thi hành án trong trường hợp có điều kiện thi hành án;
c) Không thực hiện đúng cam kết đã thỏa thuận theo quyết định công nhận sự thỏa thuận của Tòa án nhân dân;
d) Cung cấp chứng cứ giả cho cơ quan Thi hành án dân sự.
Như vậy việc không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng có thể sẽ bị phạt hành chính từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Xử lý hình sự
Căn cứ Khoản 37 Điều 1 Luật sửa đổi Luật Hình sự năm 2017:
“Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”
Như vậy, nếu không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng làm cho con bị nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc dù đã bị xử phạt hành chính mà vẫn vi phạm thì có thể bị xử phạt hình sự: phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ 02 năm hoặc nặng hơn là phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Mức cấp dưỡng đã thỏa thuận sau ly hôn có thay đổi được không?
Cấp dưỡng sẽ được thực hiện bằng tiền hoặc tài sản từ người có nghĩa vụ cấp dưỡng đảm bảo cho người được cấp dưỡng có đủ nhu cầu thiết yếu để sống và sinh hoạt.
Tại Khoản 1 Điều 116 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có quy định; về mức cấp dưỡng như sau:
Mức cấp dưỡng do người có nghĩa vụ cấp dưỡng và người được cấp dưỡng hoặc người giám hộ của người đó thỏa thuận căn cứ vào thu nhập, khả năng thực tế của người có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Có thể thấy là mức cấp dưỡng sẽ do các bên thỏa thuận mà không có một con số cụ thể nào. Mức cấp dưỡng sẽ còn phụ thuộc vào khả năng của người thực hiện cấp dưỡng; và nhu cầu trên thực tế của người được cấp dưỡng.
Và mức cấp dưỡng cho con đã thỏa thuận khi ly hôn; hoặc theo bản án, quyết định của Tòa án hoàn toàn có thể thay đổi theo quy định tại Khoản 2 Điều 116 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:
“Khi có lý do chính đáng, mức cấp dưỡng có thể thay đổi. Việc thay đổi mức cấp dưỡng do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.”
Như vậy; việc thay đổi mức cấp dưỡng hai bên có thể tiến hành thỏa thuận lại với nhau; trong trường hợp không tiến hành thỏa thuận được thì có thể yêu cầu tòa án giải quyết.
Thủ tục thay đổi mức cấp dưỡng
Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ; gồm các giấy tờ sau:
- Đơn yêu cầu thay đổi mức cấp dưỡng nuôi con
- Bản sao bản án hoặc quyết định của Tòa án đã giải quyết cho vợ chồng ly hôn và vấn đề nuôi con chung;
- Bản sao sổ hộ khẩu hoặc Chứng minh nhân dân
- Giấy tờ chứng minh các điều kiện: thu nhập
- Các giấy tờ chứng minh khác có liên quan (Giấy tờ vay nợ, viện phí khám sức khỏe,…)
Bước 2. Nộp hồ sơ đến tòa án nhân dân cấp huyện có thẩm quyền
Bước 3. Tòa án thụ lý và giải quyết
Trong thời hạn 03 ngày làm việc; kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.
Đương sự nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm cho cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền sau đó nộp lại biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án.
Thẩm phán ra thông báo về việc thụ lý vụ án khi người khởi kiện nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
Trong thời hạn chuẩn bị xét xử, Tòa án lập hồ sơ vụ án, xác minh, thu thập chứng cứ, thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn quy định tại Khoản 2 Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 để làm rõ vụ án.
Trường hợp các đương sự không thỏa thuận được với nhau về việc giải quyết vụ án; Tòa án lập biên bản hòa giải không thành và ra Quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Tòa án căn cứ vào hoàn cảnh thực tế; khả năng của các bên để xem xét chấp nhận hay bác yêu cầu về việc thay đổi mức cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn.
Mời bạn xem thêm bài viết
- Mối quan hệ nào phát sinh nghĩa vụ cấp dưỡng?
- Từ chối cấp dưỡng đối với con nuôi sau ly hôn được không?
- Cấp dưỡng cho con ngoài giá thú có bắt buộc phải thực hiện không?
Trên đây là tư vấn của Luật sư 247 về nội dung vấn đề ”Không cấp dưỡng cho con thì bị xử lý như thế nào?” Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc; cuộc sống. Nếu có thắc mắc và cần nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ hãy liên hệ 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Trong trường hợp nhiều người cùng có nghĩa vụ cấp dưỡng cho một người hoặc cho nhiều người thì những người này thỏa thuận với nhau về phương thức và mức đóng góp phù hợp với thu nhập, khả năng thực tế của mỗi người và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.
Phương thức thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng giữa các thành viên trong gia đình. Quy định rất mềm dẻo, linh hoạt nhằm tạo điều kiện cho các bên lựa chọn phương thức dễ dàng, thuận lợi, phù hợp nhất. Các bên được thỏa thuận về nghĩa vụ cấp dưỡng bằng tiền hoặc tài sản theo phương thức định kỳ hàng tháng, hàng quý, nửa năm, hàng năm. Việc lựa chọn phương thức dựa trên sự thỏa thuận giữa các bên. Nếu các bên không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết. Căn cứ vào mức thu nhập của người có nghĩa vụ cấp dưỡng cũng như chi phí cho các nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng trừ trường hợp cấp dưỡng cho con sau khi cha mẹ ly hôn.
