Hiện nay, khi xảy ra tranh chấp các bên tranh chấp muốn nhờ tòa án xét xử và giải quyết tranh chấp của mình bằng bản án, quyết định có hiệu lực bắt buộc thi hành đã trở nên rất phổ biến. Theo đó, khi tòa án thực hiện việc xét xử vụ án sẽ dựa trên nguyên tắc chế độ hai cấp xét xử (xét xử sơ thẩm và xét xử phúc thẩm). Việc giải quyết một vụ việc phải theo đúng trình tự thủ tục mà pháp luật quy định.Theo đó, quá trình xét xử sơ thẩm chỉ kết thúc khi tòa tuyên án và ra bản án sơ thẩm dân sự. Vậy, Bản án dân sự sơ thẩm có hiệu lực khi nào? Để có thể hiểu hơn về vấn đề này, mời bạn theo dõi bài viết mà chúng tôi cung cấp dưới đây.
Căn cứ pháp lý
Bản án sơ thẩm dân sự là gì?
Bản án sơ thẩm dân sự là văn bản tố tụng do hội đồng xét xử sơ thẩm lập, thể hiện quyết định của tòa án về xét xử vụ án dân sự lần đầu. Bản án dân sự sơ thẩm có hiệu lực pháp luật sau khi hết thời hạn kháng cáo kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm. Bản án sơ thẩm đánh dấu sự kết thúc toàn bộ quá trình tố tụng xét xử xác định những vấn đề chủ yếu của vụ án cần phải giải quyết bản án. Bản án phân tích chính xác những quyền lợi ích hợp pháp bị xâm phạm và Tòa án đưa ra phán quyết có tình có lý; bản án sơ thẩm dân sự giúp cho mọi người nhận thức rõ đường lối và pháp luật được vận dụng trong thực tiễn là công cụ để bảo vệ chế độ bảo vệ trật tự xã hội bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của cá nhân; có tác dụng giáo dục đơn sự giáo dục quần chúng tin tưởng và hoạt động xét xử nâng cao ý thức pháp luật góp phần củng cố xác lập được sống trong xã hội.
Bản án dân sự sơ thẩm theo quy định pháp luật
Điều 266 Bộ luật tố tụng dân sự quy định về nội dung, trình tự của bản án dân sự sơ thẩm như sau:
Quy định chung về bản án dân sự sơ thẩm
Tòa án ra bản án nhân danh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Bản án gồm có phần mở đầu, phần nội dung vụ án và nhận định và phần quyết định của Tòa án, cụ thể như sau:
a) Trong phần mở đầu phải ghi rõ tên Tòa án xét xử sơ thẩm; số và ngày thụ lý vụ án; số bản án và ngày tuyên án; họ, tên của các thành viên Hội đồng xét xử, Thư ký phiên tòa, Kiểm sát viên, người giám định, người phiên dịch; tên, địa chỉ của nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện; người đại diện hợp pháp, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự; đối tượng tranh chấp; số, ngày, tháng, năm của quyết định đưa vụ án ra xét xử; xét xử công khai hoặc xét xử kín; thời gian và địa điểm xét xử;
b) Trong phần nội dung vụ án và nhận định của Tòa án phải ghi yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, yêu cầu khởi kiện của cơ quan, tổ chức, cá nhân; yêu cầu phản tố, đề nghị của bị đơn; yêu cầu độc lập, đề nghị của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Tòa án phải căn cứ vào tài liệu, chứng cứ đã được xem xét tại phiên tòa, kết quả tranh tụng tại phiên tòa để phân tích, đánh giá, nhận định đầy đủ, khách quan về các tình tiết của vụ án, những căn cứ pháp luật, nếu vụ án thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 4 của Bộ luật này thì còn phải căn cứ vào tập quán, tương tự pháp luật, những nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, án lệ hoặc lẽ công bằng, để chấp nhận hoặc không chấp nhận yêu cầu, đề nghị của đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự và giải quyết các vấn đề khác có liên quan;
c) Trong phần quyết định phải ghi rõ các căn cứ pháp luật, quyết định của Hội đồng xét xử về từng vấn đề phải giải quyết trong vụ án, về áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, án phí, chi phí tố tụng và quyền kháng cáo đối với bản án; trường hợp có quyết định phải thi hành ngay thì phải ghi rõ quyết định đó.
Khi xét xử lại vụ án mà bản án, quyết định đã bị hủy một phần hoặc toàn bộ theo quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm thì Tòa án phải giải quyết vấn đề tài sản, nghĩa vụ đã được thi hành (nếu có) theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật nhưng bị hủy và ghi rõ trong bản án.
Bản án dân sự sơ thẩm có hiệu lực khi nào?
Điều 282, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 có quy định như sau:
- Bản án sơ thẩm, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm hoặc những phần bản án sơ thẩm, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm bị kháng cáo, kháng nghị thì chưa được đưa ra thi hành, trừ trường hợp pháp luật quy định cho thi hành ngay.
- Bản án sơ thẩm, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm hoặc những phần bản án sơ thẩm, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm không bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm thì có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.
Bản án sơ thẩm phát sinh hiệu lực pháp luật khi hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm.
Hơn nữa, Theo Khoản 1, điều 273, Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 còn có quy định như sau:
“ Thời hạn kháng cáo đối với bản án của Tòa án cấp sơ thẩm là 15 ngày, kể từ ngày tuyên án; đối với đương sự, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khởi kiện không có mặt tại phiên tòa hoặc không có mặt khi tuyên án mà có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo được tính từ ngày họ nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết”.
Như vậy, căn cứ vào các quy định như trên thì có thể thấy rằng bản án sơ thẩm có hiệu lực khi hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm mà thời hạn kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm là 15 ngày.
Do đó, bản án sơ thẩm có hiệu lực sau 15 ngày kể từ tòa án cấp sơ thẩm ngày tuyên án.
Có thể bạn quan tâm
Thông tin liên hệ Luật Sư X
Trên đây là tư vấn của Luật Sư X về vấn đề “Bản án dân sự sơ thẩm có hiệu lực khi nào?“. Chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Để biết thêm thông tin chi tiết và nhận thêm sự tư vấn, giúp đỡ khi có nhu cầu về các vấn đề liên quan đến trích lục đăng ký kết hôn online; tạm ngừng kinh doanh; trích lục khai tử bản chính ;thành lập công ty…. của Luật Sư X, hãy liên hệ: 0833.102.102.
Hoặc qua các kênh sau:
Facebook: www.facebook.com/luatsux
Tiktok: https://www.tiktok.com/@luatsux
Youtube: https://www.youtube.com/Luatsux
Câu hỏi thường gặp
ản án có hiệu lực pháp luật hay án có hiệu lực pháp luật là cách nói trong thực tiễn áp dụng pháp luật về vụ án hình sự đã được Tòa án xét xử và quyết định bằng một bản án có hiệu lực pháp luật. Trong tố tụng hình sự, có hai trường hợp bản án được coi là có hiệu lực pháp luật.
Thứ nhất: Theo Điều 343 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (Có hiệu lực từ ngày 01/01/2018) thì bản án, quyết định và những phần của bản án, quyết định sơ thẩm của Tòa án không bị kháng cáo, kháng nghị thì có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.
Thứ hai: Theo Khoản 2 Điều 355 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 thì bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.
Theo Bộ luật tố tụng Dân sự 2015 (BLTTDS): Bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án theo Điều 313 BLTTDS 2015.
