Thay đổi họ, tên trong giấy khai sinh là quyền cơ bản của công dân được pháp luật công nhận và bảo vệ. Quyền này cho phép mỗi người có thể điều chỉnh thông tin cá nhân của mình khi có nhu cầu, ví dụ như để phù hợp với các yếu tố văn hóa, tôn giáo, hoặc khi có sự thay đổi trong hoàn cảnh cá nhân. Tuy nhiên, việc thay đổi họ, tên không phải lúc nào cũng được phép thực hiện một cách tự do. Có những quy định và điều kiện cụ thể mà công dân cần tuân theo để đảm bảo việc thay đổi được thực hiện hợp pháp và chính đáng. Thủ tục đổi tên họ khai sinh sẽ được chia sẻ tại bài viết sau của Luật sư 247
Điều kiện được thay đổi họ
Tên họ trong giấy khai sinh không chỉ đơn thuần là một phần của thông tin cá nhân mà còn mang nhiều ý nghĩa quan trọng cả về mặt pháp lý lẫn văn hóa và xã hội. Về mặt pháp lý, tên họ trong giấy khai sinh là yếu tố cơ bản giúp xác định danh tính chính thức của mỗi cá nhân. Đây là thông tin cần thiết để thực hiện các giao dịch pháp lý, đăng ký hộ khẩu, cấp thẻ căn cước công dân, và nhiều thủ tục hành chính khác. Việc có một tên họ rõ ràng và chính xác giúp đảm bảo rằng các quyền lợi và nghĩa vụ pháp lý của cá nhân được công nhận và thực hiện đúng đắn.
Theo Điều 27 của Bộ luật Dân sự, có tổng cộng tám trường hợp mà cá nhân có quyền yêu cầu cơ quan Nhà nước có thẩm quyền công nhận việc thay đổi họ. Cụ thể, các trường hợp này bao gồm:
- Thay đổi họ cho con đẻ từ họ của cha đẻ sang họ của mẹ đẻ hoặc ngược lại. Điều này cho phép việc điều chỉnh họ của con để phù hợp với các yêu cầu hoặc hoàn cảnh gia đình.
- Thay đổi họ cho con nuôi từ họ của cha đẻ hoặc mẹ đẻ sang họ của cha nuôi hoặc mẹ nuôi theo yêu cầu của cha nuôi hoặc mẹ nuôi. Đây là quy định nhằm đảm bảo rằng tên gọi của con nuôi phản ánh đúng mối quan hệ nuôi dưỡng mới.
- Thay đổi họ khi người con nuôi thôi làm con nuôi, và người đó hoặc cha đẻ, mẹ đẻ yêu cầu lấy lại họ trước khi nuôi. Điều này giúp khôi phục danh tính cá nhân của con nuôi theo họ của cha mẹ ruột khi mối quan hệ nuôi dưỡng chấm dứt.
- Thay đổi họ cho con theo yêu cầu của cha đẻ, mẹ đẻ hoặc của con khi xác định cha mẹ cho con. Điều này nhằm chỉnh sửa hoặc cập nhật thông tin họ tên của con khi có sự thay đổi trong việc xác nhận cha mẹ.
- Thay đổi họ của người bị lưu lạc đã tìm ra nguồn gốc huyết thống của mình. Đây là trường hợp cho phép người đã mất liên lạc với gia đình gốc khôi phục họ của tổ tiên sau khi tìm được nguồn gốc huyết thống.
- Thay đổi họ theo họ của vợ hoặc chồng trong quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài để phù hợp với pháp luật của nước mà vợ hoặc chồng là công dân, hoặc lấy lại họ trước khi thay đổi. Quy định này đảm bảo sự phù hợp và công nhận của tên gọi trong các tình huống liên quan đến hôn nhân quốc tế.
- Thay đổi họ của con khi cha hoặc mẹ thay đổi họ. Trường hợp này cho phép điều chỉnh họ của con để đồng nhất với thay đổi họ của cha hoặc mẹ.
- Trường hợp khác do pháp luật về hộ tịch quy định, mở rộng phạm vi để xử lý những tình huống đặc biệt không nằm trong các trường hợp nêu trên nhưng vẫn cần sự công nhận của cơ quan có thẩm quyền.
Các quy định này nhằm đảm bảo sự linh hoạt và phù hợp trong việc điều chỉnh họ tên, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân trong các tình huống khác nhau.
