Trẻ em được gia đình, nhà nước và xã hội tôn trọng, bảo vệ tính mạng thân thể, nhân phẩm và danh dự. Mọi hành vi vi phạm đến quyền của trẻn em; làm tổn hại đến sự phát triển của trẻ em thì đều bị nghiêm trị theo quy định của pháp luật. Hành vi ngược đãi trẻ em có lẽ không còn gì xa lạ từ trước đến nay; Thời gian qua đã có rất nhiều vụ bố mẹ đánh đập, hành hạ con cái; trong đó có nhiều trường hợp gây hậu quả không đáng tiếc xảy ra. Vậy hành vi ngược đãi trẻ em có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không? Hãy cùng Luật sư X tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây:
Căn cứ pháp lý
Bộ Luật Hình Sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017
Ngược đãi trẻ em được hiểu như thế nào?
Căn cứ quy định tại khoản 6 – Điều 4 – Luật Trẻ em năm 2016, cụ thể:
Bạo lực trẻ em là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại tới thân thể, sức khỏe, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của trẻ em.
Hành vi này được hướng dẫn tại Điều 8 – Nghị định số 71/2011/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật, bao gồm:
- Xâm phạm thân thể, đánh đập, đối xử tồi tệ đối với trẻ em; bắt trẻ em nhịn ăn uống, mặc rách, hạn chế vệ sinh cá nhân; giam hãm trẻ em; bắt trẻ em sống ở nơi có môi trường độc hại, nguy hiểm.
- Gây tổn thương về tinh thần, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, lăng nhục, chửi mắng, đe dọa, làm nhục, cách ly, xao nhãng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em.
- Dùng các biện pháp trừng phạt để dạy trẻ em, làm trẻ em tổn thương, đau đớn để thể xác và tinh thần.
- Thường xuyên đe dọa trẻ em bằng các hình ảnh, âm thanh, con vật, đồ vật làm trẻ em sợ hãi, tổn thương về tinh thần.
Ngược đãi trẻ em bị xử phạt bao nhiêu tiền?
Căn cứ tại khoản 2 – Điều 27 – Nghị định số 144/2013/NĐ-CP; người thực hiện một trong số các hành vi sau đây sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng, cụ thể:
- Xâm phạm thân thể, gây tổn hại về sức khỏe đối với trẻ em.
- Bắt nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân; bắt sống ở nơi có môi trường độc hại, nguy hiểm hoặc các hình thức đối xử tồi tệ khác với trẻ em.
- Gây tổn thương về tinh thần, xúc phạm nhân phẩm, danh dự; lăng nhục, chửi mắng, đe dọa, làm nhục, cách ly, sao nhãng ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em.
- Dùng các biện pháp trừng phạt để dạt trẻ em làm trẻ em tổnt hương, đau đớn về thể xác, tinh thần.
- Thường xuyên đe họa trẻ em bằng các hình ảnh, âm thanh, con vật, đồ vật làm trẻ em sợ hãi, tổn thương tinh thần.
Bên cạnh đó, có thể bị áp dụng một số biện pháp sau:
- Buộc chịu mọi chi phí để khám bệnh, chữa bệnh (nếu có) cho trẻ em đối với hành vi vi phạm.
- Buộc tiêu hủy vật phẩm gây hại cho sức khỏe trẻ em đối với hành vi vi phạm.
- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm.
Ngược đãi trẻ em có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Bộ luật Hình sự năm 2015; căn cứ vào tính chất của từng sự việc ngược đãi, hành hạ trẻ em mà người phạm tội có có thể bị xử phạt với các tội khác nhau, ví dụ:
Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
– Điều 134: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.
Người cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sưc khỏe cho người khác; mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11%; nhưng đối với người dưới 16 tuổi thì sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt từ từ 06 tháng đến 03 năm.
Khung hình phạt cao nhất của tội này là bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm; hoặc tù chung thân đối với một trong các trường hợp làm chết 02 người trở lên; gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho đến 02 người trở lên; mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên; gây thương tích vào vùng mặt của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
– Điều 134: Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.
“ 1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương có thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11%; nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm haowjc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
[…] c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết có thai, người già yếu, ốm đau; hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
[…] 4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt từ từ 07 năm đến 14 năm:
a) Làm chết người;”
Tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu
– Điều 185. Tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình:
“1. Người nào đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu; hoặc người có công nuôi dưỡng mình thuộc một trong những trường hợp sau đây; thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần;
b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu;
b) Đối với người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.”
