Phạm tội lần đầu sẽ là một trong những chi tiết rất cần thiết để luật sư có thể bào chữa cho thân chủ về những hành vi vi phạm pháp luật của mình. Pháp luật có Nghị quyết 01/2018 về phạm tội lần đầu quy định một số vấn đề về phạm tội lần đầu. Sau đây hãy cùng Luật sư 247 tìm hiểu nhé!
Nghị quyết 01/2018 về phạm tội lần đầu
Thuộc tính văn bản
| Cơ quan ban hành: | Hội đồng Thẩm phán Toà án nhân dân tối cao | Người ký: | Nguyễn Hòa Bình |
| Số hiệu: | 01/2018/NQ-HĐTP | Lĩnh vực: | Trách nhiệm hình sự, Thủ tục Tố tụng |
| Ngày ban hành: | 24/04/2018 | Ngày hiệu lực: | 09/06/2018 |
| Loại văn bản: | Nghị quyết | Ngày hết hiệu lực: | |
| Tình trạng hiệu lực: | Còn hiệu lực |
Các trường hợp được coi là phạm tội lần đầu
Đây là quy định nổi bật tại Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng Điều 66 và Điều 106 của Bộ luật hình sự về tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Theo đó, khái niệm “phạm tội lần đầu” được hiểu là thuộc một trong các trường hợp dưới đây:
– Trước đó chưa phạm tội lần nào;
– Trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được miễn trách nhiệm hình sự;
– Trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng;
– Trước đó đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích.
Trong đó:
Miễn trách nhiệm hình sự là các trường hợp vì những lý do đáng được khoan hồng đặc biệt, mặc dù Tòa án kết tội nhưng trong bản án kết tội lại tuyên miễn hình phạt đối với người phạm tội thì trách nhiệm hình sự mà người phạm tội phải chịu chỉ giới hạn ở phạm vi bị kết tội. Các căn cứ miễn trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 29 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Áp dụng biện pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng là biện pháp tư pháp do Tòa án quyết định đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, nếu thấy do tính chất nghiêm trọng của hành vi phạm tội, do nhân thân và môi trường sống của người đó mà cần đưa người đó vào một tổ chức giáo dục có kỷ luật chặt chẽ. Thời gian áp dụng biện pháp này là từ 01 năm đến 02 năm.
Không có án tích là các trường hợp gồm: Đương nhiên được xóa án tích; Xóa án tích theo quyết định của Tòa án; Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt. Ngoài ra, người bị kết án do lỗi vô ý về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng và người được miễn hình phạt không bị coi là có án tích.
Phạm tội lần đầu là một trong những điều kiện để xem xét tha tù trước thời hạn có điều kiện đối với người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Khi nào được áp dụng tình tiết phạm tội lần đầu?
Theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 51 Bộ Luật Hình sự 2015 “Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng” là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Loại tình tiết này từng được hướng dẫn tại Văn bản số 07/2017/GĐ-TANDTC như sau:
“Phạm tội lần đầu là từ trước đến nay chưa phạm tội lần nào. Nếu trước đó đã phạm tội và bị kết án, nhưng đã được xóa án tích hoặc chưa bị kết án, nhưng đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa bị kết án, chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nay bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong cùng lần phạm tội sau, thì không được coi là phạm tội lần đầu.
Phạm tội thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
– Phạm tội gây nguy hại không lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến ba năm tù;
– Phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nhưng người phạm tội có vị trí, vai trò thứ yếu, không đáng kể trong vụ án có đồng phạm.”
Như vậy, có thể thấy đối với tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự này cần đồng thời thỏa mãn hai yếu tố phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng để được xem xét áp dụng trong quá trình xét xử.
Một số tình tiết giảm nhẹ khác ngoài phạm tội lần đầu
Ngoài tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự “phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng”, Điều 51 Bộ Luật Hình sự 2015 có liệt kê đầy đủ những tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự khác bao gồm:
- Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
- Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
- Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
- Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
- Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;
- Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;
- Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
- Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
- Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;
- Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;
- Phạm tội do lạc hậu;
- Người phạm tội là phụ nữ có thai;
- Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;
- Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
- Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
- Người phạm tội tự thú;
- Người phạm tội thành khẩn khai báo hoặc ăn năn hối cải;
- Người phạm tội tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện hoặc điều tra tội phạm;
- Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
- Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;
- Người phạm tội là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ
Tải Nghị quyết 01/2018 về phạm tội lần đầu tại đây.
Mời bạn xem thêm bài viết
- Quay lén người khác tắm phạm tội gì?
- Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng
- Phạm tội ngoại tình có được tha thứ không?
- Biên bản bắt người phạm tội quả tang
- Phạm tội có tổ chức là gì?
Thông tin liên hệ
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề “Nghị quyết 01/2018 về phạm tội lần đầu″. Mọi thắc mắc về thủ tục pháp lý có liên quan như dịch vụ công chứng tại nhà, giấy phép sàn thương mại điện tử, điều kiện cấp phép bay flycam, đơn xin tạm ngừng kinh doanh, dịch vụ bảo hộ logo công ty, dịch vụ luật sư thành lập công ty trọn gói giá rẻ… Quý khách vui lòng liên hệ Luật Sư X để được hỗ trợ, giải đáp.
Liên hệ hotline: 0833.102.102.
- FaceBook: www.facebook.com/luatsux
- Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
- Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
Phạm tội lần đầu không phải là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự duy nhất; ngoài tình tiết này có một số tình tiết giảm nhẹ khác được pháp luật quy định, liệt kê cụ thể.
Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự chưa được định nghĩa cụ thể tại Bộ Luật Hình sự hiện hành. Có thể hiểu tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là những sự việc, chi tiết, hành vi nhỏ nào đó đã xảy ra mang ý nghĩa làm giảm mức độ nguy hiểm cho xã hội từ hành vi phạm tội gây ra; hoặc thể hiện thái độ, khả năng cải tạo, sửa chữa lỗi lầm của người phạm tội; thông qua tình tiết này, người phạm tội có thể được xem xét để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho tội phạm mà mình đã thực hiện.
Nhà nước có những chính sách khoan hồng nhất định cho người phạm tội làm lại cuộc đời. Đó chính là việc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Cụ thể theo định tại điểm I khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015 thì phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng là một trong những căn cứ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên để được xét căn cứ này thì người phạm tội lần đầu đồng thời phải thuộc trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng. Tình tiết này được áp dụng khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây:
– Phạm tội gây nguy hại không lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến ba năm tù;
– Phạm tội nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc phạm tội đặc biệt nghiêm trọng nhưng người phạm tội có vị trí, vai trò thứ yếu, không đáng kể trong vụ án có đồng phạm.
Theo Công văn 01/2017/GĐ-TANDTC thì phạm tội lần đầu là từ trước đến nay chưa phạm tội lần nào. Nếu trước đó đã phạm tội và bị kết án, nhưng đã được xóa án tích hoặc chưa bị kết án, nhưng đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa bị kết án, chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự nay bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong cùng lần phạm tội sau, thì không được coi là phạm tội lần đầu.
Bên cạnh đó Khoản 2 Điều 2 Nghị quyết 01/2018/NQ-HĐTP cũng quy định về phạm tội lần đâu như sau:
“Được coi là phạm tội lần đầu và có thể xem xét nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Trước đó chưa phạm tội lần nào;
b) Trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được miễn trách nhiệm hình sự;
c) Trước đó đã thực hiện hành vi phạm tội nhưng được áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng;
d) Trước đó đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích.”
