Mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác cũng như quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Do vậy, việc một cá nhân yêu cầu từ chối di sản thừa kế được nhận là hoàn toàn hợp pháp theo quy định của pháp luật. Trên thực tế, rất nhiều trường hợp người được hưởng di sản thừa kế vì những lý do mà muốn từ chối việc được hưởng di sản đó. Vậy khi đó, Thủ tục làm giấy từ chối tài sản như thế nào? Quy định về điều kiện từ chối nhận di sản ra sao? Làm giấy từ chối tài sản thừa kế ở đâu? Để làm rõ vấn đề này, độc giả hãy cùng theo dõi nội dung tư vấn sau đây của Luật sư 247 nhé.
Căn cứ pháp lý
Quy định về điều kiện từ chối nhận di sản
Có thể hiểu khước từ tài sản chính là việc ghi nhận bằng văn bản với nội dung không nhận hoặc từ chối tài sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của mình. Hay nói cách khác, việc khước từ tài sản thông thường là việc từ chối di sản thừa kế hoặc trường hợp thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng mà trong đó một bên vợ hoặc chồng không nhận tài sản thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của mình.
Cụ thể, theo quy định tại Điều 610 Bộ luật Dân sự 2015, mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền để lại tài sản của mình cho người khác cũng như quyền hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật. Do vậy, việc một cá nhân yêu cầu từ chối di sản thừa kế được nhận là hoàn toàn hợp pháp theo quy định của pháp luật.
Điều kiện để được thực hiện quyền từ chối di sản thừa kế được quy định tại Điều 620 Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:
Một là, việc từ chối nhận di sản thừa kế đảm bảo không được nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
Hai là, khi thực hiện từ chối nhận di sản phải đảm bảo lập thành văn bản. Việc này phải được thông báo đến cho người quản lý di sản cũng như những người nằm trong diện thừa kế, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản biết.
Ba là, trước thời điểm phân chia di sản thừa kế phải làm thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế.
Quy định về việc từ chối nhận di sản
Khước từ hay còn được hiểu là từ chối nhận di sản thừa kế, thường được dùng với mục đích người được nhận di sản thừa kế thông qua di chúc hoặc pháp luật không có mong muốn nhận di sản thừa kế được hưởng. Khước từ tài sản không phải là thuật ngữ được sử dụng trong các văn bản luật mà hiện nay, việc khước từ tài sản được hiểu là từ chối tài sản. Đặc biệt, việc khước từ tài sản thường được đề cập đến trong lĩnh vực thừa kế và hôn nhân và gia đình. Hệ quả của việc từ chối nhận di sản của người thừa kế đó chính là họ sẽ không được hưởng phần di sản mà đáng nhẽ họ được hưởng theo di chúc hoặc theo pháp luật.
Căn cứ quy định tại khoản 2 Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 ghi nhận hướng dẫn như sau:
“Điều 620. Từ chối nhận di sản
- Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, trừ trường hợp việc từ chối nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
- Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
- Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.”
Theo đó, khi thực hiện từ chối nhận di sản thừa kế thì người thừa kế phải lập văn bản từ chối nhận di sản gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác và người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết.
Bên cạnh đó Điều 621 Bộ luật Dân sự 2015 quy định người không được quyền hưởng di sản cụ thể:
- Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
- Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
- Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
- Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
- Những người quy định tại khoản 1 Điều này vẫn được hưởng di sản, nếu người để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.
Làm giấy từ chối tài sản thừa kế ở đâu?
Từ chối được hiểu là việc không chịu nhận cái được dành cho hoặc được yêu cầu. Do vậy mặc dù pháp luật không định nghĩa như thế nào từ chối nhận di sản, nhưng có thể hiểu đây chính là việc người thừa kế không chịu nhận (từ chối nhận) di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật do người chết để lại cho họ. Từ đó có thể thấy người từ chối hưởng di sản phải là người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật và chỉ có người thừa kế mới có quyền từ chối, không phải người thừa kế thì việc từ chối hưởng di sản không có ý nghĩa gì.
Giấy khước từ tài sản được hiểu là văn bản thể hiện việc từ chối/không nhận đó là tài sản của mình. Việc khước từ tài sản là cách gọi thông thường của việc từ chối di sản thừa kế (tài sản là di sản thừa kế) hoặc của việc thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng mà trong đó một người không nhận tài sản là của mình.
