Sáp nhập doanh nghiệp là hình thức tập trung kinh tế trong đó một hoặc nhiều đơn vị kinh doanh (sau đây gọi là đơn vị bị sáp nhập) chuyển giao toàn bộ tài sản, quyền và nghĩa vụ của mình cho đơn vị bị sáp nhập và đơn vị bị sáp nhập chấm dứt tồn tại. Các thủ tục sáp nhập doanh nghiệp hiện tại được điều chỉnh bởi Luật doanh nghiệp 2020 . Hãy cùng Luật sư 247 tìm hiểu về thủ tục sáp nhập doanh nghiệp qua bài viết “Hướng dẫn thủ tục sáp nhập doanh nghiệp năm 2022”.
Căn cứ pháp lý
Sáp nhập doanh nghiệp là gì?
Theo quy định tại Điều 201 Luật Doanh nghiệp 2020, sáp nhập doanh nghiệp được hiểu là việc một hoặc một số doanh nghiệp (doanh nghiệp sáp nhập) chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang doanh nghiệp khác (doanh nghiệp bị sáp nhập), đồng thời chấm dứt sự tồn tại của doanh nghiệp bị sáp nhập.
Do sáp nhập doanh nghiệp là hình thức tập trung kinh tế nên dễ bị cạnh tranh không lành mạnh đối với các công ty khác (theo Mục 30 Luật Cạnh tranh 2018). Vì vậy, các doanh nghiệp khi sáp nhập không hoặc có thể có tác động đáng kể đến việc hạn chế cạnh tranh trên thị trường Việt Nam, bao gồm các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh, lạm dụng vị trí thống lĩnh, lạm dụng vị trí độc quyền phải được xác minh.
So sánh hợp nhất và sáp nhập doanh nghiệp
Điểm giống nhau hợp nhất và sáp nhập doanh nghiệp
Là hai khái niệm dễ bị nhầm lẫn, giữa hợp nhất và sáp nhập doanh nghiệp có những điểm giống nhau như sau:
- Loại hình doanh nghiệp có thể áp dụng biện pháp hợp nhất hay sáp nhập đều là công ty cổ phần, công ty TNHH, công ty hợp danh.
- Doanh nghiệp sáp nhập và hợp nhất được hưởng tất cả các quyền lợi và lợi ích hợp pháp, đồng thời cũng chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ như là nhân sự, hợp đồng lao động, các khoản nợ chưa thanh toán và nghĩa vụ tài sản khác của bị hợp nhất hoặc bị sáp nhập.
- Hợp nhất doanh nghiệp và sáp nhập doanh nghiệp đều làm chấm dứt hoạt động và sự tồn tại của doanh nghiệp bị hợp nhất, bị sáp nhập.
- Đứng từ góc độ của Luật cạnh tranh, hợp nhất doanh nghiệp và sáp nhập doanh nghiệp đều là một hình thức tập trung kinh để nhằm đẩy mạnh sự phát triển của doanh nghiệp, do vậy để hạn chế vấn đề cạnh tranh không lành mạnh quá trình hợp nhất, hay sáp nhập doanh nghiệp đều cần phải tuân thủ nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật.
Phân biệt hợp nhất và sáp nhập doanh nghiệp
Giữa hợp nhất và sáp nhập doanh nghiệp có những điểm khác nhau cần phân biệt như sau:
Hình thức
- Hợp nhất doanh nghiệp: Các doanh nghiệp mang toàn bộ tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp cũng như nghĩa vụ của mình góp chung lại, từ đó tạo thành một doanh nghiệp mới.
- Sáp nhập doanh nghiệp: Các doanh nghiệp bị sáp nhập mang toàn bộ tài sản, quyền và nghĩa vụ chuyển sang doanh nghiệp được sáp nhập.
Hậu quả pháp lý
- Hợp nhất doanh nghiệp: Tạo ra một doanh nghiệp hoàn toàn mới, đồng thời chấm dứt tồn tại của các doanh nghiệp bị hợp nhất.
- Sáp nhập doanh nghiệp: Giữ nguyên sự tồn tại của doanh nghiệp được sáp nhập và chỉ chấm dứt sự tồn tại của các doanh nghiệp bị sáp nhập.
