Dưới góc độ xã hội, hôn nhân được hiểu là sự thừa nhận của người thân, cộng đồng đối với những cặp nam nữ, đơn thuần là việc chứng kiến hai bên gia đình tiến hành nghi lễ cưới hỏi, đây được xem như một sự kiện để hai bên gia đình thông báo với họ hàng, người thân họ chính thức trở thành “vợ chồng”. Ở góc độ pháp luật, đăng ký kết hôn là ghi vào sổ đăng ký kết hôn công nhận hôn nhân hợp pháp của hai vợ chồng trước pháp luật, đây là thủ tục hành chính quan trọng để nhà nước công nhận quan hệ hôn nhân của hai bên nam nữ. Vậy việc đăng ký kết hôn là hình thức thực hiện pháp luật nào? Hãy cùng Luật sư 247 tìm hiểu về quy định này tại nội dung bài viết dưới đây.
Căn cứ pháp lý
Kết hôn là gì?
Theo khoản 5 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014, Kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng với nhau theo quy định của Luật này về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn.
Như vậy, kết hôn là sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ hôn nhân. Khi kết hôn, các bên nam nữ phải tuân thủ đầy đủ các điều kiện kết hôn được Luật hôn nhân và gia đình quy định và phải đăng ký kết hôn tại cơ quan đăng ký kết hôn có thẩm quyền thì việc kết hôn đó mới được công nhận là hợp pháp và giữa các bên nam nữ mới phát sinh quan hệ vợ chồng trước pháp luật.
Như vậy, dưới góc độ pháp lý, kết hôn được hiểu là một sự kiện pháp lý làm phát sinh quan hệ vợ chồng.
Vì vậy, kết hôn dưới góc độ pháp lý luôn thỏa mãn 2 yếu tố sau:
+ Phải thể hiện ý chí của cả nam và nữ là mong muốn được kết hôn với nhau:
Quyền kết hôn là quyền gắn liền với nhân thân của mỗi cá nhân. Vì vậy, việc kết hôn trước hết phải thể hiện ý chí tự nguyện của người kết hôn. Đây cũng là cơ sở để đảm bảo cho. nguyên tắc hôn nhân tự nguyện, tiến bộ được tuân thủ. Do đó, khi kết hôn, người két hôn phải bày tỏ ý chí tự nguyện kết hôn trước cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Theo quy định của pháp luật hiện hành, cơ quan có thẩm quyền đăng ký kết hôn sẽ tiếp nhận tờ khai đăng ký kết hôn và giải quyết việc đăng ký kết hôn. Vì vậy, trong tờ khai đăng ký kết hôn và trước cơ quan đăng ký kết hôn, hai bên nam, nữ thể hiện rằng họ hoàn toàn mong muốn được kết hôn với nhau. Nam, nữ kết hôn là mong muốn được gắn bó với nhau trong quan hệ vợ chồng và cùng nhau xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, bền vững. Do đó, sự tự nguyện của nam nữ trong việc kết hôn vừa là điều kiện đảm bảo cho hôn nhân có giá trị pháp lý và đồng thời cũng là cơ sở xây dựng gia đình bền vững. Đối với những trường hợp khi tiến hành đăng ký kết hôn, phát hiện thấy có dấu hiệu của sự lừa dối, cưỡng ép kết hôn hoặc kết hôn giả tạo, cơ quan có thẩm quyền sẽ từ chối việc đăng ký kết hôn. Trường hợp, đã đăng ký kết hôn mà phát hiện thấy có các dấu hiệu vi phạm sự tự nguyện kết hôn thì việc kết hôn đó có thể bị xử hủy khi có yêu cầu.
Như vậy, sự thể hiện ý chí của người kết hôn luôn là một yếu tố cơ bản của việc kết hôn. Dưới góc độ pháp lý, sự thể hiện ý chí này phải là sự thể hiện ý chí về việc mong muốn trở thành vợ chồng trước cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
+ Phải được Nhà nước thừa nhận
Hôn nhân chỉ được Nhà nước thừa nhận khi việc xác lập quan hệ hôn nhân tuân thủ các quy định của pháp luật về điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn. Để việc kết hôn được phù họp với các quy định của pháp luật, cơ quan đăng ký kết hôn sau khi nhận hồ sơ đăng ký kết hôn phải tiến hành điều tra, xác minh về những vấn đề mà các bên nam, nữ đã khai. Neu những điều mà các bên nam, nữ khai là đúng và phù hợp với các điều kiện kết hôn thì cơ quan đãng ký kết hôn tiến hành đăng ký việc kết hôn cho họ theo đúng nghi thức do pháp luật quy định. Như vậy, hai bên phải thực hiện việc đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì Nhà nước mới có căn cứ để thừa nhận quan hệ hôn nhân. Kết hôn theo đúng quy định của pháp luật mới làm phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng.
Khi kết hôn, hai bên nam, nữ phải tuân thủ các điều kiện kết hôn và đăng ký kết hồn. Pháp luật của Nhà nước ta quy định điều kiện kết hôn thể hiện tính khoa học và phù hợp với điều kiện kinh tế, văn hoá, xã hội, đồng thời cũng phù hợp với tâm tư nguyện vọng của nhân dân. Thông qua việc đăng ký kết hôn, Nhà nước kiểm tra việc tuân thủ các điều kiện kết hôn và công nhận quan hệ vợ chồng bằng việc cấp Giấy chứng nhận kết hôn cho hai bên nam, nữ. Vì thế, sự kiện kết hôn là cơ sở pháp lý ghi nhận rằng, hai bên nam, nữ đã phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng.
