Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự gồm những gì?

16/03/2023
Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
223
Views

Trong cuộc sống diễn ra hàng ngày của mọi người thường xuyên diễn ra các giao dịch dân sự. Ví dụ như mua bán tài sản, thuê nhà, tặng cho tài sản,… khi đó quyền yêu cầu của bên này là nghĩa vụ của bên kia. Tuy nhiên thì không phải giao dịch dân sự nào cũng đáp ứng đủ điều kiện có hiệu lực, có thể là điều kiện về hình thức hoặc có thể là điều kiện về nội dung. Chính vì vậy hôm nay hãy cùng Luật sư 247 đi tìm hiểu Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật nhé! Bên cạnh đó, chúng ta cũng sẽ đi tìm hiểu thêm những trường hợp mà giao dịch dân sự bị tuyên bố vô hiệu. Những thông tin được chúng tôi ngay dưới đây sẽ rất có ích với quý khách hàng!

Căn cứ pháp lý

Bộ luật dân sự 2015

Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự

Giao dịch dân sự là hợp đồng hoặc hành vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Đặc điểm của giao dịch dân sự là luôn thể hiện bằng hành vi có ý thức và thể hiện ý chí của chủ thể. Có 2 dạng của giao dịch dân sự là giao dịch một bên và giao dịch nhiều bên. Hậu quả pháp lý là hành vi làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự.

Giao dịch dân sự có 2 loại là hợp đồng và hành vi pháp lý đơn phương. Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Còn hành vi pháp lý đơn phương là 1 dạng của giao dịch dân sự thì phải là hành vi phù hợp với quy định của pháp luật. Ví dụ như việc vứt đi một món đồ (chấm dứt quyền sở hữu với tài sản), lập di chúc. Đánh người cũng hành vi làm phát sinh dân sự nhưng không phải là hành vi pháp lý đơn phương hay giao dịch dân sự. Đây là hành vi trái pháp luật không phải giao dịch dân sự.

Theo quy định tại Điều 117 Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau:

Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:

  • Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;
  • Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
  • Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.

Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.

Như vậy các điều kiện để giao dịch dân sự có hiệu lực có thể kể đến như điều kiện về chủ thể, điều kiện về mục đích, điều kiện về nội dung và cuối cùng là điều kiện về hình thức.

Nếu giao dịch dân sự được xác lập thiếu đi 1 trong 4 điều kiện trên thì có nguy cơ bị coi là vô hiệu và không có giá trị pháp lý, quyền và nghĩa vụ phát sinh không ràng buộc giữa các bên, các bên không phải thực hiện quyền và nghĩa vụ phát sinh đó.

Pháp luật quy định như thế nào về giao dịch dân sự?

Mục đích của giao dịch dân sự là lợi ích mà chủ thể mong muốn đạt được khi xác lập giao dịch đó. Giao dịch dân sự có thể tồn tại dưới các hình thức:

  • Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
  • Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.
  • Trường hợp luật quy định giao dịch dân sự phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng, chứng thực, đăng ký thì phải tuân theo quy định đó.

Trường hợp các bên có thỏa thuận về điều kiện phát sinh hoặc hủy bỏ giao dịch dân sự thì khi điều kiện đó xảy ra, giao dịch dân sự phát sinh hoặc hủy bỏ. Trường hợp điều kiện làm phát sinh hoặc hủy bỏ giao dịch dân sự không thể xảy ra được do hành vi cố ý cản trở trực tiếp hoặc gián tiếp của một bên thì coi như điều kiện đó đã xảy ra; trường hợp có sự tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của một bên cố ý thúc đẩy cho điều kiện xảy ra thì coi như điều kiện đó không xảy ra.

Giao dịch dân sự không có một trong các điều kiện được nêu trên thì vô hiệu, trừ trường hợp Bộ luật này có quy định khác.

Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự

Trường hợp nào giao dịch dân sự bị tuyên bố vô hiệu?

Theo quy định từ Điều 123 đến Điều 130 Bộ luật dân sự 2015 thì các trường hợp giao dịch dân sự bị tuyên bố vô hiệu như sau:

Giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội

Giao dịch dân sự có mục đích, nội dung vi phạm điều cấm của luật, trái đạo đức xã hội thì vô hiệu. Điều cấm của luật là những quy định của luật không cho phép chủ thể thực hiện những hành vi nhất định. Đạo đức xã hội là những chuẩn mực ứng xử chung trong đời sống xã hội, được cộng đồng thừa nhận và tôn trọng.

Ví dụ hai bên cam kết với nhau một hợp đồng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy (vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật). Hay một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nhập khẩu thuốc về Việt Nam. Khi họ kí hợp đồng nhập khẩu thuốc với một công ty ở châu Âu, thuốc này được các nước châu Âu phát hiện ra rằng khi dùng nhiều thì sẽ không tốt cho sức khỏe, doanh nghiệp này biết được điều đó nhưng vẫn nhập khẩu về Việt Nam do thuốc này phù hợp với yêu cầu tại Việt Nam (xét trên góc độ pháp luật thì không vi phạm, nhưng xét trên góc độ đạo đức thì được coi là trái đạo đức xã hội).

Giao dịch dân sự vô hiệu do giả tạo

Khi các bên xác lập giao dịch dân sự một cách giả tạo nhằm che giấu một giao dịch dân sự khác thì giao dịch dân sự giả tạo vô hiệu, còn giao dịch dân sự bị che giấu vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp giao dịch đó cũng vô hiệu theo quy định của Bộ luật này hoặc luật khác có liên quan. Trường hợp xác lập giao dịch dân sự giả tạo nhằm trốn tránh nghĩa vụ với người thứ ba thì giao dịch dân sự đó vô hiệu.