Thứ nhất, về việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế:
Căn cứ theo quy định tại Điều 59 Luật công chứng 2014, người thừa kế hoàn toàn có quyền yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế.
Đồng thời, theo quy định tại Điều 42 Luật công chứng 2014, việc thực hiện công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản chỉ được công chứng trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở, ngoại trừ trường hợp thực hiện công chứng di chúc hay văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản cũng như văn bản thực hiện việc ủy quyền có liên quan đến việc thực hiện các quyền đối với bất động sản.
Do vậy, người có nhu cầu thực hiện từ chối di sản thừa kế có thể thực hiện việc công chứng văn bản này tại bất kỳ văn phòng công chứng, văn phòng công chứng nào.
Thứ hai, việc chứng thực văn bản khai nhận di sản thừa kế:
Căn cứ quy định tại điểm g Khoản 2 Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP thì Ủy ban nhân dân cấp xã/phường/thị trấn có trách nhiệm chứng thực văn bản từ chối nhận di sản.
Bên cạnh đó, việc chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký, chứng thực hợp đồng hay các giao dịch có liên quan đến tài sản là động sản, chứng thực di chúc sẽ không phụ thuộc vào nơi cư trú của người yêu cầu chứng thực (quy định tại Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP).
Thủ tục làm giấy từ chối tài sản
Thừa kế được hiểu là việc dịch chuyển tài sản thuộc sở hữu của một người sau khi chết cho những người được thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc. Bên cạnh đó, những người còn sống ngoài việc có quyền hưởng di sản thì họ cũng có quyền từ chối việc nhận di sản đó. Trong thực tế không phải tất cả những người thừa kế mọi trường hợp đều mong muốn được hưởng phần di sản thừa kế do người chết để lại. Mà nhiều trường hợp họ muốn nhường phần thừa kế của mình cho những người thừa kế khác. Những trường hợp như vậy pháp luật gọi là từ chối nhận di sản.
Thủ tục làm giấy từ chối tài sản tại TP.HCM như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ:
Hồ sơ thực hiện từ chối nhận di sản thừa kế bao gồm:
– Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế.
– Giấy tờ tùy thân của người làm thủ tục từ chối bao gồm giấy chứng minh thư nhân dân hoặc căn cước công dân (bản sao có công chứng, chứng thực).
– Sổ hộ khẩu (bản sao có chứng thực).
– Nếu thừa kế theo diện có di chúc thì cần di chúc (nộp bản sao có công chứng, chứng thực).
– Giấy chứng tử của người để lại di sản.
– Giấy tờ xác minh quyền sử dụng đất bao gồm như sổ đỏ, sổ hồng.
Bước 2: Thực hiện thủ tục chứng thực văn bản khai nhận di sản thừa kế:
Người có nhu cầu có thể lựa chọn chứng thực văn bản khai nhận di sản thừa kế tại Văn phòng công chứng, chứng thực hoặc tại Ủy ban nhân dân cấp xã/phường.
Khi tiếp nhận hồ sơ của người có yêu cầu, người có thẩm quyền thực hiện kiểm tra giấy tờ và hồ sơ. Nếu hồ sơ đầy đủ và hợp lệ thì tiến hành yêu cầu người có yêu cầu từ chối di sản kí vào văn bản trước mặt người có thẩm quyền và thực hiện thủ tục chứng thực cho văn bản từ chối nhận di sản.
Nếu như hồ sơ, giấy tờ của người có yêu cầu bị thiếu thì cơ quan có thẩm quyền sẽ phải thông báo đến người có nhu cầu để yêu cầu bổ sung, chỉnh sửa giấy tờ sao cho hợp lệ.
Mời bạn xem thêm bài viết:
- Xác định thành viên hộ gia đình khi thực hiện công chứng, chứng thực “Hộ gia đình sử dụng đất”
- Có mấy nhóm người sử dụng đất ở Việt Nam
- Giải quyết tranh chấp di sản thừa kế là quyền sử dụng đất như thế nào?
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Thủ tục làm giấy từ chối tài sản” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật sư 247 luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là tư vấn pháp lý về công ty tạm ngưng kinh doanh vui lòng liên hệ đến hotline 0833.102.102. Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện.
