Hành vi vi phạm các quy định bảo vệ động vật quý hiếm là một hành vi vi phạm pháp luật. Trước tình trạng các vụ việc vi phạm diễn ra ngày càng phổ biến, chúng ta càng cần phải nâng cao nhận thức về vấn đề này. Những đối tượng thực hiện hành vi này sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về các chế tài này. Xung quanh chủ đề này, chúng tôi nhận được rất nhiều câu hỏi có liên quan. Cụ thể có thắc mắc như sau:
“Chào Luật sư, tôi hiện đang sinh sống tại Hà Nội. Tôi có một câu hỏi như sau: Hiện nay tôi đang thấy nhiều vụ việc buôn bán động vật quý hiếm cũng như cất giữ xác các loài này vì vậy tôi muốn biết tội vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm sẽ bị xử phạt thế nào? Mong được Luật Sư 247 giải đáp, tôi cảm ơn.”
Căn cứ pháp lý
Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017
Quy định của pháp luật về động vật quý hiếm
Theo khoản 14 Điều 2 Luật Lâm nghiệp 2017 thì động vật quý hiếm được quy định như sau:
Động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm là động vật rừng có giá trị đặc biệt về kinh tế, khoa học, y tế, sinh thái, cảnh quan và môi trường; số lượng còn ít trong tự nhiên hoặc có nguy cơ bị tuyệt chủng.
Động vật quý hiếm được chia thành 3 nhóm như sau:
Thứ nhất là các nhóm thuộc loại được ưu tiên bảo vệ quy định tại Nghị định số 160 năm 2013.
Nhóm thứ hai là các loại thực vật rừng, động vật nguy cấp quý hiếm- Nhóm IB được quy định tại Nghị định số 06/2019.
Nhóm thứ ba là thuộc Phụ lục 1 Công ước về buôn bán quốc tế các loại động vật thực vật hoang dã quý hiếm.
Cấu thành tội phạm tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm
Nếu hành vi cất giữ xác hổ trái phép này có đầy đủ các yếu tố cấu thành sau thì người thực hiện hành vi vi phạm sẽ bị xử lý hình sự.
Khách thể tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý hiếm
Tội phạm này xâm phạm các quy định của Nhà nước về bảo vệ môi trường sinh thái. Đối tượng tác động của tội phạm này là các loài động vật nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ.
Mặt khách quan tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm
Người phạm tội có một trong số các hành vi sau:
– “Săn bắt, giết, vận chuyển, buôn bán, cất giữ trái phép động vật; xác động vật hoang dã quý hiếm bị cấm theo quy định của Chính phủ” là việc săn bắt, giết, vận chuyển, buôn bán; cất giữ các loài động vật, xác động vật rừng nguy cấp; quý, hiếm nhóm IB không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép; hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng với quy định trong giấy phép được cấp.
– “Vận chuyển, buôn bán trái phép sản phẩm của loại động vật đó” là vận chuyển; buôn bán các loại sản phẩm như thịt, xương, sừng, da, lông, ngà, móng, vẩy, răng và các bộ phận khác từ cơ thể các loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nhóm IB mà không có giấy tờ hợp pháp. Trường hợp các loại sản phẩm này đã được chế biến, chế tác thành hàng hoá; hoặc nguyên vật liệu sử dụng trong sản xuất… thì xử lý theo quy định của pháp luật đối với hàng cấm.
Mặt chủ quan tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm
Lỗi cố ý (trực hoặc gián tiếp).
Động cơ, mục đích phạm tội không là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này.
Nếu vì một lý do nào đó mà họ hoàn toàn không biết; hoặc không buộc họ phải biết đó là động vật hoang dã quý hiếm thì không bị coi là cố ý và không bị coi là phạm tội này. Nếu không biết hoặc không buộc phải biết thì tùy trường hợp cụ thể; họ có thể chỉ bị xử phạt hành chính.
Chủ thể tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm
Bất kỳ ai có năng lực trách nhiệm hình sự theo pháp luật quy định.
Cá nhân đủ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự.
Pháp nhân thương mại cũng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.