Cơ quan có thẩm quyền thay đổi họ, tên
Về mặt văn hóa, tên họ khai sinh thường phản ánh các yếu tố truyền thống và đặc trưng của gia đình và cộng đồng. Trong nhiều nền văn hóa, tên họ được chọn theo các quy tắc cụ thể, thể hiện nguồn gốc, quê quán và các giá trị văn hóa đặc trưng. Nó là cách để duy trì và truyền đạt các giá trị văn hóa và lịch sử từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Theo quy định của Luật Hộ tịch 2014, việc thay đổi họ, tên của cá nhân phải được thực hiện qua các cơ quan có thẩm quyền tùy thuộc vào độ tuổi và nơi cư trú của người yêu cầu. Cụ thể, Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú hiện tại của cá nhân có thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ, tên cho những người chưa đủ 14 tuổi. Điều này nhằm đảm bảo việc thay đổi thông tin cá nhân của trẻ em được thực hiện một cách hợp pháp và chính xác. Đối với công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên cư trú trong nước, thẩm quyền giải quyết việc thay đổi họ, tên thuộc về Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đã đăng ký hộ tịch trước đây hoặc nơi cư trú hiện tại của cá nhân. Quy định này giúp phân định rõ trách nhiệm giữa các cấp cơ quan và bảo đảm việc xử lý yêu cầu thay đổi họ, tên được thực hiện một cách hợp lý và thuận tiện cho từng đối tượng.
>> Xem ngay: Mẫu hợp đồng dịch vụ du lịch theo tour
Thủ tục đổi tên họ khai sinh
Trên phương diện xã hội, tên họ là phương tiện chính để nhận diện cá nhân trong các giao tiếp hàng ngày và trong cộng đồng. Tên họ giúp phân biệt mỗi người với người khác và tạo ra sự kết nối giữa các thành viên trong xã hội. Nó cũng thể hiện mối liên hệ gia đình và các mối quan hệ xã hội khác, giúp xây dựng và duy trì sự gắn kết trong cộng đồng. Thủ tục đổi tên họ khai sinh hiện nay được quy định như thế nào?
Theo quy định tại Điều 28 và Điều 47 của Luật Hộ tịch năm 2014, quy trình thay đổi họ, tên của công dân được thực hiện qua các bước cụ thể như sau:
Bước 1: Nộp Tờ khai
Người yêu cầu thay đổi họ, tên phải nộp Tờ khai cải chính hộ tịch theo mẫu quy định cùng với các giấy tờ liên quan tại cơ quan đăng ký hộ tịch. Đồng thời, người yêu cầu cũng cần xuất trình bản chính Giấy khai sinh của người cần thay đổi họ, tên cùng các giấy tờ chứng minh khác để làm căn cứ cho việc thay đổi. Các giấy tờ này giúp cơ quan chức năng kiểm tra và xác nhận thông tin chính xác trước khi thực hiện thay đổi.
Bước 2: Nhận kết quả
Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ giấy tờ, nếu cơ quan chức năng xác định việc thay đổi, cải chính hộ tịch là có cơ sở, công chức tư pháp – hộ tịch sẽ ghi vào Sổ hộ tịch và yêu cầu người yêu cầu ký vào sổ này. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã sau đó sẽ cấp trích lục cho người yêu cầu. Nội dung thay đổi sẽ được ghi vào Giấy khai sinh mới. Nếu cần phải xác minh thêm thông tin, thời gian xử lý có thể kéo dài thêm không quá 03 ngày làm việc. Trong trường hợp thay đổi họ, tên không được thực hiện tại nơi đăng ký hộ tịch trước đây, Ủy ban nhân dân cấp xã phải thông báo bằng văn bản kèm bản sao trích lục hộ tịch đến Ủy ban nhân dân nơi đăng ký hộ tịch trước đây để cập nhật vào Sổ hộ tịch. Quy trình này đảm bảo rằng tất cả các thông tin đều được cập nhật và quản lý một cách chính xác và đầy đủ.
Thông tin liên hệ:
Vấn đề “Thực hiện đổi tên họ khai sinh như thế nào?” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật sư 247 luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là tư vấn pháp luật môi trường, vui lòng liên hệ đến hotline 0833102102. Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện
Mời bạn xem thêm
- Thuế xuất khẩu có được hoàn không?
- Thủ tục đăng ký giám sát giám hộ như thế nào?
- Mẫu quyết định hoàn trả tiền bồi thường Nhà nước mới năm 2024
Câu hỏi thường gặp
Theo Điều 3 Thông tư 85/2019/TT-BTC, lệ phí hộ tịch thuộc thẩm quyền của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh. Mỗi tỉnh sẽ có một mức lệ phí thay đổi họ tên khác nhau.
Theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, việc thay đổi họ, chữ đệm, tên cho người dưới 18 tuổi phải có sự đồng ý của cha, mẹ người đó và được thể hiện rõ trong Tờ khai; đối với người từ đủ 09 tuổi trở lên thì còn phải có sự đồng ý của người đó.
