Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ở giai đoạn hiện nay được thực hiện bằng nhiều phương thức chính vì hiện nay càng có nhiều những vụ xâm phạm về quyền sở hữu trí tuệ bằng nhiều thủ đoạn tinh vi và phức tạp khiến cho việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ cũng đã gặp rất nhiều khó khăn. Luật Sở hữu trí tuệ ngày càng thắt chặt hơn về nhưng quy định chi tiết các hành vi xâm phạm đến quyền sở hữu trí tuệ trong từng điều khoản và nêu rõ về những hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với từng đối tượng sở hữu trí tuệ. Xin mời các bạn độc giả cùng tìm hiểu qua bài viết của Luật sư 247 để hiểu và nắm rõ được những quy định về “Xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ” có thể giúp các bạn độc giả hiểu sâu hơn về pháp luật.
Căn cứ pháp lý
Quyền sở hữu trí tuệ
Trí tuệ là khả năng nhận thức lí tính đạt đến một trình độ nhất định.
Quyền sở hữu trí tuệ bao gồm các quyền sở hữu đối với sản phẩm của hoạt động trí tuệ và tinh thần như tác phẩm văn học, nghệ thuật, tác phẩm khoa học, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nhãn hiệu, tên thương mại, bí mật kinh doanh, chỉ dẫn địa lý và giống cây trồng.
Cụ thể tại khoản 1 điều 4 Luật sở hữu trí tuệ năm 2019 như sau:
“Điều 4. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tài sản trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng…”
Theo đó:
Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
Quyền liên quan đến quyền tác giả (sau đây gọi là quyền liên quan) là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.
Quyền sở hữu công nghiệp là quyền của tổ chức, cá nhân đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, nhãn hiệu, tên thương mại, chỉ dẫn địa lý, bí mật kinh doanh do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu và quyền chống cạnh tranh không lành mạnh.
Quyền đối với giống cây trồng là quyền của tổ chức, cá nhân đối với giống cây trồng mới do mình chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển hoặc được hưởng quyền sở hữu.
Các đối tượng sở hữu trí tuệ được nhà nước bảo hộ bao gồm: Đối tượng quyền tác giả: Tác phẩm văn học, nghệ thuật và tác phẩm khoa học; đối tượng liên quan đến quyền tác giả như: cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hoá. Đối tượng quyền sở hữu công nghiệp: Sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, bí mật kinh doanh, tên thương mại, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn; Đối tượng quyền đối với giống cây trồng: Giống cây trồng và vật liệu nhân giống.
Sở hữu trí tuệ bao gồm ba nhóm: nhóm quyền tác giả (bản quyền tác giả), nhóm sở hữu công nghiệp (quyền sở hữu công nghiệp) và giống cây trồng (Điều 3 Luật sở hữu trí tuệ).
Quy trình, thủ tục xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Khi nhận thấy có vi phạm, chủ thể nắm quyền có thể xử lý theo quy trình sau đây:
Bước 1: Giám định xâm phạm
Giám định sở hữu trí tuệ rất quan trọng, nhằm giúp xác định có hay không có hành vi vi phạm để từ đó làm căn cứ để tiến hành các biện pháp để xử lý.
Hồ sơ giám định gồm các các giấy tờ sau:
– Đơn yêu cầu giám định (Theo mẫu chung do Viện khoa học sở hữu trí tuệ cung cấp);
– Giấy ủy quyền (trường hợp thông qua tổ chức đại diện tiến hành);
– Bản sao chứng thực văn bằng bảo hộ;
– Tài liệu chứng minh hành vi vi phạm (Mẫu vật hoặc ảnh chụp vật phẩm có chứa đối tượng yêu cầu giám định);
– Chứng từ nộp phí giám định.
Hồ sơ nộp tại Viện khoa học Sở hữu trí tuệ để tiến hành giám định.
