Thời hiệu khởi kiện có ý nghĩa quan trong trong việc giải quyết vụ án cung như nhằm bảo vệ quyền lợi cho các bên đương sự. Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này, hãy cùng Luật sư 247 tìm hiểu điều 156 Bộ luật Dân sự 2015 có nội dung gì nổi bật?qua bài viết dưới đây nhé!
Căn cứ pháp lý
Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015 quy định vấn đề gì?
Điều 156. Thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự
Thời gian không tính vào thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự, thời hiệu yêu cầu giải quyết việc dân sự là khoảng thời gian xảy ra một trong các sự kiện sau đây:
1. Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan làm cho chủ thể có quyền khởi kiện, quyền yêu cầu không thể khởi kiện, yêu cầu trong phạm vi thời hiệu.
Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.
Trở ngại khách quan là những trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động làm cho người có quyền, nghĩa vụ dân sự không thể biết về việc quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm hoặc không thể thực hiện được quyền, nghĩa vụ dân sự của mình;
2. Chưa có người đại diện trong trường hợp người có quyền khởi kiện, người có quyền yêu cầu là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự;
3. Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự chưa có người đại diện khác thay thế trong trường hợp sau đây:
a) Người đại diện chết nếu là cá nhân, chấm dứt tồn tại nếu là pháp nhân;
b) Người đại diện vì lý do chính đáng mà không thể tiếp tục đại diện được.
Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015 có nội dung gì nổi bật?
Khoản 1 Điều 156 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.”Bên cạnh Bộ Luật Dân sự 2015, định nghĩa sự kiện bất khả kháng cũng được quy định rải rác tại các văn bản pháp luật khác nhau. Một số văn bản pháp luật đưa ra ví dụ các trường hợp cụ thể được coi là bất khả kháng, bao gồm các sự kiện tự nhiên như thiên tai, hỏa hoạn, cháy nổ, lũ lụt, sóng thần, bệnh dịch hay động đất hoặc các sự kiện do con người tạo nên như bạo động, nổi loạn, chiến sự, chống đối, phá hoại, cấm vận, bao vây, phong tỏa và bất kỳ hành động chiến tranh nào hoặc hành động thù địch cộng đồng nào. Các quy định này về cơ bản phù hợp với quy định tại Bộ luật Dân sự 2015.
Hệ quả pháp lý trong trường hợp xảy ra sự kiện bất khả kháng được quy định tại khoản 2 Điều 351 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể: “Trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện đúng nghĩa vụ do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác”.
Các yếu tố cấu thành sự kiện bất khả kháng
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015, một sự kiện sẽ được coi là bất khả kháng nếu:
(i) xảy ra một cách khách quan,
(ii) không thể lường trước được và
(iii) không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép. Ngoài ra, căn cứ quy định về hệ quả pháp lý trong trường hợp xảy ra sự kiện bất khả kháng được quy định tại khoản 2 Điều 351 Bộ luật Dân sự 2015, hệ quả về việc bên bị ảnh hưởng không thực hiện được đúng nghĩa vụ quy định trong hợp đồng cũng cần được xét đến trong việc xác định một sự kiện có được coi là bất khả kháng đối với từng trường hợp cụ thể hay không
Sự kiện xảy ra một cách khách quan
Bộ luật Dân sự 2015 không quy định tiêu chí xác định sự kiện được coi là đã xảy ra một cách khách quan. Tuy nhiên, có thể suy ra một cách hợp lý rằng một sự kiện xảy ra một cách khách quan khi nó xảy ra trái với ý muốn của các bên. Nói cách khác, sự kiện không phải do các bên tạo ra hoặc phát sinh do lỗi chủ quan của các bên. Có thể thấy, trong việc xác định yếu tố khách quan, điều quan trọng là phải xác định bên vi phạm có lỗi hay cố ý gây ra sự kiện bất khả kháng. Nhìn chung, nếu sự kiện bất khả kháng xảy ra do lỗi của một bên trong hợp đồng thì bên này khó có thể viện dẫn hậu quả phát sinh từ hành vi của mình để coi đó là sự kiện bất khả kháng.
Sự kiện xảy ra không thể lường trước được
Tương tự như việc xác định sự kiện được coi là xảy ra một cách khách quan, Bộ luật Dân sự 2015 không đưa ra tiêu chí xác định sự kiện được coi là xảy ra một cách khách quan. Nói một cách đơn giản, sự kiện là một sự kiện không thể lường trước được khi nó xảy ra ngoài sự mong đợi của các bên. Vấn đề là thời điểm hợp lý mà các bên phải lường trước được trường hợp bất khả kháng có thể xảy ra trong khi Bộ luật dân sự 2015 không có quy định nào về chủ thể này. Có thể thấy, các cam kết và nghĩa vụ trong hợp đồng do các bên thực hiện tùy thuộc vào hoàn cảnh, điều kiện và các yếu tố khách quan tại thời điểm giao kết. Do đó, có thể suy ra một cách hợp lý rằng sự kiện bất khả kháng phải là sự kiện mà các bên không thể lường trước được tại thời điểm giao kết hợp đồng. Tuy nhiên, nếu một sự kiện không thể thấy trước tại thời điểm giao kết hợp đồng, nhưng sau đó có thể thấy trước trong quá trình thực hiện hợp đồng, thì sự kiện này có còn được coi là trường hợp bất khả kháng không? Chúng tôi cho rằng, nếu một sự kiện có thể lường trước được sau thời điểm giao kết hợp đồng thì không nên coi đó là sự kiện bất khả kháng vì mục đích miễn trách nhiệm dân sự do vi phạm có thể xảy ra trong tương lai.