Tội vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm bị xử lý như thế nào?
Theo nghị định số 06/2019/NĐ-CP, hổ thuộc vào nhóm động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm; trong đó có 92 loài bị đe dọa tuyệt chủng, bị cấm xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu; nhập nội từ biển và quá cảnh mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại (Nhóm IB).
Tùy từng tình chất và mức độ vi phạm các quy định về bảo vệ động vật của từng vụ việc; đối tượng có hành vi cất giữ xác hổ trái phép sẽ bị xử lý hình sự hoặc xử phạt hành chính.
Xử phạt hành chính vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm
Hình phạt chính
Theo khoản 13, điều 21, Nghị định 35/2019/NĐ-CP hành vi cất giữ xác hổ trái phép có thể bị xử phạt như sau:
Điều 21. Vi phạm các quy định về bảo vệ động vật rừng:
“Hành vi săn bắt, giết, nuôi, nhốt động vật rừng trái quy định của pháp luật, bị xử phạt như sau:
13. Phạt tiền từ 330.000.000 đồng đến 360.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ động vật có tang vật là động vật rừng thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp; quý, hiếm Nhóm IB với số lượng 01 cá thể lớp thú; hoặc từ 03 đến 04 cá thể lớp chim, bò sát; hoặc từ 03 đến 05 cá thể động vật lớp khác.”
Xử phạt bổ sung và các biện pháp khắc phục hậu quả
Ngoài ra người vi phạm còn có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung và các biện pháp khắc phục hậu quả theo khoản 15, 16 điều 21, Nghị định 35/2019/NĐ-CP như sau:
15. Hình thức xử phạt bổ sung:
“a) Tịch thu tang vật, dụng cụ, công cụ vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại khoản 1, khoản 2, khoản 3, khoản 4, khoản 5; khoản 6, khoản 7, khoản 8, khoản 9, khoản 10, khoản 11, khoản 12, khoản 13 và khoản 14 Điều này;
b) Tịch thu phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi quy định tại khoản 3, khoản 4, khoản 5, khoản 6, khoản 7, khoản 8; khoản 9, khoản 10, khoản 11, khoản 12, khoản 13 và khoản 14 Điều này.”
16. Biện pháp khắc phục hậu quả:
“Buộc thực hiện biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, lây lan dịch bệnh; buộc tiêu hủy hàng hóa, vật phẩm gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi, cây trồng và môi trường đối với hành vi quy định tại khoản 1, khoản 2, khoản 3, khoản 4; khoản 5, khoản 6, khoản 7, khoản 8, khoản 9, khoản 10, khoản 11, khoản 12, khoản 13 và khoản 14 Điều này.”
Như vậy, người nào thực hiện hành vi cất giữ xác hổ trái phép có thể sẽ bị xử phạt hành chính từ 330-360 triệu đồng và bị áp dụng các biện pháp phạt bổ sung và khắc phục hậu quả theo quy định.
Vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm bị phạt bao nhiêu năm tù
Theo điều 244, Bộ luật hình sự 2015 về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp; quý, hiếm thì các khung hình phạt được quy định như sau:
Khung 1
Người nào vi phạm quy định về bảo vệ động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp; quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; hoặc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp; quý, hiếm Nhóm IB hoặc Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật; thực vật hoang dã nguy cấp thuộc một trong các trường hợp sau đây; thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, vận chuyển; buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ;
b) Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép cá thể; bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của động vật quy định tại điểm a khoản này;
c) Ngà voi có khối lượng từ 02 kilôgam đến dưới 20 kilôgam; sừng tê giác có khối lượng từ 50 gam đến dưới 01 kilôgam;
d) Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, vận chuyển; buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp; quý, hiếm Nhóm IB hoặc Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật; thực vật hoang dã nguy cấp; mà không thuộc loài quy định tại điểm a khoản này với số lượng từ 03 cá thể đến 07 cá thể lớp thú; từ 07 cá thể đến 10 cá thể lớp chim, bò sát; hoặc từ 10 cá thể đến 15 cá thể động vật lớp khác;…
Khung 2
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 03 cá thể đến 07 cá thể lớp thú; từ 07 cá thể đến 10 cá thể lớp chim, bò sát; hoặc từ 10 cá thể đến 15 cá thể động vật lớp khác quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;
b) Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 08 cá thể đến 11 cá thể lớp thú; từ 11 cá thể đến 15 cá thể lớp chim, bò sát; hoặc từ 16 cá thể đến 20 cá thể động vật lớp khác quy định tại điểm d khoản 1 Điều này;
c) Từ 01 cá thể đến 02 cá thể voi, tê giác; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 01 cá thể đến 02 cá thể voi, tê giác; từ 03 cá thể đến 05 cá thể gấu, hổ; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 03 cá thể đến 05 cá thể gấu, hổ;
d) Ngà voi có khối lượng từ 20 kilôgam đến dưới 90 kilôgam; sừng tê giác có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 09 kilôgam;
đ) Có tổ chức;
e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
g) Sử dụng công cụ hoặc phương tiện săn bắt bị cấm;
h) Săn bắt trong khu vực bị cấm hoặc vào thời gian bị cấm;
i) Buôn bán, vận chuyển qua biên giới;
k) Tái phạm nguy hiểm.
Khung 3
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm sau đây; thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:
a) Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 08 cá thể lớp thú trở lên; 11 cá thể lớp chim, bò sát trở lên; hoặc 16 cá thể động vật lớp khác trở lên quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;
b) Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 12 cá thể lớp thú trở lên; 16 cá thể lớp chim, bò sát trở lên; hoặc 21 cá thể động vật lớp khác trở lên quy định tại điểm d khoản 1 Điều này;
c) Từ 03 cá thể voi, tê giác trở lên; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 03 cá thể voi, tê giác trở lên; 06 cá thể gấu, hổ trở lên; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 06 cá thể gấu, hổ trở lên;
d) Ngà voi có khối lượng 90 kilôgam trở lên; sừng tê giác có khối lượng 09 kilôgam trở lên.
Khung hình phạt bổ sung
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Quy định với pháp nhân thương mại vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm
Pháp nhân thương mại vi phạm các quy định về bảo vệ động vật, thì bị phạt như sau:
a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này; thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, d, đ, g, h, i và k khoản 2 Điều này; thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này; thì bị phạt tiền từ 10.000.000.000 đồng đến 15.000.000.000 đồng; hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;
d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này; thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
đ) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 600.000.000 đồng; cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định; hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Như vậy, đối với tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp; quý, hiếm thì mức phạt tù cao nhất lên đến 15 năm.
Mời bạn xem thêm bài viết:
Xông vào nhà chém người bị xử phạt như thế nào theo quy định?
Lập công ty để lừa tiền đầu tư bị xử phạt bao nhiêu năm tù?
Đánh cán bộ kiểm dịch có bị phạt tù không theo quy định pháp luật?
Trên đây là tư vấn của chúng tôi về “Vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm bị phạt bao nhiêu năm tù?”. Nếu có thắc mắc gì về vấn đề này xin vui lòng liên hệ: 0833102102
Câu hỏi thường gặp
Các loài thú quý hiếm trong Sách Đỏ Việt Nam là những sinh vật cấm săn bắt trái phép và được pháp luật bảo vệ. Hãy cùng tìm hiểu về danh sách các loài động vật hoang dã quý hiếm này và thực trạng bảo tồn ở Việt Nam hiện nay.
Các hành vi đó là săn, bắt, giết, nuôi nhốt, vận chuyển buôn bán trái phép động vật nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ. Hoặc các hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép cá thể, bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của các động vật thuộc danh mục loài nguy cấp quý hiếm như vừa kể trên.
+ Có tổ chức;
+ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
+ Sử dụng công cụ hoặc phương tiện săn bắt bị cấm;
+ Săn bắt trong khu vực bị cấm hoặc vào thời gian bị cấm;
+ Buôn bán, vận chuyển qua biên giới;
+ Tái phạm nguy hiểm.
+ Pháp nhân vi phạm Điều 79 BLHS 2015.