Trách nhiệm pháp lý
- Hợp nhất doanh nghiệp: Doanh nghiệp mới sau khi hợp nhất hưởng các quyền và lợi ích hợp pháp, chịu trách nhiệm thực hiện toàn bộ các nghĩa vụ của các công ty bị hợp nhất.
- Sáp nhập doanh nghiệp: Doanh nghiệp nhận sáp nhập nhận toàn bộ tài sản, quyền và nghĩa vụ của các doanh nghiệp bị sáp nhập chuyển sang cho.
Quyền quyết định
- Hợp nhất doanh nghiệp: Quyền quyết định trong doanh nghiệp mới được thành lập sau khi hợp nhất được căn cứ theo tỷ lệ góp vốn thành lập doanh nghiệp mới hoặc do các bên thỏa thuận. Các công ty tham gia hợp nhất cùng có quyền quyết định trong Hội đồng quản trị công ty được hợp nhất tùy vào số vốn đóng góp của mỗi bên.
- Sáp nhập doanh nghiệp: Sau khi sáp nhập, chỉ doanh nghiệp được sáp nhập có quyền quyết định trong doanh nghiệp.
Thủ tục pháp lý
- Hợp nhất doanh nghiệp: Doanh nghiệp được hợp nhất phải thực hiện đăng ký doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
- Sáp nhập doanh nghiệp: Doanh nghiệp được sáp nhập chỉ cần tiến hành đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp
Các hình thức sáp nhập doanh nghiệp
Hình thức sáp nhập doanh nghiệp dựa trên chức năng của công ty
Theo hình thức này được chia thành các hình thức như: sáp nhập doanh nghiệp theo chiều ngang, sáp nhập doanh nghiệp theo chiều dọc và sáp nhập doanh nghiệp kết hợp.
- Hình thức sáp nhập doanh nghiệp theo chiều ngang: được hiểu là hình thức sáp nhập của các doanh nghiệp cùng ngành có sự cạnh tranh trực tiếp lẫn nhau. Các sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp này tương đồng nhau nên khi sáp nhập sẽ giúp mở rộng thị trường, giảm chi phí phải bỏ ra và tăng hiệu quả kinh doanh hơn.
- Hình thức sáp nhập doanh nghiệp theo chiều dọc: đây là hình thức sáp nhập dựa trên các doanh nghiệp tham gia vào các giai đoạn khác nhau của việc sản xuất và tiếp cận thị trường, đem đến những ưu điểm như tăng chất lượng của sản phẩm, giảm các chi phí trung gian và giúp doanh nghiệp cạnh tranh tốt hơn trên thị trường.
- Hình thức sáp nhập doanh nghiệp kết hợp: được hiểu là sự sáp nhập giữa các doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh khác nhau, từ đó hình thành nên 1 tập đoàn lớn. Nhờ việc đa dạng hóa ngành nghề kinh doanh mà có thể giảm các rủi ro và tăng lợi nhuận kinh doanh hơn.
Hình thức sáp nhập doanh nghiệp dựa trên các chủ thể tham gia
Được chia thành 2 hình thức chính là: sáp nhập doanh nghiệp trong nước và sáp nhập doanh nghiệp quốc tế.
- Hình thức sáp nhập doanh nghiệp trong nước: hình thức này được diễn ra từ các doanh nghiệp trong cùng 1 quốc gia hoặc trong cùng 1 vùng lãnh thổ.
- Hình thức sáp nhập doanh nghiệp quốc tế: hình thức này được diễn ra giữa các doanh nghiệp đa quốc gia/ Trong điều kiện kinh tế hội nhập như hiện nay thì hình thức này đang được diễn ra phổ biến nhất.
Hình thức sáp nhập dựa trên mục đích
Được chia thành 5 hình thức chính như sau:
- Sáp nhập doanh nghiệp ngang: diễn ra giữa các doanh nghiệp cạnh tranh trực tiếp, có cùng phân khúc thị trường và khách hàng.
- Sáp nhập doanh nghiệp theo chiều dọc: diễn ra giữa các doanh nghiệp trong cùng chuỗi cung ứng các sản phẩm và dịch vụ.
- Sáp nhập doanh nghiệp mở rộng thị trường: hình thức này diễn ra giữa các công ty kinh doanh cùng loại sản phẩm hoặc dịch vụ, tuy nhiên ở những thị trường khác nhau.
