Hiện nay theo quy định để được xác nhận là cha, mẹ nuôi và con nuôi; thì việc nhận nuôi con nuôi phải được đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Tuy nhiên, hiện nay, có rất nhiều trường hợp chỉ nhận con nuôi trong thực tế; mà không được đăng ký với cơ quan có thẩm quyền. Vậy trường hợp con nuôi không đăng ký theo quy định được hưởng thừa kế không?. Hãy cùng Luật sư 247 tìm hiểu ngay sau đây.
Thế nào là con nuôi?
Khoản 3 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi quy định; con nuôi là người được nhận làm con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký. Theo đó cha mẹ nuôi là người nhận con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký; theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Nuôi con nuôi.
Nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, gắn kết vì lợi ích tốt nhất của người được nhận làm con nuôi; bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình (căn cứ Điều 2 Luật Nuôi con nuôi năm 2010).
Điều 50 Luật Nuôi con nuôi khẳng định: “Việc nuôi con nuôi giữa công dân Việt Nam với nhau trước ngày Luật này có hiệu lực mà chưa đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì được đăng ký trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày Luật này có hiệu lực…“
Việc nuôi con nuôi trong thực tế phải đáp ứng điều kiện Luật Nuôi con nuôi 2010 như sau.
– Các bên có đủ điều kiện về nuôi con nuôi tại thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi;
– Quan hệ cha, mẹ và con vẫn đang tồn tại và cả hai bên còn sống;
– Giữa cha mẹ nuôi và con nuôi có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục nhau như cha mẹ và con.
Thời điểm phát sinh quan hệ nuôi con nuôi sẽ có hiệu lực ngay sau khi được đăng ký.
Quy định về người được nhận làm con nuôi
Theo Khoản 1 và Khoản 2 Điều 8 Luật nuôi con nuôi 2010 quy định về người được nhận làm con nuôi gồm:
– Trẻ em dưới 16 tuổi
– Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi;
+ Được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
Bên cạnh đó, Khoản 1 Điều 14 Luật này; cũng quy định về điều kiện nhận nuôi con nuôi với người nhận nuôi như sau:
– Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
– Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;
– Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;
– Có tư cách đạo đức tốt.
Và khoản 3 Điều 14 Luật này cũng quy định; đối với trường hợp mẹ kế nhận con riêng của chồng làm con nuôi thì không bắt buộc phải hơn con nuôi 20 tuổi.
Con nuôi không đăng ký theo quy định được hưởng thừa kế không?
Quy định về hưởng di sản thừa kế theo pháp luật
Điều 651 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định; những người thừa kế theo pháp luật gồm các hàng thừa kế sau đây:
– Hàng thừa kế thứ nhất gồm: Vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
– Hàng thừa kế thứ hai gồm: Ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết…
– Hàng thừa kế thứ ba gồm: Cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết…
Có thể thấy, nếu di sản được chia theo pháp luật; thì con nuôi là một trong những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người có di sản.
Do đó, nếu không thuộc các trường hợp không được hưởng thừa kế theo pháp luật; như bị truất quyền thừa kế, từ chối nhận di sản thừa kế, người không được quyền hưởng di sản… thì con nuôi có được quyền hưởng di sản thừa kế của cha, mẹ nuôi.
Quy định về hưởng thừa kế theo di chúc
Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
“Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết“
Do đó, người để lại di chúc có quyền chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế, phân định phần di sản cho từng người thừa kế…
Đồng thời, trong khi lập di chúc; người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt, không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép. Do đó, có thể khẳng định; trong trường hợp cha mẹ nuôi để lại di sản của mình cho con nuôi trong di chúc hợp pháp; thì người con nuôi hoàn toàn được toàn quyền hưởng thừa kế.
Như vậy theo các quy định trên; con nuôi phải đăng ký theo quy định thì hoàn toàn đủ điều kiện để hưởng di sản thừa kế của cha; mẹ nuôi theo pháp luật.
– Nếu chỉ phát sinh quan hệ nuôi con nuôi trên thực tế trước ngày 01/01/2011; thì phải đăng ký trước ngày 01/01/2016. Sau đó, mọi trường hợp nhận con nuôi đều phải đăng ký; thì con nuôi mới được hưởng thừa kế theo pháp luật của cha, mẹ nuôi.
– Con nuôi không đăng ký còn được hưởng thừa kế từ cha mẹ nuôi nếu trong di chúc của cha; mẹ nuôi có chỉ định con nuôi được hưởng thừa kế.
Mời bạn xem thêm
- Thủ tục nhận con nuôi đối với người nước ngoài tiến hành như nào?
- Thủ tục nhận nuôi con nuôi theo quy định pháp luật hiện hành
- Thực hiện chấm dứt việc nuôi con nuôi thep pháp luật 2021
- Có được thay đổi họ tên và dân tộc sau khi nhận con nuôi không?
Trên đây là tư vấn của Luật sư 247 về vấn đề “Con nuôi không đăng ký theo quy định được hưởng thừa kế không?“. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc giải đáp những vấn đề pháp lý khó khăn; vui lòng sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật hoặc liên hệ hotline: 0833.102.102.
Câu hỏi thường gặp
Khoản 2 Điều 14 Luật Nuôi con nuôi 2010 có quy định những người sau đây không được nhận con nuôi:
a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;
b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;
c) Đang chấp hành hình phạt tù;
d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thanh niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.
Căn cứ Khoản 1, 2 Điều 8 Luật nuôi con nuôi 2010 có quy định về người được nhận làm con nuôi như sau:
– Trẻ em dưới 16 tuổi.
– Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu thuộc một trong các trường hợp được cha dượng, mẹ kế nhận làm con nuôi; hoặc được cô, cậu, dì, chú, bác ruột nhận làm con nuôi.
Căn cứ Điều 13 và Điều 25 Luật Nuôi con nuôi 2010 thì việc nuôi con nuôi có thể bị chấm dứt trong các trường hợp con nuôi đã thành niên và cha mẹ nuôi tự nguyện chấm dứt việc nuôi con nuôi;
