Mua bán động vật quý hiếm bị xử lý như nào?

Ngày 6/12/2021; Tưởng (45 tuổi); Luân (47 tuổi); Trang (33 tuổi), cùng trú xã Sơn Kim 1, bị Công an huyện Hương Sơn khởi tố, cấm đi khỏi nơi cư trú; Trần Công Hùng (30 tuổi, em trai Trang, trú thị trấn Tây Sơn) bị khởi tố; tạm giam; về hành vi mua bán sơn dương. Vậy hành vi mua bán động vật quý hiếm bị xử lý như nào?

Tóm tắt vụ việc: Khoảng 20h ngày 29/11; Công an huyện Hương Sơn phát hiện Hùng lái ô tô bán tải từ khu vực biên giới về; nghi chở hàng cấm nên kiểm tra. Lực lượng chức năng phát hiện 1 con sơn dương nặng 60 kg; chân trước bên trái còn dính bẫy. Hùng không xuất trình được giấy tờ, tài liệu chứng minh nguồn gốc của con vật; Tưởng và Luân khai trước đó vào rừng ở huyện Hương Sơn đặt bẫy cáp; bắt được con sơn dương trên; đồng ý bán cho Trang với giá vài triệu đồng.

Mời bạn đọc cùng Luật sư 247 tìm hiểu về Mua bán động vật quý hiếm bị xử lý như nào?

Căn cứ pháp lý

Bộ luật hình sự năm 2015 (Sửa đổi bổ sung năm 2017)

Nội dung tư vấn

Mua bán động vật quý hiếm bị xử lý về tội gì

Để biết được mua bán động vật quý hiếm bị xử lý như nào? Trước tiên cần phải biết hành vi mua bán động vật quý hiếm cấu thành tội gì?

Các loài động vật nguy cấp; quý hiếm là những loài động vật được ưu tiên bảo vệ. Vì vậy; mọi hành vi tác động tiêu cực đến chúng như săn bắn; bắt; mua bán; vận chuyển;… đều là những hành vi bị cấm; vi phạm quy định của pháp luật về bảo vệ động vậy quý hiếm. Hành vi này sẽ bị truy tố về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp; quý hiếm theo quy định tại Điều 244 Bộ luật hình sự. Cấu thành tội phạm của tội này được thể hiện như sau:

Chủ thể của tội phạm

Bất kỳ ai có năng lực trách nhiệm hình sự theo pháp luật quy định.

Cá nhân đủ 16 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự.

Pháp nhân thương mại cũng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.

Khách thể của tội phạm

Tội phạm này xâm phạm các quy định của Nhà nước về bảo vệ môi trường sinh thái. Đối tượng tác động của tội phạm này là các loài động vật nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ.

Mặt chủ quan của tội phạm

Lỗi cố ý (trực hoặc gián tiếp).

Động cơ, mục đích phạm tội không là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này.

Nếu vì một lý do nào đó mà họ hoàn toàn không biết; hoặc không buộc họ phải biết đó là động vật hoang dã quý hiếm thì không bị coi là cố ý và không bị coi là phạm tội này. Nếu không biết hoặc không buộc phải biết thì tùy trường hợp cụ thể; họ có thể chỉ bị xử phạt hành chính.

Mặt khách quan của tội phạm

Người phạm tội có một trong số các hành vi sau:

– “Săn bắt, giết, vận chuyển, buôn bán, cất giữ trái phép động vật; xác động vật hoang dã quý hiếm bị cấm theo quy định của Chính phủ” là việc săn bắt, giết, vận chuyển, buôn bán; cất giữ các loài động vật, xác động vật rừng nguy cấp; quý, hiếm nhóm IB không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép; hoặc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng với quy định trong giấy phép được cấp.

– “Vận chuyển, buôn bán trái phép sản phẩm của loại động vật đó” là vận chuyển; buôn bán các loại sản phẩm như thịt, xương, sừng, da, lông, ngà, móng, vẩy, răng và các bộ phận khác từ cơ thể các loài động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nhóm IB mà không có giấy tờ hợp pháp. Trường hợp các loại sản phẩm này đã được chế biến, chế tác thành hàng hoá; hoặc nguyên vật liệu sử dụng trong sản xuất… thì xử lý theo quy định của pháp luật đối với hàng cấm.

Mua bán động vật quý hiếm bị xử lý như nào

Tùy vào mức độ nguy hiểm mà hành vi mua bán động vật quý hiếm có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự. Tuy nhiên; trong bài viết này chỉ phân tích dưới góc độ truy cứu trách nhiệm hình sự.

