Một người trước khi chết có mong muốn lập di chúc để lại tài sản cho những người thân là điều hiển nhiên. Việc lập di chúc để đảm bảo sau khi người chết những người thân không mâu thuẫn; không mất đoàn kết và việc chia tài sản được dễ dàng. Những di chúc để được thực hiện phải đảm bảo các điều kiện theo quy định của pháp luật. Vậy với người không biết chữ họ có được lập di chúc? Và di chúc của họ phải lập thế nào cho hợp pháp? Hãy cùng chúng tôi làm rõ các vấn đề.
Căn cứ pháp lý
Nội dung tư vấn
Quyền lập di chúc của người không biết chữ
Người không biết chữ được lập di chúc nếu đáp ứng được các điều kiện theo quy định của Bộ luật dân sự 2015.
Việc lập di chúc là quyền của người lập di chúc trong việc quyết định tài sản của mình sẽ được chuyển quyền cho ai sau khi mình chết đi; cũng như những người có quyền hưởng thừa kế. Và về nguyên tắc; cứ có tài sản thì cá nhân được quyền định đoạt nó.
Di chúc được hiểu là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển giao tài sản của mình cho người khác sau khi qua đời. Như vậy; bản chất di chúc là hình thức thể hiện quyền định đoạt tài sản của mình cho người khác sau khi qua đời.
Do đó bất kỳ ai dù là cá nhân có sức khỏe tốt; là người bị hạn chế năng lực thể chất, là người không biết chữ đều có quyền được lập di chúc để định đoạt tài sản riêng của mình sau khi qua đời. Tuy nhiên; mỗi đối tượng khác nhau lại có những yêu cầu riêng đối với bản di chúc được lập.
Thủ tục lập di chúc của người không biết chữ
Bước 1: Chuẩn bị giấy tờ và nhờ người làm chứng
Người không biết chữ; hoặc bị hạn chế về thể chất chuẩn bị các giấy tờ nhân thân như chứng minh nhân dân/căn cước công dân/hộ chiếu, sổ hộ khẩu; giấy chứng nhận kết hôn, giấy tờ về tài sản;… để lập di chúc.
Sau đó họ sẽ phải liên hệ nhờ 2 người làm chứng cho mình. Hai người làm chứng cho việc lập di chúc không thuộc các trường hợp sau:
- Người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc của người lập di chúc;
- Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan đến nội dung di chúc;và người chưa thành niên (người dưới 18 tuổi); mất năng lực hành vi dân sự; người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi.
Bước 2: Thực hiện việc lập di chúc
Người không biết chữ; hoặc bị hạn chế về thể chất có thể nhờ hai người làm chứng trở lên rồi tìm đến tổ chức hành nghề công chứng; hoặc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nêu yêu cầu công chứng/chứng thực di chúc.
Vì người không biết chữ không tự đọc được bản di chúc, không ký được nên nhờ người làm chứng đọc và ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân xã/phường/thị trấn.
Công chứng viên, người có thẩm quyền chứng thực chứng nhận bản di chúc trước người lập di chúc và người làm chứng.
Yêu cầu đối với bản di chúc do người không biết chữ lập.
Thứ nhất; yêu cầu về sức khỏe đối với người lập di chúc: Người lập di chúc minh mẫn; sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép. Đây là điều kiện bắt buộc đối với tất cả các trường hợp lập di chúc. Pháp luật dân sự quy định như trên nhằm đảm bảo quyền tự do định đoạt phân chia di sản thừa kế của người để lại di sản thừa kế tránh các trường hợp bị ép buộc, đe dọa.
Thứ hai; yêu cầu về nội dung di chúc: Nội dung di chúc không trái pháp luật; đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
Thứ ba; yêu cầu về cách thức lập di chúc: Di chúc do người không biết chữ lập sẽ phải được người làm chứng ghi lại bằng văn bản và phải được công chứng hoặc chứng thực.
Ba điều kiện nêu trên là ba điều kiện bắt buộc phải đáp đáp ứng của một bản di chúc do người không biết chữ lập; nếu như thiếu một trong ba điều kiện nêu trên thì bản di chúc đó không có giá trị về mặt pháp lý. Khi người không biết chữ mất; chia di sản thừa kế sẽ được phân chia thừa kế theo pháp luật.
Mời bạn đọc xem thêm
- Nội dung di chúc đã lập có thay đổi được không?
- Thừa kế đất đai không có di chúc được pháp luật quy định thế nào?
Thông tin liên hệ
Trên đây là tư vấn của Luật sư 247 về nội dung vấn đề ”Người không biết chữ lập di chúc thế nào?” Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc; cuộc sống. Nếu có thắc mắc và cần nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ hãy liên hệ 0833.102.102
Câu hỏi thường gặp
Di chúc miệng chỉ được lập trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản.
Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ
Điều 630 Bộ luật dân sự quy đinh; Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
– Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
– Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
– Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
Người thừa kế theo pháp luật gồm:
– Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi; con đẻ, con nuôi của người chết;
– Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội; ông ngoại, bà ngoại; anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
– Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột; cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
