Trong xã hội ngày nay, tội phạm tình dục luôn là vấn đề nhức nhối, được rất nhiều người quan tâm. Trong đó, tội phạm cưỡng dâm là một tội danh điển hình và dễ gây nhầm lẫn. Tội cưỡng dâm được Bộ luật hình sự quy định thế nào? Tham khảo bài viết dưới đây của Luatsu247.
Tội cưỡng dâm được Bộ luật hình sự quy định thế nào?
Điều 143 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định về tội cưỡng dâm.
Mặt khách quan
Mặt khách quan của tội cưỡng dâm bao gồm các yếu tố sau:
Cưỡng dâm là hành vi người phạm tội dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc hoặc người đang trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người đó.
Sự lệ thuộc có thể là lệ thuộc về vật chất (được nuôi dưỡng, được chăm sóc, giúp đỡ,…) ;lệ thuộc về công tác như cấp dưới, nhân viên với lãnh đạo hoặc người dân đang có việc do cơ quan Nhà nước giải quyết, người xin được ký hợp đồng, cất nhắc thăng chức,..; lệ thuộc về xã hội như gia đình, về tín ngưỡng…Những người này là người có ảnh hưởng, quyền hành nhất định đối với nạn nhân.
Người đang ở trong tình trạng quẫn bách là người đang gặp khó khăn khó khắc phục hoặc trường hợp: người thân bị bệnh hiểm nghèo, bị tai nạn mà gia đình lại khó khăn, không có khả năng chi trả,… hoặc nạn nhân bị lạc vào địa điểm hẻo lánh,… Các thủ đoạn phạm tội như dọa dẫm, hứa hẹn, hỗ trợ, giúp đỡ về vật chất, tình cảm…
Ngoài quan hệ tình dục truyền thống, còn có thể là quan hệ tình dục đồng giới hoặc các hành vi quan hệ tình dục khác.
Miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác là trường hợp nạn nhân mặc dù trong lòng không muốn giao cấu, không muốn thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác nhưng vì bị cưỡng ép buộc phải đồng ý. Nạn nhân có thời gian suy nghĩ cân nhắc có đồng ý hay không. Đây là căn cứ để phân biệt tội cưỡng dâm với tội hiếp dâm. Nếu nạn nhân thực sự khiếp sợ, tê liệt ý chí kháng cự mà phải để cho người phạm tội giao cấu thì hành vi đó phạm tội hiếp dâm theo Điều 141.
Tội cưỡng dâm được hoàn thành khi có hành vi giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác. Nếu chưa có hành vi giao cấu hoặc chưa thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác thì chưa hoàn thành tội cưỡng dâm.
Việc dùng thủ đoạn để khống chế tư tưởng bằng cách doạ dẫm ngưòi khác chưa phải đến mức thực sự làm họ khiếp sợ đến mức ý chí tự vệ bị tê liệt, nghĩa là họ vẫn còn khả năng kháng cự, tuy nhiên họ đã không kháng cự (đây là điểm khác biệt với trường hợp hiếp dâm) mà tự nguyện cho giao cấu một cách miễn cưỡng theo điều kiện mà người phạm tội đã đưa ra.
Khách thể
Hành vi cưỡng dâm nêu trên xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự và sức khoẻ của người khác.
Mặt chủ quan
Người phạm tội cưỡng dâm thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý, đồng thời còn xâm phạm đến sức khoẻ, tính mạng của người khác.
Chủ thể
Chủ thể của tội cưỡng dâm là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự, đồng thời phải có mối quan hệ lệ thuộc với người bị hại hoặc có quan hệ nhất định trong việc giúp đỡ người bị hại thoát khỏi tình trạng quẫn bách.
Hình phạt đối với tội cưỡng dâm
Hình phạt của tội này cụ thể như sau:
– Mức phạt tù từ sáu tháng đến năm năm được áp dụng đốì với trường hợp phạm tội có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này nêu ở mặt khách quan.
– Mức phạt tù từ ba năm đến mười năm được áp dụng đốì với một trong các trường hợp phạm tội sau đây:
+ Nhiều người cưỡng dâm một người
+ Cưỡng dâm nhiều lần
+ Cưỡng dâm nhiều người
+ Có tính chất loạn luân
+ Làm nạn nhân có thai
+ Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%;
+ Tái phạm nguy hiểm
– Mức phạt tù từ bảy năm đến mười tám năm được áp dụng đối với một trong các trường hợp sau đây:
+ Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên;
+ Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội cưỡng dâm;
+ Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
– Mức phạt tù từ hai năm đến bảy năm được áp dụng trong trường hợp người bị hại là người chưa thành niên từ đủ mười sáu tuổi đến dưới mười tám tuổi.
Ngoài việc bị áp dụng một trong các hình phạt chính nêu trên, tuỳ từng trường hợp cụ thể người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.
Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
Điều 144 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi.
