Thương lượng, hòa giải, tòa án, trọng tài thương mại đều là các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại; nhằm hướng tới mục đích giải quyết tranh chấp. Thực tế cho thấy, khi các doanh nghiệp gặp phải những vấn đề phát dinh mâu thuẫn; ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của các bên thì việc nắm bắt các phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại là điều vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, cần phải phân biệt rõ các phương thức giải quyết tranh chấp này để việc việc giải quyết tranh chấp đạt được hiệu quả tốt nhất. Vậy, làm thế nào để phân biệt các phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại?
Hãy cùng Luật sư X tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Phân biệt các phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại
Có thể phân biệt các phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại dựa trên các tiêu chí sau
Khái niệm
- Thương lượng là phương thức giải quyết tranh chấp thông qua việc các bên tranh chấp cùng nhau bàn bạc; tự dàn xếp, tháo gỡ những bất đồng phát sinh để loại bỏ tranh chấp; mà không có sự trợ giúp hay phán quyết của bất kì bên thứ 3 nào.
- Hòa giải là phương thức giải quyết tranh chấp với sự tham gia của bên thứ 3 làm trung gian hòa giải; để hỗ trợ, thuyết phục các bên tìm kiếm các giải pháp nhằm loại trừ tranh chấp.
- Trọng tài thương mại là hình thức giải quyết tranh chấp thông qua hoạt động của Hội đồng trọng tài; hoặc trọng tài viên với tư cách là bên thứ ba độc lập nhằm giải quyết mâu thuẫn tranh chấp; bằng việc đưa ra phán quyết có giá trị bắt buộc các bên phải thi hành.
- Tòa án là phương thức giải quyết tranh chấp tại cơ quan xét xử nhân danh quyền lực Nhà nước; được tiến hành theo trình tự, thủ tục nghiêm ngặt, chặt chẽ và bản án; hay quyết định của tòa án được Nhà nước đảm bảo thi hành.
Cơ sở pháp lý
- Thương lượng: Chưa có cơ sở pháp lý vì quá trình thương lượng phụ thuộc chủ yếu và thỏa thuận giữa các bên
- Hòa giải: Nghị định 22/2017/NĐ-CP
- Trọng tài: Luật trọng tài thương mại năm 2010
- Tòa án: Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015
Cách thức giải quyết
- Thương lượng: Thỏa thuận giữa các bên.
- Hòa giải: thông qua người trung gian là hòa giải viên.
- Tòa án: thông qua người trung gian là thẩm phán.
- Trọng tài: thông qua trọng tài viên
Đảm bảo tính bí mật
- Thương lượng: tính bí mật tuyệt đối
- Hòa giải: Tính bí mật mang tính chất tương đối, nhưng vẫn bí mật hơn so với phương thức tòa án.
- Tòa án: không giữ được bí mật, xét xử và tuyên án công khai.
- Trọng tài: Tính bí mật tương đối, bí mật hơn so với phương thức tòa án.
Kinh phí
- Thương lượng: ít tốn kém kinh phí.
- Hòa giải, thương lượng, tòa án: tốn kém kinh phí hơn.
Giá trị ràng buộc của phán quyết
- Thương lượng và hòa giải: mang tính chất khuyến khích
- Tòa án: giá trị pháp lý bắt buộc, bị cưỡng chế thi hành(trong trường hợp không tuân thủ, có thể kháng cáo.
- Trọng tài: giá trị pháp lý bắt buộc, giá trị chung thẩm, không thể kháng cáo.
Khả năng thực thi phán quyết giải quyết tranh chấp
- Thương lượng, hòa giải: phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên
- Tòa án: khả năng thực thi cao
- Trọng tài: khả năng thực thi phụ thuộc vào Tòa án trong từng trường hợp cụ thể, thường là không cao.
Ưu, nhược điểm của các phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại
Giải quyết tranh chấp bằng thương lượng:
Ưu điểm:
- Với tính chất nhanh chóng, thuận tiện, linh hoạt, ít thời gian lẫn tiền bạc thì phương thức thương lượng chính là sự lựa chọn ưu tiên hàng đầu. Bởi phương thức này được thực hiện bằng cơ chế giải quyết nội bộ thông qua việc các bên tranh chấp bàn bạc, thỏa thuận để tự giải quyết những bất đồng này.
- Thêm vào đó cách giải quyết này không ràng buộc bằng những thủ tục pháp lý phức tạp do pháp luật Việt Nam mới chỉ dừng lại việc ghi nhận đây là một phương thức giải quyết thương mại chứ chưa có quy định nào chi phối đến cơ chế giải quyết. Và các bên trong quá trình giao kết hợp đồng có thêm sự hiểu biết lẫn nhau tăng cường mối quan hệ.
