Chuẩn bị phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không?

Chuẩn bị phạm tội là tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm hoặc thành lập, tham gia nhóm tội phạm trừ trường hợp quy định tại Điều 109, điểm a khoản 2 Điều 113 hoặc điểm a khoản 2 Điều 299 của Bộ luật Hình sự. Vậy chuẩn bị phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không? Luật sư X mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn quy định pháp luật về nội dung nêu trên

Căn cứ pháp lý

Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017

Chuẩn bị phạm tội là gì?

Khái niệm chuẩn bị phạm tội được nhắc đến trong khoản 1 Điều 14 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 cụ thể:

Chuẩn bị phạm tội là việc một người tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm; hoặc thành lập, tham gia hội, nhóm tội phạm, trừ trường hợp thành lập hoặc tham gia nhóm tội phạm hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân hay thành lập, tham gia tổ chức khủng bố, tổ chức tài trợ khủng bố.

2. Người chuẩn bị phạm một trong các tội sau đây thì phải chịu trách nhiệm hình sự:

a) Điều 108 (tội phản bội Tổ quốc); Điều a (tội gián điệp); Điều 111 (tội xâm phạm an ninh lãnh thổ); Điều 112 (tội bạo loạn); Điều 113 (tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân); Điều 114 (tội phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam); Điều 117 (tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam); Điều 118 (tội phá rối an ninh); Điều 119 (tội chống phá cơ sở giam giữ); Điều 120 (tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân); Điều 121 (tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân);

b) Điều 123 (tội giết người); Điều 134 (tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác);

c) Điều 168 (tội cướp tài sản); Điều 169 (tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản);

d) Điều 299 (tội khủng bố); Điều 300 (tội tài trợ khủng bố); Điều 301 (tội bắt cóc con tin); Điều 302 (tội cướp biển); Điều 303 (tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia); Điều 324 (tội rửa tiền).

3. Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi chuẩn bị phạm tội quy định tại điểm b và điểm c khoản 2 Điều này thì phải chịu trách nhiệm hình sự.

Như vậy, đối với các tội thuộc các tội quy định tại khoản 2 Điều 14 Bộ luật Hình sự như giết người, cướp tài sản, khủng bố… thì chỉ cần có sự chuẩn bị phạm tội thì phải chịu trách nhiệm hình sự. Hoàn toàn không bắt buộc phải thực hiện xong tội phạm thì người thực hiện hành vi mới phải chịu trách nhiệm hình sự.

Mặc dù việc chuẩn bị phạm tội chưa có hành vi xâm phạm, gây thiệt hại đến đối tượng tác động của tội phạm. Nhưng bản chất của việc chuẩn bị phạm tội là tiền đề tạo điều kiện cho việc thực hiện tội phạm, điều này thể hiện ý chí, mục đích thực hiện tội phạm đến cùng của người có hành vi chuẩn bị phạm tội. Và khi tội phạm được thực hiện mà có sự chuẩn bị thì tính nguy hiểm cho xã hội của nó gây ra cao hơn so với với trường hợp không có sự chuẩn bị. Vì vậy, quy định đối với một số tội chỉ cần chuẩn bị phạm tội là phải chịu trách nhiệm hình sự là hoàn toàn hợp lý.

Phân biệt chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt

Cả chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt đều được coi là trường hợp tội phạm chưa hoàn thành và có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

Ở hai giai đoạn này việc phạm tội bị dừng lại đều là do những nguyên nhân khách quan ngoài ý muốn của chủ thể thực hiện hành vi, chứ không phải xuất phát từ ý chí của chủ thể.

Mặc dù có nhiều điểm giống nhau nhưng giữa chuẩn bị phạm tội và phạm tội chưa đạt vẫn có những điểm khác biệt để phân biệt được chúng như sau:

Về khái niệm

• Chuẩn bị phạm tội: là việc một người tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm, hoặc thành lập, tham gia hội, nhóm tội phạm để phạm tội.
• Phạm tội chưa đạt: là hành vi cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân khách quan ngoài ý muốn của người phạm tội.

Về cơ sở pháp lý

• Chuẩn bị phạm tội: Quy định ở Điều 14 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.
• Phạm tội chưa đạt: Quy định ở Điều 15 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Về vị trí, giai đoạn trong quá trình thực hiện phạm tội

• Chuẩn bị phạm tội: Đây là giai đoạn đầu của hành động phạm tội, cũng chính là bước tiếp theo để cụ thể hóa ý định phạm tội của người phạm tội
• Phạm tội chưa đạt: Đây là bước cuối của việc thực hiện phạm tội, hành vi phạm tội đã được thực hiện, chỉ là do nguyên nhân khách quan nên không dẫn đến kết quả phạm tội thành như người phạm tội mong muốn.

Về hành vi

• Chuẩn bị phạm tội: Người phạm tội mới chỉ thực hiện những hành vi tạo ra các điều kiện thuận lợi, cần thiết cho việc thực hiện tội phạm nhanh chóng về sau chứ chưa bắt tay vào việc thực hiện hành vi phạm tội do đó chưa có hành vi xâm phạm đến các quan hệ xã hội được luật hình sự xác lập và bảo vệ.
• Phạm tội chưa đạt: Ở đây chủ thể đã thực sự tiến hành thực hiện hành vi phạm tội, các quan hệ xã hội được luật hình sự xác lập và bảo vệ đã bắt đầu bị xâm hại gây hậu quả xấu cho xã hội.

Về trách nhiệm hình sự

• Chuẩn bị phạm tội: Người thực hiện phạm tội chỉ phải chịu trách nhiệm khi thực hiện các hành vi quy định tại khoản 2, 3 Điều 14 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.
• Phạm tội chưa đạt: tất cả các trường hợp phạm tội chưa đạt đều phải chịu trách nhiệm hình sự.

Như vậy xét về tính chất, mức độ thì phạm tội chưa đạt có tính chất nghiêm trọng hơn so với chuẩn bị phạm tội, do vậy, hình phạt áp dụng cũng sẽ nghiêm khắc hơn để đảm bảo tính răn đe của luật.

Mời bạn xem thêm bài viết

• Thủ tục kháng cáo bản án dân sự theo quy định của pháp luật
• Che giấu tội phạm có phải chịu trách nhiệm hình sự không?
• Chồng dọa giết vợ có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
• Tội giết con mới đẻ bị xử lý như thế nào theo quy định?

Thông tin liên hệ 

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về “Chuẩn bị phạm tội có phải chịu trách nhiệm hình sự hay không?”. Nếu quý khách có nhu cầu soạn thảo hồ sơ ngừng kinh doanh; tìm hiểu về thủ tục thành lập công ty ở việt nam; cách dò mã số thuế cá nhân, cách tra cứu thông tin quy hoạch; đăng ký bảo hộ thương hiệu độc quyền hoặc muốn sử dụng dịch vụ tạm ngừng kinh doanh, thủ tục xin hợp pháp hóa lãnh sự của chúng tôi; mời quý khách hàng liên hệ đến hotline để được tiếp nhận.

Liên hệ hotline: 0833.102.102.

FaceBook: www.facebook.com/luatsux

Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux

Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux

Câu hỏi thường gặp