- Sáp nhập doanh nghiệp mở rộng sản phẩm: diễn ra với các doanh nghiệp bán sản phẩm khác nhau, tuy nhiên trong 1 thị trường vẫn có sự liên quan đến nhau.
- Sáp nhập kiểu tập đoàn: diễn ra giữa các công ty không có cùng lĩnh vực kinh doanh với nhau nhưng cần đa dạng hóa các hoạt động kinh doanh, với mục đích hình thành nên 1 tập đoàn lớn.
Hình thức sáp nhập doanh nghiệp dựa trên cơ cấu tài chính
- Sáp nhập mua doanh nghiệp:là hình thức diễn ra khi doanh nghiệp này mua lại 1 doanh nghiệp khác thông qua tiền mặt hoặc các công cụ tài chính, không tạo ra 1 pháp nhân mới.
- Sáp nhập hợp nhất doanh nghiệp: hình thức sáp nhập này sẽ tạo ra 1 pháp nhân mới.
Hình thức sáp nhập dựa trên tài chính
- Hình thức sáp nhập thâu tóm cổ phiếu: được thực hiện thông qua việc mua gom cổ phiếu hoặc chuyển đổi cổ phiếu.
- Hình thức sáp nhập thâu tóm tài sản: được thực hiện thông qua việc mua lại các tài sản của doanh nghiệp, mua nợ hoặc mua dự án bất động sản.
Hình thức sáp nhập dựa vào tính chất
- Sáp nhập doanh nghiệp thân thiện: dựa trên sự đồng ý và ủng hộ của công ty vị sáp nhập và xuất phát từ lợi ích chung của 2 bên.
- Sáp nhập doanh nghiệp thù nghịch: hình thức này công ty bị sáp nhập không đồng ý và phản đối giao dịch sáp nhập, có sử dụng các biện pháp để ngăn cản sự thâu tóm công ty.
Điều kiện sáp nhập doanh nghiệp
Các công ty, doanh nghiệp muốn tiến hành sáp nhập doanh nghiệp cần tuân thủ các điều kiện sau:
- Nếu công ty sáp nhập chiếm từ 30% đến 50% thị phần trên thị trường liên quan thì đại diện hợp pháp của công ty nhận sáp nhập bắt buộc phải thông báo cho Cơ quan quản lý cạnh tranh trước khi tiến hành quá trình sáp nhập. Ngoại trừ trường hợp được quy định khác trong Luật cạnh tranh.
- Nghiêm cấm những trường hợp sáp nhập mà công ty nhận sáp nhập chiếm trên 50% thị phần của thị trường liên quan. Ngoại trừ trường hợp được quy định khác trong Luật cạnh tranh.
Quy trình sáp nhập doanh nghiệp
Thủ tục sáp nhập doanh nghiệp năm 2022
- Bước 1: Các doanh nghiệp liên quan chuẩn bị đầy đủ hợp đồng sáp nhập và dự thảo Điều lệ công ty nhận sáp nhập. Cụ thể, hợp đồng sáp nhập cần đảm bảo các nội dung sau:
- Tên, địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp nhận sáp nhập;
- Tên, địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp bị sáp nhập;
- Thủ tục và điều kiện sáp nhập;
- Phương án sử dụng lao động;
- Cách thức, thủ tục, thời hạn và điều kiện chuyển đổi tài sản, chuyển đổi phần vốn góp, cổ phần, trái’ phiếu của doanh nghiệp bị sáp nhập thành phần vốn góp hay cổ phiếu của doanh nghiệp nhận sáp nhập;
- Thời hạn sáp nhập
- Bước 2: Các thành viên, chủ sở hữu doanh nghiệp hoặc các cổ đông của các doanh nghiệp liên quan thông qua hợp đồng sáp nhập và điều lệ doanh nghiệp nhận sáp nhập.
Lưu ý: Hợp đồng sáp nhập phải đảm bảo gửi đến tất cả các chủ nợ và thông báo cho người lao động biết. Thời hạn là 15 ngày, kể từ ngày thông qua.
Bước 3: Các bên tiến hành thủ tục đăng ký doanh nghiệp/ công ty nhận sáp nhập theo quy định
Hồ sơ sáp nhập doanh nghiệp năm 2022
- Hợp đồng sáp nhập của công ty hoặc doanh nghiệp;
- Biên bản họp và Quyết định của doanh nghiệp nhận sáp nhập thông qua hợp đồng sáp nhập;
- Biên bản họp và Quyết định của doanh nghiệp bị sáp nhập thông qua hợp đồng sáp nhập.