Tội hành hạ người khác
– Điều 140. Tội hành hạ người khác:
“ 1. Người nào đối xử tàn ác hoặc làm nhục người lệ thuộc mình nếu không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 185 của Bộ luật này; thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
- Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bj phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
a) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
b) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 31% trở lên;
c) Đối với 02 người trở lên.”
Như vậy hành vi ngược đãi trẻ em có bị truy cứu trách nhiệm hình sự; mức phạt tù từ 12-20 năm hoặc đi tù chung thân.
Mời bạn xem thêm bài viết
- Con cái ngược đãi bố mẹ bị xử phạt như thế nào?
- Cha mẹ giáo dục con cái bằng đòn roi bị xử lý như thế nào?
- Con dâu đánh bố mẹ chồng sẽ bị phạt như thế nào theo pháp luật?
- Mẹ kế được thừa kế di sản khi di chúc không chia?
Bố mẹ quyền đánh đập con cái hay không?
Căn cứ theo Điều 69 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái:
“1. Thương yêu con, tôn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập, giáo dục để con phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ, đạo đức; trở thành người con hiếu thảo của gia đình, công dân có ích cho xã hội.
2. Trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên; con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
3. Giám hộ hoặc đại diện theo quy định của Bộ luật dân sự cho con chưa thành niên; con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự.
4. Không được phân biệt đối xử với con trên cơ sở giới hoặc theo tình trạng hôn nhân của cha mẹ; không được lạm dụng sức lao động của con chưa thành niên; con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự; hoặc không có khả năng lao động; không được xúi giục, ép buộc con làm việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.”
Theo đó, cha mẹ phải có nghĩa vụ yêu thương, tôn trọng ý kiến của con; chăm lo, giáo dục con, trông nom, nuôi dưỡng; chăm sóc cho con chứ không có quyền đánh đập, ngược đãi con.
Các hành vi bạo lực gia đình bị pháp luật nghiêm cấm
Ngoài ra, Điều 2 Luật phòng, chống bạo lực gia đình 2007 cũng quy định rõ về các hành vi bạo lực gia đình bị nghiêm cấm, bao gồm:
- Hành hạ, ngược đãi, đánh đập hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng;
- Lăng mạ hoặc hành vi cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm;
- Cô lập, xua đuổi hoặc gây áp lực thường xuyên về tâm lý gây hậu quả nghiêm trọng;
- Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa cha, mẹ và con; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau;
- Cưỡng ép quan hệ tình dục;
- Cưỡng ép tảo hôn; cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ;
- Chiếm đoạt, hủy hoại, đập phá hoặc có hành vi khác cố ý làm hư hỏng tài sản riêng của thành viên khác trong gia đình; hoặc tài sản chung của các thành viên gia đình;
- Cưỡng ép thành viên gia đình lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng phụ thuộc về tài chính;
- Có hành vi trái pháp luật buộc thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở.
Như vậy, mọi hành vi đánh đập, ngược đãi, hành hạ, cưỡng ép,…; hoặc cố ý xâm phạm sức khỏe, tính mạng con cái của cha mẹ đều là những hành vi vi phạm pháp luật được quy định rõ trong văn bản pháp luật hiện hành.
Trên đây là bài viết tư vấn của chúng tôi về hành vi “Ngược đãi trẻ em có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không”. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả. Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ: 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Hành vi cố ý ngược đãi, hành hạ dẫn đến việc sức khỏe của ông bà, cha mẹ bị tổn hại dưới 11% thì người phạm tội còn có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Ngoài ra, nếu tỉ lệ gây thương tích nặng hơn thì phải chịu các mức phạt tù cao hơn; có thể bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân nếu phạm tội với 02 người là cha, mẹ, ông, bà đều có tỉ lệ thương tích trên 61%
Hành vi đánh đạp, ngược đãi, hành hạ con cái là hành vi bị pháp luật; nghiêm cấm nên tùy vào tính chất, mức độ vi phạm của hành vi; người thực hiện hành vi có thể bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Căn cứ Khoản 2, 3 Điều 21 Nghị định 138/2013/NĐ-CP ngày 22/10/2013 của Chính phủ ; về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục quy định;: Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng; đối với hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, ngược đãi, xâm phạm thân thể người học. Hình thức xử phạt bổ sung: Đình chỉ giảng dạy từ 1 tháng đến 6 tháng
Bên cạnh đó, nếu hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm; ngược đãi, xâm phạm thân thể người học cấu thành tội phạm; thì người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