Ví dụ hai bên xác lập một giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất giả tạo với mức giá bán rẻ hơn để che giấu đi 1 giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất khác với mức giá phù hợp với ý chí đích thực của các bên (đất 1 tỉ nhưng trong giao dịch chỉ 500tr), nhằm mục đích trốn thuế.

Giao dịch dân sự vô hiệu do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện

Khi giao dịch dân sự do người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi hoặc người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện thì theo yêu cầu của người đại diện của người đó, Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu nếu theo quy định của pháp luật giao dịch này phải do người đại diện của họ xác lập, thực hiện hoặc đồng ý, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

Giao dịch dân sự của người được nêu ở trên không bị vô hiệu trong trường hợp sau đây:

  • Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người đó;
  • Giao dịch dân sự chỉ làm phát sinh quyền hoặc chỉ miễn trừ nghĩa vụ cho người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự với người đã xác lập, thực hiện giao dịch với họ;
  • Giao dịch dân sự được người xác lập giao dịch thừa nhận hiệu lực sau khi đã thành niên hoặc sau khi khôi phục năng lực hành vi dân sự.

Giao dịch dân sự vô hiệu do bị nhầm lẫn

Trường hợp giao dịch dân sự được xác lập có sự nhầm lẫn làm cho một bên hoặc các bên không đạt được mục đích của việc xác lập giao dịch thì bên bị nhầm lẫn có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

Giao dịch dân sự được xác lập có sự nhầm lẫn không vô hiệu trong trường hợp mục đích xác lập giao dịch dân sự của các bên đã đạt được hoặc các bên có thể khắc phục ngay được sự nhầm lẫn làm cho mục đích của việc xác lập giao dịch dân sự vẫn đạt được.

Giao dịch dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép

Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa, cưỡng ép thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Lừa dối trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao dịch dân sự nên đã xác lập giao dịch đó.

Đe dọa, cưỡng ép trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc người thứ ba làm cho bên kia buộc phải thực hiện giao dịch dân sự nhằm tránh thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của người thân thích của mình.

Giao dịch dân sự vô hiệu do người xác lập không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình

Người có năng lực hành vi dân sự nhưng đã xác lập giao dịch vào đúng thời điểm không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức

Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.

Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực.

Giao dịch dân sự vô hiệu từng phần

Giao dịch dân sự vô hiệu từng phần khi một phần nội dung của giao dịch dân sự vô hiệu nhưng không ảnh hưởng đến hiệu lực của phần còn lại của giao dịch.

Khuyến nghị

Với đội ngũ nhân viên là các luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý của Luật sư X, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện về vấn đề luật dân sự đảm bảo chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Ngoài tư vấn online 24/7, chúng tôi có tư vấn trực tiếp tại các trụ sở Hà Nội, Hồ Chí Minh, Bắc Giang.

Thông tin liên hệ

Vấn đề “Các điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự” đã được Luật sư X giải đáp thắc mắc ở bên trên. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi mang lại sẽ giúp ích cho quý bạn đọc của Luật sư 247 trong đời sống thường ngày, đặc biệt là trong các giao dịch dân sự. Với hệ thống công ty Luật sư X chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý trên toàn quốc, chúng tôi sẽ giải đáp mọi thắc mắc của quý khách hàng liên quan tới dịch vụ thám tử theo dõi. Với đội ngũ luật sư, chuyên viên, chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ giúp quý khách giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thuận tiện, tiết kiệm chi phí và ít đi lại. Mọi chi tiết vui lòng liên hệ tới hotline: 0833102102

Có thể bạn quan tâm

Câu hỏi thường gặp

Hai người mua bán đồng hồ, nếu người bán không biết đồng hồ mình bán là đồ giả thì giao dịch dân sự này có hiệu lực không?

Hai người mua bán đồng hồ, nếu người bán không biết đồng hồ mình bán là đồ giả thì đó là giao dịch dân sự nhầm lẫn. Nếu người bán biết đồng hồ là đồ giả và vẫn bán thì đó là giao dịch dân sự lừa dối.
– Chủ thể ở đây là không có lỗi, hoặc nếu có thì chỉ là lỗi vô ý
– Người bị nhầm lẫn: có thể 1 bên hoặc cả 2 bên chủ thể đều bị nhầm lẫn
– Đối tượng bị nhầm lẫn: chủ thể cùng xác lập giao dịch, đối tượng của giao dịch, nội dung của giao dịch, từ đó xác lập giao dịch.
– Hậu quả: làm cho 1 hoặc các bên không đạt được mục đích của việc giao dịch.
Như vậy, giao dịch dân sự này không có hiệu lực.

Ai là người có quyền tuyên bố giao dịch dân sự không có hiệu lực (giao dịch dân sự vô hiệu)?

Căn cứ vào tính chất có thể chia ra làm giao dịch dân sự vô hiệu tuyệt đối và giao dịch dân sự vô hiệu từng phần.
– Giao dịch dân sự vô hiệu tuyệt đối: Chủ thể có quyền tuyên vô hiệu rất rộng, không chỉ có Tòa án. Ví dụ như Cơ quan đăng kí đất đai.
– Giao dịch dân sự vô hiệu từng phần: Chủ thể có quyền tuyên vô hiệu chỉ có Tòa án nhân dân.

Hình thức của giao dịch dân sự mua bán nhà đất có cần điều kiện để có hiệu lực không?

Giao dịch dân sự mua bán nhà đất thì hợp đồng cần phải được công chứng chứng thực. Vì vậy nếu không đảm bảo điều kiện này thì giao dịch dân sự không có hiệu lực.

5/5 - (1 bình chọn)
Chuyên mục:
Dân sự

Comments are closed.