- Bản sao y Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy tờ tương đương khác của các doanh nghiệp bị sáp nhập;
- Thông báo về việc bổ sung, cập nhật thông tin đăng ký doanh nghiệp theo mẫu Phụ lục II-5 ban hành kèm theo Thông tư 20/2015/TT-BKHĐT.
Hợp đồng sáp nhập doanh nghiệp
Mẫu hợp đồng sáp nhập doanh nghiệp
Lệ phí sáp nhập doanh nghiệp
Doanh nghiệp thực hiện đăng ký doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp được miễn lệ phí đăng ký doanh nghiệp.
Công bố nội dung đăng ký doanh nghiệp: 100.000 đồng/lần.
Dịch vụ tư vấn sáp nhập doanh nghiệp của Luật sư 247
Luật sư 247 là nhà cung cấp dịch vụ tư vấn cho các nhà đầu tư trong lĩnh vực M&A. Với đội ngũ chuyên gia kinh tế và luật sư chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, chúng tôi làm việc với các nhà đầu tư để hoàn tất các thương vụ mua bán và sáp nhập một cách hiệu quả và nhanh chóng.
Đội ngũ chuyên gia của Luât sư 247 tiến hành quá trình cung cấp dịch vụ sáp nhập và mua bán qua các bước:
Xây dựng chiến lược sáp nhập công ty và lựa chọn đối tượng sáp nhập
Xác định mục tiêu của việc sáp nhập và mua lại, điều phối tổ chức liên quan đến việc xác định các điều kiện kinh doanh dự kiến sau sáp nhập, cũng như chương trình và kế hoạch chi tiết để nhà đầu tư thực hiện sáp nhập, lựa chọn sáp nhập để xác định mục tiêu Hỗ trợ xây dựng tiêu chí , danh sách. Chúng tôi nghiên cứu các công ty sáp nhập tiềm năng và lựa chọn dựa trên các tiêu chí đã thiết lập.
Khảo sát đánh giá
Trong quá trình nghiên cứu đánh giá, nhóm của chúng tôi sẽ đánh giá chi phí và lợi ích, lập kế hoạch, xác định các vị trí chiến lược trong đàm phán hợp đồng M&A, đánh giá năng lực lãnh đạo của cả hai bên, xác định văn hóa doanh nghiệp và xác định thế mạnh nguồn lực của công ty. Trên đường đi, chúng tôi xác định các cơ hội tiết kiệm chi phí và các rủi ro tiềm ẩn. Mục tiêu cuối cùng của bước này là đánh giá từng thành phần của bảng cân đối kế toán và đưa ra các giải pháp khả thi khác nhau cho các vấn đề của chương trình trong tương lai để phân bổ lợi nhuận, chi phí và nguồn lực sau khi hoàn thành quá trình M&A.
Định giá công ty
Các nhà đầu tư muốn xác định mức giá chào bán tối đa và mức giá tối đa mà nhà đầu tư có thể chấp nhận cho một chủ thể mua lại hoặc sáp nhập. Đội ngũ chuyên gia của chúng tôi thực hiện nghiên cứu và phân tích để xác định giá trị của công ty được hợp nhất, có tính đến các yếu tố có thể có lợi cho cả hai công ty do hợp nhất (sáp nhập và hợp nhất).
Xây dựng cấu trúc và thương lượng hợp đồng
Ở giai đoạn này, nhóm chuyên gia của chúng tôi sẽ tư vấn cho tổ chức của bạn về việc thiết lập cấu trúc thỏa thuận sáp nhập để đáp ứng các mục tiêu tài chính và nhu cầu kinh doanh cho nhóm mục tiêu đã chọn của bạn. Ngoài ra, tổ chức còn tham gia vào các cuộc đàm phán hợp đồng với các đối tượng được hợp nhất.
Thực hiện các thủ tục pháp lý cho việc sáp nhập, mua bán doanh nghiệp
Đây là bước cuối cùng và quan trọng trong việc hoàn thiện quy trình mua bán sáp nhập theo quy định của pháp luật và nguyện vọng của các bên liên quan. Trong thời gian này, luật sư tư vấn pháp luật của chúng tôi sẽ nhanh chóng tư vấn và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến việc đổi tên, giúp quý công ty nhanh chóng gia nhập thị trường với hoạt động sản xuất kinh doanh.
