Sau khi bản án sơ thẩm được tuyên, người bị tuyên án có thể đề nghị Tòa án xem xét giảm bản án sơ thẩm. Tuy nhiên, không phải tất cả trường hợp kháng caó giảm nhẹ án sơ thẩm đều được thông qua. Tòa án sẽ xem xét và dựa vào các điều kiện để được giảm bản án sơ thẩm của từng người, từng trường hợp cụ thể. Hãy tham khảo bài viết dưới đây để biết rõ hơn nhé!
Căn cứ pháp lý
Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017);
Thông tư liên tịch 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC.
Nội dung tư vấn
Điều kiện để được giảm bản án Sơ thẩm đang trong quá trình thi hành án
Sau khi có bản án Sơ thẩm, nếu không có kháng cáo gì thì bản án Sơ thẩm sẽ có hiệu lực và thi hành án; phạm nhân có thể được giảm hình phạt ở bản án Sơ thẩm khi đáp ứng điều kiện như:
Điều kiện để được giảm bản án Sơ thẩm đang trong quá trình thi hành án
Chấp hành được ít nhất 1/3 thời hạn với tù từ 30 năm trở xuống hoặc 12 năm với tù chung thân.
Chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo; và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên, như:
- Tù chung thân phải có ít nhất 04 năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm thời hạn được xếp loại từ khá trở lên. Trường hợp bị kết án tử hình được Chủ tịch nước ân giảm xuống tù chung thân; phải có ít nhất 05 năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên.
- Tù trên 20 năm đến 30 năm phải có ít nhất 03 năm 6 tháng liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên.
- Tù trên 15 năm đến 20 năm; phải có ít nhất 03 năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên.
- Trên 10 năm đến 15 năm phải có ít nhất 02 năm liên tục liền kề hoặc tám quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên.
- Phạt tù trên 05 năm đến 10 năm phải có ít nhất 01 năm; hoặc 04 quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên.
- Tù trên 03 năm đến 05 năm phải có ít nhất 06 tháng; hoặc 02 quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên.
- Ttù ba năm trở xuống phải có ít nhất 01 quý gần nhất được xếp loại từ khá trở lên.
Điều kiện để được giảm bản án Sơ thẩm đối với người dưới 18 tuổi
Người dưới 18 tuổi phạm tội bị phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù; nếu có tiến bộ và đã chấp hành được một phần tư thời hạn; thì được Tòa án xét giảm. Riêng đối với hình phạt tù, mỗi lần có thể giảm đến 04 năm; nhưng phải bảo đảm đã chấp hành ít nhất là hai phần năm mức hình phạt đã tuyên.
Người dưới 18 tuổi phạm tội bị phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù; nếu lập công hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, thì được xét giảm ngay và có thể được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại.
Người dưới 18 tuổi phạm tội bị phạt tiền nhưng bị lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn kéo dài do thiên tai, hỏa hoạn, tai nạn hoặc ốm đau gây ra hoặc lập công lớn, thì theo đề nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát; Tòa án có thể quyết định giảm hoặc miễn việc chấp hành phần tiền phạt còn lại.
Người dưới 18 tuổi đang chấp hành án phạt tù; có thể được tha tù trước hạn khi có đủ các điều kiện như: phạm tội lần đầu; có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt; đã chấp hành được một phần ba thời hạn phạt tù; có nơi cư trú rõ ràng.
Điều kiện để được giảm bản án Sơ thẩm khi kháng cáo
Điều kiện chung
Tòa án có thể cân nhắc các điều kiện sau để chấp nhận kháng cáo và giảm nhẹ bản án với các điều kiện sau:
- Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng; trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết; trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội; hoặc trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra.
- Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra.
- Bị cáo đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm; đã tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả.
- Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn.
- Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng.
- Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức hoặc do lạc hậu
- Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra.
- Bị cáo là phụ nữ có thai, là người đủ 70 tuổi trở lên, là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng; hoặc là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.
- Bị cáo tự thú và thành khẩn khai báo hoặc ăn năn hối cải. Tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện hoặc điều tra tội phạm, đã lập công chuộc tội.
- Bị cáo là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.
- Bị cáo là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ, người có công với cách mạng.
Điều kiện khác
Ngoài những điều kiện trên; Tòa án còn có thể xem xét các điều kiện khác để giảm nhẹ bản án như:
- Người bị hại hoặc đại diện hợp pháp của người bị hại xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo trong trường hợp chỉ gây tổn hại về sức khỏe cho người bị hại, gây thiệt hại về tài sản.
- Bị cáo đầu thú; bị cáo hoặc người thân là thương binh; người bị hại cũng có lỗi; thiệt hại do lỗi của người thứ ba; gia đình bị cáo sửa chữa, bồi thường thiệt hại thay bị cáo.
- Hoặc phạm tội do phục vụ yêu cầu công tác đột xuất như đi chống bão, lụt, cấp cứu.
- Bị cáo tự nguyện giao nộp ít nhất ½ số tiền thu lợi bất chính; hoặc tiền phạt bổ sung theo bản án, quyết định của Tòa án.
Tuy nhiên, thực tế, trước khi Tòa ra bản án Sơ thẩm đã xem xét hết tất cả điều kiện, tình tiết được giảm nhẹ. Do đó, khi kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt của bản án Sơ thẩm; những tình tiết đã áp dụng ở Sơ thẩm rồi sẽ không áp dụng lại mà phải dựa trên các điều kiện, tình tiết mới.
Câu hỏi thường gặp
Theo quy định thì: Kháng cáo là hành vi tố tụng sau khi xử sơ thẩm, nếu đương sự không đồng ý với phán quyết của tòa sơ thẩm thì có quyền chống án.
Kháng nghị là hành vi tố tụng của người có thẩm quyền ; phản đối toàn bộ hoặc một phần bản án, quyết định của Tòa án với mục đích bảo đảm cho việc xét xử được chính xác, công bằng; đồng thời sửa chữa những sai lầm trong quyết định, bản án của Tòa án.
Tùy theo nội dung kháng cáo Tòa sẽ xem xét lại bản án. Nếu có tình tiết giảm nhẹ thì Tòa sẽ xem xét giảm mức hình phạt thấp hơn. Nếu không Tòa nhận định cấp sơ thẩm xử đúng người đúng tội thì sẽ bác đơn kháng cáo.
Chỉ khi VKS kháng nghị đề nghị tăng mức hình phạt; thì lúc đó mới có khả năng xử phúc thẩm tăng mức hình phạt đối với bị cáo.
Do mặt bằng nhận thức ở một số khu vực vùng sâu, vùng xa còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, một số khu vực còn tồn tại một số tập tục lạc hậu; không phù hợp với chuẩn mực xã hội; hạn chế hiểu biết pháp luật. Vì thế, Tòa án cũng có thể xem xét đây là một điều kiện để giảm án.
Trên đây là tư vấn của Luật sư 247; chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức kể trên để áp dụng vào cuộc sống.
Nếu có nhu cầu sử dụng dịch vụ Luật sư tranh tụng, Luật sư bào chữa của chúng tôi; hãy liên hệ hotline: 0833.102.102