Đối với cá nhân mua bán động vật quý hiếm bị xử lý như nào

Khung 1

Người nào vi phạm quy định về bảo vệ động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp; quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; hoặc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp; quý, hiếm Nhóm IB hoặc Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật; thực vật hoang dã nguy cấp thuộc một trong các trường hợp sau đây; thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

• Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, vận chuyển; buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ;
• Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép cá thể; bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của động vật quy định tại điểm a khoản này;
• Ngà voi có khối lượng từ 02 kilôgam đến dưới 20 kilôgam; sừng tê giác có khối lượng từ 50 gam đến dưới 01 kilôgam;
• Săn bắt, giết, nuôi, nhốt, vận chuyển; buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp; quý, hiếm Nhóm IB hoặc Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật; thực vật hoang dã nguy cấp; mà không thuộc loài quy định tại điểm a khoản này với số lượng từ 03 cá thể đến 07 cá thể lớp thú; từ 07 cá thể đến 10 cá thể lớp chim, bò sát; hoặc từ 10 cá thể đến 15 cá thể động vật lớp khác;…

Khung 2

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

• Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 03 cá thể đến 07 cá thể lớp thú; từ 07 cá thể đến 10 cá thể lớp chim, bò sát; hoặc từ 10 cá thể đến 15 cá thể động vật lớp khác quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;
• Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 08 cá thể đến 11 cá thể lớp thú; từ 11 cá thể đến 15 cá thể lớp chim, bò sát; hoặc từ 16 cá thể đến 20 cá thể động vật lớp khác quy định tại điểm d khoản 1 Điều này;
• Từ 01 cá thể đến 02 cá thể voi, tê giác; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 01 cá thể đến 02 cá thể voi, tê giác; từ 03 cá thể đến 05 cá thể gấu, hổ; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của từ 03 cá thể đến 05 cá thể gấu, hổ;
• Ngà voi có khối lượng từ 20 kilôgam đến dưới 90 kilôgam; sừng tê giác có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 09 kilôgam;
• Có tổ chức;
• Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
• Sử dụng công cụ hoặc phương tiện săn bắt bị cấm;
• Săn bắt trong khu vực bị cấm hoặc vào thời gian bị cấm;
• Buôn bán, vận chuyển qua biên giới;
• Tái phạm nguy hiểm.

Khung 3

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp vi phạm quy định bảo vệ động vật quý hiếm sau đây; thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:

• Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 08 cá thể lớp thú trở lên; 11 cá thể lớp chim, bò sát trở lên; hoặc 16 cá thể động vật lớp khác trở lên quy định tại điểm a khoản 1 Điều này;
• Số lượng động vật; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 12 cá thể lớp thú trở lên; 16 cá thể lớp chim, bò sát trở lên; hoặc 21 cá thể động vật lớp khác trở lên quy định tại điểm d khoản 1 Điều này;
• Từ 03 cá thể voi, tê giác trở lên; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 03 cá thể voi, tê giác trở lên; 06 cá thể gấu, hổ trở lên; hoặc bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống của 06 cá thể gấu, hổ trở lên;
• Ngà voi có khối lượng 90 kilôgam trở lên; sừng tê giác có khối lượng 09 kilôgam trở lên.

Khung hình phạt bổ sung

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng; cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Đối với pháp nhân thương mại mua bán động vật quý hiếm bị xử lý như nào

Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều 244; thì bị phạt như sau:

• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này; (cấu thành cơ bản); thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng;
• Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, d, đ, g, h, i và k khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 5.000.000.000 đồng đến 10.000.000.000 đồng;
• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 10.000.000.000 đồng đến 15.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;
• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
• Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 300.000.000 đồng đến 600.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Có thể bạn quan tâm

• Vận chuyển trái phép động vật quý hiếm bị xử phạt bao nhiêu năm tù?
• Mua bán rùa quý hiếm trên mạng xã hội bị xử lý như thế nào?
• Nuôi nhốt hổ trái phép bị xử lý như thế nào?

Như vậy; hành vi mua bán động vật quý hiếm có thể do cá nhân hoặc pháp nhân thương mại thực hiện. Tùy theo mức độ nguy hiểm mà hành vi này sẽ có 3 khung hình phạt khác nhau từ phạt tiền cho đến phạt tù. Ngoài ra; còn có hình phạt bổ sung theo quy định.

Hy vọng những thông tin Luật sư 247 cung cấp hữu ích với bạn đọc!

Để biết thêm thông tin chi tiết, tham khảo thêm dịch vụ tư vấn của Luật sư 247 hãy liên hệ 0833102102

Câu hỏi thường gặp