Biện pháp cầm giữ tài sản bảo đảm thực hiện nghĩa vụ là gì?

Trong các giao dịch dân sự hiện nay, để đảm bảo thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng song vụ thì các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ thường được tạo lập. Cầm giữ tài sản là một trong các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trong 09 biện pháp được quy định hiện nay. Đây cũng là  biện pháp  mới được đưa vào trong Bộ luật dân sự 2015.

Tôi có mở một cửa tiệm sửa chữa xe. Có khách hàng A đưa xe máy đến sửa chữa. Sau khi thỏa thuận báo giá đầy đủ 1 triệu cho A. Tôi đã sửa chữa xong kiểm tra đầy đủ. Hôm trước tôi gọi A đến nhận xe và yêu cầu thanh toán. Tuy nhiên, A không chịu thanh toán đủ tiền nhưng muốn lấy xe về trước. Tôi không đồng ý và yêu cầu giữ xe lại khi nào trả đủ tiền mới giao xe. Anh A đã gây gổ đòi lấy xe trước và dọa tôi giữ xe là trái phép. Xin hỏi luật sư tôi cầm giữ chiếc xe chờ A trả tiền có vi phạm pháp luật không?

Biện pháp cầm giữ tài sản được mọi người sử dụng khá phổ biến. Tuy nhiên, nhiều người không hiểu rõ quy định pháp luật như thế nào. Luật sư 247 sẽ giải đáp thắc mắc của các bạn qua bài viết này.

Căn cứ pháp lý

• Bộ luật Dân sự 2015
• Nghị định 102/2017/NĐ-CP

Nội dung tư vấn

Cầm giữ tài sản là gì?

Cầm giữ tài sản là một trong chín biện pháp đảm bảo thực hiện nghĩa vụ; được quy định tại Khoản 9 Điều 292 Bộ luật Dân sự 2015. Khái niệm, định nghĩa về biện pháp cầm giữ được ghi nhận Điều 364. Đây là việc bên có quyền (bên cầm giữ) đang nắm giữ hợp pháp tài sản là đối tượng của hợp đồng song vụ được chiếm giữ tài sản trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ.

Quyền cầm giữ tài sản được phát sinh từ thời điểm đến hạn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình.

Cầm giữ tài sản xác lập trong các hợp đồng song vụ. Tức là hợp đồng mà các bên đều có quyền và nghĩa vụ đối với nhau. Trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ; thì bên có quyền sẽ chiếm giữ tài sản để buộc bên vi phạm phải thực hiện nghĩa vụ. Đây là điều kiện phát sinh quyền cầm giữ tài sản.

Cầm giữ tài sản phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba. Bắt đầu từ thời điểm bên cầm giữ chiếm giữ tài sản. Hiệu lực đối kháng với người thứ ba là khi xác lập giao dịch bảo đảm hợp pháp; thì quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong trong giao dịch bảo đảm không chỉ phát sinh đối với chủ thể trực tiếp tham gia giao dịch. Trong những trường hợp pháp luật quy định còn phát sinh hiệu lực và có giá trị pháp lý đối với cả người thứ ba. Tức là người không phải chủ thể trong giao dịch bảo đảm; thời điểm phát sinh hiệu lực kể từ khi đăng ký biện pháp bảo đảm; hoặc bên nhận bảo đảm nắm giữ hoặc chiếm giữ tài sản bảo đảm

Quy định pháp luật về biện pháp cầm giữ tài sản

Cầm giữ tài sản là biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự duy nhất trong số các biện pháp bảo đảm được áp dụng mà không dựa trên sự thoả thuận giữa các bên. Tức là bên có quyền có thể thực hiện việc cầm giữ tài sản khi đủ điều kiện theo luật quy định; mà không cần sự đồng ý của bên có nghĩa vụ; cũng không cần có sự thỏa thuận được giữ tài sản trước đó.

Quyền của bên cầm giữ tài sản quy định Điều 348 Bộ luật Dân sự 2015:

• Yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng;
• Yêu cầu bên có nghĩa vụ phải thanh toán chi phí cần thiết cho việc bảo quản, giữ gìn tài sản;
• Được khai thác tài sản để thu hoa lợi, lợi tức nếu được bên có nghĩa vụ đồng ý;
• Giá trị của việc khai thác tài sản được bù trừ vào giá trị nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ.

Nghĩa vụ của bên cầm giữ tài sản quy định Điều 349 Bộ luật Dân sự 2015:

• Giữ gìn, bảo quản tài sản;
• Không được thay đổi tình trạng của tài sản;
• Không được chuyển giao, sử dụng tài sản nếu không có sự đồng ý của bên có nghĩa vụ;
• Giao lại tài sản khi nghĩa vụ đã được thực hiện;
• Bồi thường thiệt hại nếu làm mất hoặc hư hỏng tài sản.

Vai trò, ý nghĩa biện pháp cầm giữ tài sản

Mục đích của biện pháp cầm giữ tài sản là buộc bên có nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ trước đó thực hiện nghĩa vụ của mình đối với bên có quyền. Bảo vệ lợi ích hợp pháp của bên đã thực hiện nghĩa vụ nhưng chưa được hưởng quyền trong hợp đồng song vụ trước đó. Biện pháp này được quy định nhằm mục đích tạo cơ sở pháp lý để bảo vệ những người đã thực hiện nghĩa vụ nhưng chưa được hưởng quyền trong một giao địch dân sự trước đó.

Ví dụ: Chị A mang vải đến và thuê của hàng B gia công thành chiếc áo dài; giao kết hợp đồng gia công . Thời điểm hoàn thành, chị B không thanh toán số tiền gia công cho của hàng B như đã thỏa thuận. Trong trường hợp này cửa hàng B có quyền cầm giữ chiếc áo dài cho đến khi chị A thanh toán số tiền đã thỏa thuận. Không yêu cầu các bên có thỏa thuận được giữ áo trước đó hay không. Dù A có yêu cầu nhận áo trước, nếu không thanh toán đủ nghĩa vụ thì B vẫn có quyền giữ áo.

Thông tin liên hệ

Bài viết Biện pháp bảo đảm cầm giữ tài sản là gì? Mong rằng bạn đọc quan tâm tìm hiểu. Trường hợp bạn có nhu cầu đăng ký dịch vụ pháp lý của chúng tôi hãy gọi ngay đến: 0833 102 102

Luật sư 247 với luật sư kinh nghiệm, uy tín hỗ trợ quý khách hàng. Đăng ký dịch vụ để nhận được hỗ trợ kịp thời từ luật sư của chúng tôi.

Câu hỏi thường gặp