Mời bạn xem thêm:
- Kinh doanh dịch vụ lai dắt tàu biển có cần thành lập doanh nghiệp?
- Quy định về chứng nhận khu công nghiệp sinh thái, doanh nghiệp sinh thái
- Thủ tục thay đổi chủ sở hữu tài sản khi sáp nhập doanh nghiệp
Thông tin liên hệ
Trên đây là nội dung Luật sư 247 tư vấn về vấn đề “Hướng dẫn thủ tục sáp nhập doanh nghiệp năm 2022“. Mời các bạn tham khảo thêm bài viết tiếng anh của Luật sư 247 tại trang web: Lsxlawfirm. Mong rằng mang lại thông tin hữu ích cho bạn đọc. Nếu quý khách hàng có thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan như: Đăng ký bảo hộ thương hiệu, bảo hộ nhãn hiệu, Thành lập công ty, giấy cam đoan đăng ký lại khai sinh…Nếu quý khách có nhu cầu mua bán doanh nghiệp; đừng e ngại mà hãy liên hệ ngay với Luật sư 247 để được phục vụ tốt nhất: 0833102102. Hoặc liên hệ qua:
- Facebook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Theo Điều 10 Nghị định 75/2019/NĐ-CP (Có hiệu lực ngày 01/12/2019) quy định việc xử lý hành vi sáp nhập doanh nghiệp bị cấm theo quy định của tập trung kinh tế, cụ thể như sau:
1. Phạt tiền doanh nghiệp nhận sáp nhập từ 01 % đến 05 % tổng doanh thu trên thị trường liên quan của doanh nghiệp nhận sáp nhập và doanh nghiệp bị sáp nhập trong năm tài chính liền kề trước năm thực hiện hành vi sáp nhập bị cấm theo quy định tại Điều 30 của Luật Cạnh tranh.
2. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc chia, tách doanh nghiệp đã sáp nhập;
b) Buộc chịu sự kiểm soát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ hoặc các điều kiện giao dịch khác trong hợp đồng của doanh nghiệp nhận sáp nhập.
Theo Điểm a Khoản 1 Điều 33 Nghị định 159/2020/NĐ-CP quy định về bổ nhiệm trong trường hợp khác, trong đó:
Trường hợp hợp nhất, sáp nhập, chia tách, tổ chức lại hoặc chuyển đổi loại hình doanh nghiệp:
– Đối với người quản lý doanh nghiệp nhà nước, trường hợp chức danh, chức vụ đang giữ ở doanh nghiệp cũ tương đương hoặc cao hơn chức danh, chức vụ dự kiến đảm nhiệm ở doanh nghiệp mới thì cơ quan đại diện chủ sở hữu xem xét, quyết định hoặc trình có thẩm quyền quyết định chuyển đổi chức danh, chức vụ theo chức danh, chức vụ ở doanh nghiệp mới.
– Trường hợp chức danh, chức vụ người quản lý doanh nghiệp nhà nước đang giữ ở doanh nghiệp cũ thấp hơn chức danh, chức vụ dự kiến đảm nhiệm ở doanh nghiệp mới thì việc bổ nhiệm được thực hiện theo quy trình bổ nhiệm đối với nguồn nhân sự từ nơi khác;
Theo quy định tại Điều 23 Nghị định 71/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Cạnh tranh về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực cạnh tranh thì mức tiền phạt đối với hành vi sáp nhập doanh nghiệp bị cấm được quy định cụ thể như sau:
– Phạt tiền doanh nghiệp nhận sáp nhập đến 10% tổng doanh thu của doanh nghiệp nhận sáp nhập và doanh nghiệp bị sáp nhập trong năm tài chính trước năm thực hiện hành vi sáp nhập bị cấm theo quy định tại Điều 18 của Luật Cạnh tranh.
– Ngoài việc bị phạt tiền quy định tại Khoản 1 Điều 23 Nghị định 71/2014/NĐ-CP, doanh nghiệp nhận sáp nhập có thể bị buộc chia, tách doanh nghiệp đã sáp nhập.
Trên đây là nội dung tư vấn về mức tiền phạt đối với hành vi sáp nhập doanh nghiệp bị cấm. Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn nên tham khảo thêm tại Nghị định 71/2014/NĐ-CP.