Hơn nữa, một vấn đề đặt ra của Bộ luật Dân sự 2015 chưa thực sự rõ ràng là tiêu chuẩn để xem xét khả năng các bên có thể lường trước được một sự kiện khách quan có thể ảnh hưởng đến việc thực hiện hợp đồng. Tiêu chuẩn này có thể được áp dụng tại thời điểm giao kết hợp đồng hoặc trong quá trình thực hiện hợp đồng. Mặc dù không hoàn toàn rõ ràng, việc áp dụng thử nghiệm này có thể hợp lý hơn tùy thuộc vào việc một người bình thường được đặt trong những hoàn cảnh tương tự có thể thấy trước sự kiện như vậy xảy ra hay không. Nếu xét trên quan điểm một người bình thường có thể thấy trước sự kiện sẽ xảy ra thì không nên coi sự kiện này là sự kiện bất khả kháng.
Sự kiện xảy ra không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép
Bên cạnh điều kiện quy định sự kiện bất khả kháng là sự kiện khách quan, bất khả kháng, đồng thời, BLDS 2015 quy định sự kiện bất khả kháng phải là sự kiện không thể khắc phục được mặc dù con nợ đã cố gắng hết sức. tất cả các biện pháp cần thiết. và các biện pháp thiết thực để khắc phục ảnh hưởng của sự kiện đó đến việc thực hiện hợp đồng. Điều kiện này cũng phù hợp với nguyên tắc thiện chí, trung thực và nhằm đảm bảo việc thực hiện hợp đồng của các bên. Do đó, con nợ phải thực hiện mọi biện pháp có thể để thực hiện các cam kết và nghĩa vụ đã quy định trong hợp đồng và không thể mong muốn xảy ra trở ngại khách quan để làm cơ sở miễn trừ trách nhiệm thực hiện của hợp đồng.
Tuy nhiên, Bộ luật Dân sự năm 2015 không quy định cụ thể về tiêu chí đánh giá sự cố gắng của một bên là cần thiết và trong khả năng của bên đó hay phải tính đến yếu tố kinh tế khi áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Điều này có lẽ có ý nghĩa từ quan điểm của các biện pháp khắc phục mà một người bình thường trong tình huống tương tự có thể áp dụng. Tuy nhiên, trong mọi trường hợp, sẽ không hợp lý nếu cho phép một bên, vì lý do kinh tế thuần túy, không theo đuổi bất kỳ biện pháp khắc phục vi phạm nào.
Sự kiện dẫn đến hậu quả là bên bị ảnh hưởng không thực hiện được đúng nghĩa vụ hợp đồng
Bộ luật Dân sự 2015 không quy định cụ thể về mối quan hệ nhân quả giữa sự kiện bất khả kháng và việc thực hiện hợp đồng. Có thể hiểu rằng sự kiện bất khả kháng là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc bên bị ảnh hưởng không thể thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng của mình. Với cách tiếp cận như vậy, việc không thực hiện đúng nghĩa vụ hợp đồng trên cơ sở trường hợp bất khả kháng chỉ có thể được chấp nhận nếu trường hợp bất khả kháng thực chất là nguyên nhân trực tiếp khiến bên có quyền cản trở việc thực hiện đúng nghĩa vụ. Khó khăn về tài chính do hoạt động kinh doanh bị đình trệ, sa sút dẫn đến một bên không có khả năng thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng là nguyên nhân gián tiếp và không được coi là nguyên nhân dẫn đến việc không thực hiện nghĩa vụ. Nếu việc coi sự kiện là nguyên nhân gián tiếp dẫn đến việc bên bị ảnh hưởng không thể thực hiện nghĩa vụ của mình thì sự kiện bất khả kháng có thể được giải thích theo nghĩa rất rộng, dẫn đến việc bên bị ảnh hưởng dễ dàng từ chối trách nhiệm.
Mời bạn xem thêm:
- Thời hiệu khởi kiện chia di sản thừa kế
- Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự
- Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định hiện hành
Thông tin liên hệ
Trên đây là nội dung Luật sư 247 tư vấn về vấn đề “Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015 có nội dung gì nổi bật?“. Mong rằng mang lại thông tin hữu ích cho bạn đọc. Nếu quý khách hàng có thắc mắc về các vấn đề pháp lý liên quan như: Hợp thức hóa lãnh sự, Đăng ký bảo hộ logo, Đăng ký bảo hộ thương hiệu, Giấy phép bay flycam, Mã số thuế cá nhân, Giấy phép bay flycam, Tra cứu thông tin quy hoạch, Xác nhận tình trạng hôn nhân, Xác nhận độc thân, … xin vui lòng liên hệ qua hotline: 0833102102 để nhận được sự tư vấn nhanh chóng. Hoặc liên hệ qua:
Facebook: www.facebook.com/luatsux
Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Theo quy định tại khoản 3 Điều 150 Bộ luật dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.
Nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.
Vì thế khi quyền, lợi ích của mình bị xâm phạm, người bị hại phải đặc biệt chú ý đến thời hiệu nhằm đảm bảo tối đa được quyền lợi của mình.
Thời hiệu khởi kiện vụ án dân sự sẽ được tính từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, trừ một số trường hợp như sự kiện bất khả kháng, chua có người đại diện, người chưa thành niên…
Đối với hợp đồng dân sự là 03 năm kể từ ngày người yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm (Điều 429 Bộ luật tố tụng Dân sự năm 2015).