Con phải trả nợ thay khi cha mẹ mất hay không là câu hỏi dành được rất nhiều sự quan tâm từ các quý bạn đọc. Vậy, cha mẹ vay tiền con cái có phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho cha mẹ không? Hoặc trường hợp không nhận thừa kế thì nợ nần của bố mẹ có phải trả thay không? Mời bạn theo dõi bài viết dưới đây của Luật sư 247 để được giải đáp vấn đề này.
Căn cứ pháp lý
Con phải trả nợ thay khi cha mẹ mất hay không?
Theo quy định của pháp luật Dân sự, không có căn cứ nào quy định về nghĩa vụ trả nợ thay của con cái đối với cha mẹ.
Tại Điều 463, Bộ luật Dân sự 2015 quy định về hợp đồng vay tài sản là sự tự “thỏa thuận giữa các bên, bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi tới hạn trả, bên vay phải trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng và chỉ phải trả lãi nếu có.”
Và tại Điều 70 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về nghĩa vụ của con cái đối với cha mẹ như con phải có bổn phận yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, gìn giữ danh dự và những truyền thống tốt đẹp của gia đình mình. Khi sống cùng với cha mẹ, con cái có nghĩa vụ tham gia công việc gia đình, lao động, sản xuất, tạo thu nhập nhằm đảm bảo đời sống chung của gia đình, đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình phù hợp với khả năng của mình.
Vậy, pháp luật không có quy định nào ghi nhận việc cha mẹ đi vay nợ thì con cái phải trả tiền thay.
Trường hợp con cái trả nợ thay cha mẹ
Con cái bảo lãnh cho khoản vay của cha mẹ
Trong nhiều trường hợp, không phải cha mẹ nào đi vay nợ cũng trả đúng hạn vay, vậy nếu con cái là người bảo lãnh cho khoản vay của bố mẹ thì sẽ phát sinh nghĩa vụ trả thay.
Căn cứ Điều 335 Bộ luật Dân sự 2015, bảo lãnh cho khoản vay của cha mẹ là việc con cái cam kết với bên cho vay sẽ thực hiện nghĩa vụ thay cho cha mẹ, nếu khi đến thời hạn thực hiện nghĩa vụ mà cha mẹ không trả nợ theo đúng yêu cầu.
Nếu con bảo lãnh cho cha mẹ thì con phải có nghĩa vụ trả nợ thay dựa trên cam kết bảo lãnh và phạm vi bảo lãnh đã thỏa thuận trước đó.
Con cái nhận di sản thừa kế từ cha mẹ
Khi người con được hưởng di sản thừa kế từ cha mẹ để lại, căn cứ theo Điều 614 Bộ luật Dân sự 2015 quy định kể từ khi mở thừa kế, những người con nghĩa vụ tài sản do cha, mẹ mình để lại. Dẫn chiếu Điều 615 Luật này, các con phải thực hiện nghĩa vụ tài sản do bố mẹ mình để lại cụ thể:
- Khi cha mẹ qua đời, các con được hưởng thừa kế phải thực hiện nghĩa vụ tài sản mà cha mẹ để lại, nếu trước khi mất bố mẹ vay nợ thì con cái nhận di sản theo di chúc hoặc theo hàng thừa kế có trách nhiệm phải trả nợ thay;
- Trường hợp mà di sản đã được chia thì mỗi người thừa kế thực hiện nghĩa vụ tài sản do cha mẹ để lại tương ứng nhưng không được vượt quá phần tài sản mà mình đã nhận, trừ khi có thỏa thuận khác.
Con cái không nhận di sản thừa kế từ cha mẹ
Pháp luật dân sự quy định về trường hợp con cái không được nhận thừa kế từ cha mẹ khi con cái từ chối nhận di sản quy định tại Điều 620 Bộ luật Dân sự hiện hành;
Con cái có quyền từ chối nhận di sản; Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản để biết; Việc từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.
Và tại Điều 621 Bộ luật Dân sự quy định người không được quyền hưởng di sản
Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;
Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;
Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;
Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.
Tuy nhiên, những người này vẫn được hưởng di sản, nếu cha mẹ để lại di sản đã biết hành vi của những người đó, nhưng vẫn cho họ hưởng di sản theo di chúc.
Vậy, khi không nhận di sản thừa kế từ cha mẹ, con cái không có nghĩa vụ trả nợ thay, nhưng từ chối nhận di sản để trốn tránh nghĩa vụ tài sản thì đây là hành vi vi phạm pháp luật.
Nghĩa vụ trả nợ đúng hạn của bên đi vay
Khi con cái có nghĩa vụ trả nợ thay cho khoản vay của cha mẹ, phải tuân thủ quy định về thời hạn của bên đi vay. Căn cứ theo khoản 1 Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015 về nghĩa vụ trả nợ của bên vay: “Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”
Chồng chơi lô đề, vợ có phải trả nợ thay không?
Theo điều 37 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, vợ, chồng có các nghĩa vụ chung về tài sản sau :
1. Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm;
2. Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình;
3. Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung;
4. Nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển khối tài sản chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình;
5. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo quy định của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường;
6. Nghĩa vụ khác theo quy định của các luật có liên quan.
Với quy định nói trên, nếu chồng vay tiền mà không nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình (nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của mỗi gia đình) và cũng không thuộc một trong các trường hợp quy định nêu trên thì vợ không có nghĩa vụ phải cùng chồng hoặc thay chồng trả tiền cho bên chủ nợ.
Mời bạn xem thêm bài viết
- Sau khi ly hôn, vợ chồng có phải tiếp tục cùng nhau trả nợ không?
- Người bảo lãnh có phải trả nợ thay cho người được bảo lãnh?
- Hành vi giết người vì không muốn trả nợ bị xử lý thế nào theo quy định?
Trên đây là tư vấn của Luật sư 247 về vấn đề “Con phải trả nợ thay khi cha mẹ mất hay không?“. Để biết thêm thông tin chi tiết hoặc giải đáp những vấn đề pháp lý khó khăn; vui lòng sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật hoặc liên hệ hotline: 0833102102
Câu hỏi thường gặp
Vay nợ thẻ tín dụng (vay tiền qua thẻ tín dụng) là hình thức cho vay không cần thế chấp tài sản; khoản vay được phê duyệt dựa trên uy tín cá nhân cũng như hạn mức thẻ tín dụng. Phía cá nhân đi vay và ngân hàng sẽ thỏa thuận bằng một hợp đồng dựa trên cơ sở pháp lý.
Khi hai bên phát sinh quan hệ vay tài sản; thì theo như thỏa thuận; đến thời hạn, bên vay phải có nghĩa vụ trả lại cho bên cho vay tài sản cùng loại, đúng giá trị. Quyền và nghĩa vụ đã được quy định rõ ràng. Bởi vậy; chủ thể vay tài sản phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ khi đến thời hạn.