Hạn chế:
- Cuộc thương lượng có thành công hay không đều phụ thuộc vào thiện chí, thái độ của các bên tham gia. Và kết quả của cuộc thương lượng phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên có nghĩa vụ thi hành bởi lẽ phương thức này vẫn chỉ mang tính tùy nghi, không chính thức.
Giải quyết tranh chấp bằng hòa giải
Ưu điểm:
- Giải quyết tranh chấp thương mại bằng hòa giải cũng có nhiều ưu điểm bởi tính đơn giản; thuận tiện; nhanh chóng; sự linh hoạt; ít tốn kém; ít chịu sự chi phối của các nguyên tắc hay hoạt động của các cơ quan công quyền.
- Đặc biệt với sự tham gia của người thứ ba vừa đảm bảo sự hiểu biết chuyên môn ở lĩnh vực tranh chấp và đáp ứng niềm tin của các bên góp phần không nhỏ tạo nên sự thành công của phiên tòa hòa giải trong tranh chấp thương mại.
Hạn chế:
- Phụ thuộc vào sự tự giác của các bên tham gia tranh chấp, khi nếu một trong các bên không trung thực; không hợp tác thì hòa giải cũng khó có được kết quả mong đợi.
- Thủ tục hòa giải cũng dễ bị biến tướng; lợi dụng trở thành công cụ trì hoãn nghĩa vụ của và khiến bên có quyền lợi bị vi phạm có khả năng mất quyền khởi kiện.
- Chi phí sẽ tốn hơn so với phương thức thương lượng và nếu hòa giải bất thành thì chi phí này sẽ trở thành gánh nặng bổ sung cho các bên tranh chấp.
Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài
Ưu điểm:
- Giải quyết tranh chấp bằng trọng tài bắt buộc tuân theo các thủ tục nhất định. Nguyên tắc trọng tài không công khai giúp bảo vệ uy tín; bí mật của các bên trong kinh doanh.
- Phương thức này không bị giới hạn lãnh thổ nên các bên có thể chọn bất kỳ trung tâm nào giải quyết mâu thuẫn cho mình. Phán quyết có tính chung thẩm, sau khi phán quyết được trọng tài đưa ra các bên không có quyền kháng cáo ở bất kỳ tổ chức nào khác.
- Đặc biệt, đối với tranh chấp khi đến hạn thanh toán mà một bên không thanh toán và cả hai bên đều cho rằng đối phương vi phạm hợp đồng và phát sinh vấn đề bồi thường. Thì việc giải quyết bằng trọng tài thương mại sẽ mang tính chính xác linh hoạt cao, các bên đều có nghĩa vụ thực hiện.
Hạn chế:
- Tốn kém phí trọng tài nếu tranh chấp càng kéo dài thời gian. Không phải lúc nào việc thi hành quyết định của trọng tài cũng thuận lợi như thi hành bản án, quyết định của tòa án.
Giải quyết tranh chấp bằng Tòa án
Ưu điểm:
- Phán quyết của tòa án đưa ra có tính cưỡng chế cao. Góp phần cho các chủ thể kinh doanh nâng cao ý thức, tôn trọng pháp luật. Các thủ tục trong phương thức tòa án rất phức tạp.
- Nhờ nguyên tắc 2 cấp xét xử, tất cả các sai sót trong quá trình giải quyết tranh chấp đều có thể được phát hiện và khắc phục. Các bên có quyền kháng cáo khi bản án xét xử xong mà chưa được thi hành ngay.
Hạn chế:
- Thủ tục giải quyết tranh chấp rất dài. Công khai xét xử không phù hợp tính chất hoạt động kinh doanh cũng như tâm lý của doanh nghiệp.
- Thời gian kéo dài khá lâu. Án phí Tòa án thực tế ở Việt Nam thấp hơn lệ phí trọng tài.
Mời bạn xem thêm
Thông tin liên hệ Luật Sư X
Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Sư X về “Phân biệt các phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại?“. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc cần tư vấn về Xác nhận tình trạng hôn nhân; Xác nhận độc thân; Hợp thức hóa lãnh sự; Thành lập công ty vui lòng liên hệ qua hotline: 0833 102 102. Hoặc qua các kênh sau:
Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Theo quy định tại Khoản 9 Điều 3 Luật Thương mại năm 2005; Cung ứng dịch vụ là hoạt động thương mại, theo đó một bên (sau đây gọi là bên cung ứng dịch vụ) có nghĩa vụ thực hiện dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh toán; bên sử dụng dịch vụ (sau đây gọi là khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán cho bên cung ứng dịch vụ và sử dụng dịch vụ theo thỏa thuận.
Theo quy định tại Khoản 10 Điều 3 Luật Thương mại năm 2005; Xúc tiến thương mại là hoạt động thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội mua bán hàng hoá và cung ứng dịch vụ, bao gồm hoạt động khuyến mại, quảng cáo thương mại, trưng bày, giới thiệu hàng hoá, dịch vụ và hội chợ, triển lãm thương mại.