Bước 2: Gửi thư cảnh báo tới chủ thể vi phạm
Đây được coi là bước xử lý bằng tình cảm, 2 bên tự thỏa thuận. Khi có kết quả giám định vi phạm thì chủ sở hữu gửi thư cảnh báo tới chủ thể vi phạm nhằm mục đích yêu cầu bên vi phạm chấm dứt vi phạm ngay lập tức.
Đây là bước không bắt buộc, nhưng trước khi nhờ đến pháp luật giải quyết thì chúng ta nên giải quyết nội bộ trước, tránh phức tạp không đáng có.
Sẽ có 2 trường hợp xảy ra khi gửi thư cảnh báo:
– Trường hợp bên xâm phạm sẽ chấm dứt hành vi xâm phạm ngay sau khi nhận được thư khuyến cáo và 2 bên có thể hòa giải thương lượng thì kết thúc thủ tục xử lý xâm phạm sở hữu trí tuệ tại đây.
– Trường hợp khi đã nhận được thư cảnh báo, nhưng chủ thể vi phạm không chịu chấm dứt vi phạm mà vẫn tiếp tục thực hiện thì thực hiện bước tiếp theo.
Bước 3: Áp dụng các biện pháp xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Nếu bên vi phạm không tự động chấm dứt hành vi xâm phạm sau khi nhận được thư cảnh báo, chủ sở hữu tiến hành nộp yêu cầu xử lý tới cơ quan chức năng như: Quản lý thị trường, Tòa án, Công an kinh tế,… để tiến hành các biện pháp phù hợp xử lý và buộc bên xâm phạm khắc phúc hậu quả, bồi thương thiệt hại,…
Pháp luật quy định cụ thể các chế tài xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ: truy cứu trách nhiệm hình sự, biện pháp dân sự và biện pháp xử phạt hành chính. Tùy vào mức độ vi phạm và thiệt hại gây ra thì sẽ áp dụng biện pháp tương đương.
Xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Xâm phạm sở hữu trí tuệ đang trở thành một thách thức cho các chủ thể quyền sở hữu trí tuệ và cơ quan chức năng. Đây cũng là một vấn đề phức tạp ở Việt Nam trong nhiều năm trở lại đây. Điều 199 Luật Sở hữu trí tuệ hợp nhất 2019 có nêu cụ thể các biện pháp xử lý xâm phạm sở hữu trí tuệ cụ thể sau đây:
“Điều 199. Biện pháp xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
1. Tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của tổ chức, cá nhân khác thì tùy theo tính chất, mức độ xâm phạm, có thể bị xử lý bằng biện pháp dân sự, hành chính hoặc hình sự.
2. Trong trường hợp cần thiết, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có thể áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, biện pháp kiểm soát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu trí tuệ, biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử phạt hành chính theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan”
Xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bằng biện pháp dân sự
Có thể áp dụng các biện pháp dân sự sau đây để xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ: – Buộc chấm dứt hành vi xâm phạm;
-Buộc xin lỗi, cải chính công khai;
-Buộc thực hiện nghĩa vụ dân sự;
-Buộc bồi thường thiệt hại;
-Buộc tiêu hủy hoặc buộc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại đối với hàng hóa, nguyên liệu, vật liệu và phương tiện được sử dụng chủ yếu để sản xuất, kinh doanh hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với điều kiện không làm ảnh hưởng đến khả năng khai thác quyền của chủ thể quyền sở hữu trí tuệ.
Xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bằng biện pháp hành chính và biện pháp khắc phục hậu quả
Tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có thể bị xử phạt hành chính bằng hình thức: cảnh cáo hoặc phạt tiền tuỳ vào mức độ vi phạm.
Ngoài ra còn có thể áp dụng một số hình thức như: tịch thu hàng hoá giả mạo; đình chỉ có thời hạn hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực xảy ra vi phạm; buộc tiêu huỷ hoặc phân phối hoặc đưa vào sử dụng không nhằm mục đích thương mại hoặc buộc đưa ra khỏi lãnh thổ Việt Nam.
Bên cạnh đó, tại Điều 212 Luật Sở hữu trí tuệ quy định: Cá nhân thực hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có yếu tố cấu thành tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hình sự.
