Phạm tội lần đầu là một trong các căn cứ để được xem xét giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Vậy thế nào thì được coi là phạm tội lần đầu? Cần đáp ứng những điều kiện gì? Người phạm tội lần đầu sẽ được hưởng chính sách khoan hồng ra sao? Hãy cùng Luật sư 247 tìm hiểu về vấn đề này nhé!
Căn cứ pháp lý
- Bộ luật hình sự 2015
- Công văn số 01/2017/GĐ-TANDTC
- Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP
Thế nào được coi là Phạm tội lần đầu ?
Phạm tội lần đầu được hiểu nôm na là từ trước đến nay chưa phạm tội lần nào. Tuy nhiên không thể hiểu một cách đơn giản là đây là lần đầu tiên phạm tội. Trước đó họ đã từng phạm tội hoặc bị kết án nhưng rơi vào một trong các trường hợp theo quy định thì cũng được coi là phạm tội lần đầu.
Điều kiện để được coi là phạm tội lần đầu?
Theo Công văn 01/2017/GĐ-TANDTC thì phạm tội lần đầu là từ trước đến nay chưa phạm tội lần nào. Nếu trước đó đã phạm tội và bị kết án, nhưng đã được xóa án tích hoặc chưa bị kết án, nhưng đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa bị kết án, chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nay bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong cùng lần phạm tội sau, thì không được coi là phạm tội lần đầu.
Bên cạnh đó Khoản 2 Điều 2 Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP cũng quy định về phạm tội lần đâu như sau:
“Được coi là phạm tội lần đầu và có thể xem xét nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Trước đó chưa phạm tội lần nào;
b) Trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được miễn trách nhiệm hình sự;
c) Trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng;
d) Trước đó đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích.”
Phạm tội lần đầu có được hưởng chính sách khoan hồng hơn không?
Nhà nước có những chính sách khoan hồng nhất định cho người phạm tội làm lại cuộc đời. Đó chính là việc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Cụ thể theo định tại điểm I khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015 thì phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là một trong những căn cứ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên để được xét căn cứ này thì người phạm tội lần đầu đồng thời phải thuộc trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng. Tình tiết này được áp dụng khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Phạm tội gây nguy hại không lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến ba năm tù;
- Phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nhưng người phạm tội có vị trí, vai trò thứ yếu, không đáng kể trong vụ án có đồng phạm.
Giảm nhẹ hình phạt khi tuyên án
Theo Khoản 2 Điều 54 Bộ luật hình sự 2015 quy định:
Khi quyết định hình phạt Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng không bắt buộc phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật đối với người phạm tội lần đầu là người giúp sức trong vụ án đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể.
Tha tù trước thời hạn có điều kiện
Tình tiết phạm tội lần đầu còn có thể được xem xét tha tù trước thời hạn có điều kiện. Các điều kiện này được quy định tại Điều 2 Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP. Theo đó trường hợp phạm tội lần đầu và đáp ứng được các điều kiện khác theo Nghị quyết thì sẽ được xem xét để tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Trên đây là tư vấn của Luật sư 247 về nội dung vấn đề ”Thế nào được coi là phạm tội lần đầu?” Chúng tôi hi vọng rằng các kiến thức trên có thể giúp ích cho bạn trong công việc và cuộc sống. Nếu có thắc mắc gì cần nhận thêm sự tư vấn và giúp đỡ hãy liên hệ 0833102102.
Mời bạn xem thêm
- Điều kiện để được giảm bản án sơ thẩm
- Có được miễn, giảm hình phạt cải tạo không giam giữ không?
- Tha tù trước thời hạn có điều kiện theo quy định của Bộ luật Hình sự
Câu hỏi thường gặp
Theo Điều 21Bộ luật hình sự 2015 thì Tình trạng không có năng lực trách nhiệm hình sự là khi:
Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 30 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định: Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước được quy định trong Bộ luật này, do Tòa án quyết định áp dụng đối với người hoặc pháp nhân thương mại phạm tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích của người, pháp nhân thương mại đó.
Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình.
Không áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người dưới 18 tuổi phạm tội