Tội phạm có hành vi giao cấu với trẻ em là người bị lệ thuộc hoặc cần sự giúp đỡ bằng việc sử dụng thủ đoạn như dụ dỗ, mua chuộc, đe doạ…
Trẻ em bị hại phải có mối quan hệ lệ thuộc với người phạm tội. Được hiểu là mối quan hệ lệ thuộc về nhiều mặt như: về vật chất (được nuôi dưỡng, được trợ giúp các điều kiện sinh sống, được chăm sóc…), về xã hội (giữa giáo viên với học sinh, giữa bác sĩ với bệnh nhân), về tín ngưỡng (giữa tín đồ với nhiều có chức sắc tôn giáo); về gia đình (giữa anh chị em cùng cha khác mẹ…).
Tất cả mối quan hệ nêu trên phải là mối quan hệ lệ thuộc thực sự, tức là người phạm tội phải có uy thế nhất định đối với người bị hại là trẻ em (đây là dấu hiệu phân biệt với tội hiếp dâm trẻ em).
Trẻ em đang ở trong tình trạng quẫn bách. Được hiểu là trường hợp trẻ em đó đang gặp những khó khăn rất lớn về kinh tế hoặc những khó khăn đặc biệt khác… khó có thể khắc phục được hoặc đang gặp hiểm hoạ (như cha, mẹ đang mắc bệnh hiểm nghèo không có tiền đưa đi chữa trị, hoặc gia đình bị thiên tai nên bị túng thiếu nghiêm trọng cần có ngay sự giúp đỡ).
Trẻ em phải miễn cưỡng giao cấu với người phạm tội. Được hiểu trẻ em bị lệ thuộc vào người phạm tội hoặc đang ở trong tình trạng quẫn bách bị người phạm tội dùng các thủ đoạn khống chế tư tưởng (như doạ dẫm, hứa hẹn…) đế buộc trẻ em phải miễn cưỡng giao cấu.
Lưu ý:
+ Tội phạm hoàn thành từ lúc trẻ em giao cấu với người phạm tội.
+ Trẻ em bị hại là người chưa thành niên từ đủ mười ba tuổi đến dưới mười sáu tuổi.
+ Việc đe doạ không phải là đe doạ bằng vũ lực.
Hành vi nêu trên xâm phạm đến quyền được tôn trọng, bảo vệ về thân thể, nhân phẩm, danh dự của trẻ em, xâm phạm đến sức khoẻ và sự phát triển bình thường trẻ em.
Hình phạt tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
Mức phạt tù từ năm năm đến mười năm được áp dụng đối với trường hợp có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản nêu ở mặt khách quan mà đối tượng là trẻ em từ đủ mười ba tuổi đến dưới mười sáu tuổi.
Mức phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm được áp dụng đối với một trong các trường hợp phạm tội sau đây:
+ Có tính chất loạn luân
+ Làm nạn nhân có thai
+ Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%;
+ Tái phạm nguy hiểm
Mức phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân được áp dụng đối với một trong các trường hợp sau đây:
+ Nhiều người cưỡng dâm một ngươi (xem giải thích tương tự ở tội hiếp dâm).
+ Phạm tội nhiều lần (xem giải thích tương tự ở tội hiếp dâm).
+ Đối với nhiều người (từ hai người bị hại là trẻ em trở lên).
+ Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên;
+ Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội cưỡng dâm trẻ em.
+ Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.
Ngoài việc phải chịu một trong các hình phạt chính nêu trên, tuỳ từng trường hợp cụ thể, người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.
Mời bạn xem thêm
- Phạm tội cưỡng dâm bị xử phạt như thế nào theo quy định pháp luật?
- Cưỡng dâm là gì? Cưỡng dâm đi tù bao nhiêu năm?
Thông tin liên hệ
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của Luật sư 247 về “Tội cưỡng dâm được Bộ luật hình sự quy định như thế nào?″. Nếu Quý khách muốn có thêm thông tin về các lĩnh vực khác như: tờ khai đăng ký lại giấy khai sinh; thành lập công ty; ly hôn nhanh; xin phép bay flycam; …mời Quý Khách hàng liên hệ đến hotline: 0833.102.102 để được tư vấn.
Thông tin liên hệ khác:
- Facebook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Hành vi phạm tội về cơ bản vẫn như quy định cũ, nhưng được bổ sung thêm “thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác”. Như vậy cho dù người phạm tội không thực hiện hành vi giao cấu nhưng nếu dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác thì cũng cấu thành “Tội cưỡng dâm”
Căn cứ quy định tại Điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2021):
“Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ Luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.”.
Theo đó, chỉ được khởi tố tội cưỡng dâm thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 143 nếu có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.
1. Tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của pháp luật hình sự và tố tụng hình sự.
2. Áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm luân thường, đạo đức; lợi dụng chức vụ, quyền hạn; lợi dụng nghề nghiệp, công việc; xâm hại người dưới 13 tuổi.
3. Áp dụng các hình phạt bổ sung cao nhất theo quy định của Bộ luật Hình sự và các đạo luật khác có liên quan. Trong trường hợp cần thiết có thể cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề liên quan đến người dưới 16 tuổi.