Như vậy, sự kiện kết hôn là căn cứ làm phát sinh quan hệ giữa vợ và chồng, đồng thời sự kiện kết hôn còn là căn cứ có ý nghĩa cho việc xác định quan hệ giữa cha mẹ và con, quan hệ giữa các thành viên khác trong gia đình.
Đăng ký kết hôn là hình thức thực hiện pháp luật nào?
Đăng ký kết hôn là ghi vào Sổ đăng ký kết hôn để chính thức công nhận nam nữ là vợ chồng trước pháp luật. Đăng kí kết hôn là hoạt động hành chính nhà nước, là thủ tục pháp lý làm cơ sở để Nhà nước công nhận quan hệ hôn nhân của nam nữ.
Việc kết hôn phải được đăng ký và do cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình và pháp luật về hộ tịch mới có giá trị pháp lý. Để được đăng ký kết hôn, nam nữ phải làm tờ khai đăng ký kết hôn tại cơ quan đăng kí kết hôn. Trên cơ sở đó, cơ quan đăng ký kết hôn tiến hành xác minh, nếu các bên nam nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của pháp luật thì tổ chức đăng kí kết hôn cho nam nữ, ghi việc kết hôn vào sổ đăng kí kết hôn và trao Giấy chứng nhận kết hôn cho nam nữ.
Vợ chồng đã ly hôn muốn xác lập lại quan hệ vợ chồng thì phải đăng ký kết hôn.
Ý nghĩa của việc đăng ký kết hôn
Đăng ký kết hôn là thủ tục pháp lý, là cơ sở để luật pháp bảo vệ quyền lợi và sự ràng buộc về nghĩa vụ của mỗi người. Giấy đăng ký kết hôn là một loại giấy tờ hộ tịch nhân thân được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận một người nằm trong trình trạng hôn nhân. Sau khi đăng ký kết hôn, sẽ phát sinh quyền lợi và nghĩa vụ đối với người chồng và người vợ. Nếu như nam nữ sống chung mà không đăng ký kết hôn thì sẽ gặp rắc rối trong việc xác định tài sản chung và tài sản riêng, cũng như rất khó khăn để chứng minh quyền lợi của mình.
Khuyến nghị
Với đội ngũ nhân viên là các luật sư, luật gia và chuyên viên pháp lý của Luật sư X, chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn pháp lý toàn diện về vấn đề trích lục kết hôn đảm bảo chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Ngoài tư vấn online 24/7, chúng tôi có tư vấn trực tiếp tại các trụ sở Hà Nội, Hồ Chí Minh, Bắc Giang.
Thông tin liên hệ:
Luật sư 247 đã cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến vấn đề “Đăng ký kết hôn là hình thực thực hiện pháp luật nào?“. Ngoài ra, chúng tôi có hỗ trợ dịch vụ pháp lý liên quan đến dịch vụ thành lập công ty trọn gói, giá rẻ. Hãy nhấc máy lên và gọi cho chúng tôi qua số hotline 0833102102 để được đội ngũ Luật sư, luật gia giàu kinh nghiệm tư vấn, hỗ trợ, đưa ra giải đáp cho quý khách hàng.
Mời bạn xem thêm bài viết:
- Quy định kết hôn có yếu tố nước ngoài năm 2022 như thế nào?
- Quy định về xử lý kết hôn trái pháp luật năm 2022
Câu hỏi thường gặp:
Quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trong trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Chí phí đăng ký kết hôn online được ghi nhận trên trang web dịch vụ công chính thức của Thành phố Hà Nội là miễn phí. Theo quy định của Luật hộ tịch 2014, lệ phí hộ tịch là khoản thu đối với người được đơn vị nhà nước có thẩm quyền giải quyết các hoạt động về hộ tịch theo quy định của pháp luật. Thủ tục đăng ký kết hôn là một trong các hoạt động hộ tịch, do đó người đăng ký kết hôn cũng phải nộp lệ phí hộ tịch theo quy định. Căn cứ tại vào khoản 1, Điều 11 Luật Hộ tịch năm 2014:
“ Miễn lệ phí đăng ký hộ tịch trong những trường hợp sau:
a) Đăng ký hộ tịch cho người thuộc gia đình có công với cách mạng; người thuộc hộ nghèo; người khuyết tật;
b) Đăng ký khai sinh, khai tử đúng hạn, giám hộ, kết hôn của công dân nước ta cư trú ở trong nước”.
Thời gian giải quyết theo quy định của thủ tục đăng ký kết hôn là 01 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ hoặc không quá 05 ngày làm việc trong trường hợp cần xác minh thêm.
Do việc đăng ký kết hôn online chỉ giúp bạn giúp ngắn các thủ tục đăng ký, kê khai thông tin còn muốn hoàn thành thủ tục này vẫn phải trực tiếp thực hiện tại Ủy ban nhân dân xã, phương nơi một trong các bên nam nữ cư trú.
Khi đi lấy kết quả, các đôi đăng ký kết hôn bắt buộc phải có mặt, mang đầy đủ bản chính để kiểm tra, đối chiếu và ký vào tờ khai đăng ký kết hôn, giấy chứng nhận kết hôn và sổ hộ tịch trước mặt công chức tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả tại Bộ phận “Một cửa” Uỷ ban nhân dân phường.