“Điều 212. Hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử lý hình sự
Cá nhân thực hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có yếu tố cấu thành tội phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hình sự.”
Mời các bạn xem thêm bài viết
- Quyền tác giả trong luật sở hữu trí tuệ năm 2022
- Có kê biên tài sản đối với quyền sở hữu trí tuệ thuộc quyền sở hữu của pháp nhân thương mại không?
- Đăng ký logo cục sở hữu trí tuệ tại Việt Nam
Thông tin liên hệ
Luật sư 247 sẽ đại diện khách hàng để giải quyết các vụ việc có liên quan đến vấn đề “Xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ” hoặc các dịch vụ khác liên quan như là dịch vụ đăng ký sở hữu trí tuệ …. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành và đội ngũ chuyên gia pháp lý dày dặn kinh nghiệm, chúng tôi sẽ hỗ trợ quý khách hàng tháo gỡ vướng mắc, không gặp bất kỳ trở ngại nào. Hãy liên lạc với số hotline 0833.102.102 để được trao đổi chi tiết, xúc tiến công việc diễn ra nhanh chóng, bảo mật, uy tín.
- FB: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hởi thường gặp
Trước hết anh cần tiến hành giám định sở hữu trí tuệ, việc giám định sở hữu trí tuệ là bước không bắt buộc, nhưng kết luận giám định lại là tài liệu quan trọng trong quá trình xử lý vi phạm và được coi là nguồn chứng cứ để các cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc. Nên tiến hành giám định sở hữu trí trước khi tiến hành xử lý vi phạm chính thức.
– Hồ sơ giám định sở hữu gồm:
+ Tờ khai theo mẫu.
+ Giấy ủy quyền.
+ Tài liệu chứng minh quyền của chủ thể quyền hoặc bản sao có chứng thực Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hoặc bản sao giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu có xác nhận của Cục sở hữu trí tuệ.
+ Tài liệu chứng minh hành vi xâm phạm của bên bị nghi ngờ (Mẫu vật hoặc ảnh chụp dấu hiệu vi phạm.
Thời hạn để giám định thường nằm trong khoảng từ 7 đến 15 ngày làm việc.
Sau khi tiến hành giám định sở hữu trí tuệ, dựa vào kết quả giám định, a có thể lựa chọn các phương án để xử lý xâm phạm quyền trong đó có phương án gửi thư khuyến cáo như yêu cầu của bên anh.
+ Tiến hành gửi thư khuyến cáo và yêu cầu bên vi phạm chấm dứt và có biện pháp khắc phục đối với hành vi xâm phạm quyền nhãn hiệu.
+ Trong trường hợp bên vi phạm không thực hiện các yêu cầu trên hoặc thực hiện không đầy đủ thì chủ thể quyền có thểm xem xét phương án khác.
Điều này được quy định cụ thể tại Điều 198, Luật sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung năm 2009
“1. Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có quyền áp dụng các biện pháp sau đây để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình
a) Áp dụng biện pháp công nghệ nhằm ngăn ngừa hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ;
b) Yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại;
c) Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan;
d) Khởi kiện ra tòa án hoặc trọng tài để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
2. Tổ chức, cá nhân bị thiệt hại do hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc phát hiện hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây thiệt hại cho người tiêu dùng hoặc cho xã hội có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
3. Tổ chức, cá nhân bị thiệt hại hoặc có khả năng bị thiệt hại do hành vi cạnh tranh không lành mạnh có quyền yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng các biện pháp dân sự quy định tại Điều 202 của Luật này và các biện pháp hành chính theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.”
– Tạm giữ người;
– Tạm giữ hàng hóa, tang vật, phương tiện vi phạm;
– Khám người;
– Khám phương tiện vận tải, đồ vật; khám nơi cất giấu hàng hóa, tang vật, phương tiện vi phạm về sở hữu trí tuệ;
– Các biện pháp ngăn chặn hành chính khác theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.
